Μια και ο λόγος για την εκπαίδευση, ας εγκύψουμε σ’ ένα βασανιστικό «γιατί». Γιατί στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι απόφοιτοι Λυκείων φεύγουν με τόσο μεγάλο μίσος αλλά και μένος για το σχολείο; Την ίδια στιγμή μάλιστα που το «χαρούμενο σχολείο» είναι το μεγάλο στοίχημα. Γιατί η χαρά της μάθησης μετατρέπεται σε μια στείρα και άχαρη διαδικασία που φορτώνει τα παιδιά πιο πολύ με άγχος και τραυματικές εμπειρίες; Πραγματικότητα που βοά τόσο μαστιγωτικά. Όσο κι αν μεσολάβησε η πανδημία με πρωτόγνωρες συνθήκες οι “ωμές” αλήθειες στοιχειώνουν μια άλλη, πολλές φορές αθέατη, όψη.
Είναι γεγονός ότι η γνώση από πανηγύρι χαράς μετατρέπεται μοιραία σε εφιάλτη από-γνωσης για πολλούς νέους. Γιατί εμμονικά παραμένουμε προσδεμένοι στο άρμα των ανούσιων στείρων διαδικαστικών και διεκπεραιωτικών, εγκλωβισμένοι ενίοτε σε λαβυρίνθους υποκριτικών «καθωσπρεπισμών», παρά στα της ουσίας της ίδιας της Παιδείας που εστιάζει στη δημιουργία ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων, χαρούμενων ανθρώπων. Τραγικό όντως πολλοί από τους τελειόφοιτους να φεύγουν με τα πιο άχαρα συναισθήματα, με τα πολλά γιατί, με ακυρωμένη τη διάθεση ν’ ατενίσουν αισιόδοξα το μέλλον. Με το παράπονο ανεξίτηλα χαραγμένο μέσα τους ότι ποτέ δεν τους ακούει κάποιος. Με την πικρία ότι ποτέ δεν ήταν στο επίκεντρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, βιώνοντας πιο πολύ το περιθώριο σε φάσεις και αντιφάσεις… Προκύπτει επιτακτικά πλέον η ανάγκη τα όποια εκπαιδευτικά συστήματα να έχουν την απαιτούμενη ευελιξία εναλλακτικών τρόπων μάθησης που να επιτρέπουν χωρίς αποκλεισμούς την ανάδειξη των ιδιαίτερων ταλέντων και ικανοτήτων όλων των παιδιών. Κανένας δεν μπορεί να μένει στο περιθώριο, εγκλωβισμένος στο αίσθημα της αποτυχίας. Πρόκειται περί αστοχίας του ίδιου του συστήματος, το οποίο τόσο επιμελώς στήνεται, με επιλογές που σε πολλές περιπτώσεις αποκλείουν… Όλα περνούν μέσα από μια παιδαγωγική σχέση και επικοινωνία, με ολικές ανατροπές σε στείρα στερεότυπα και απηρχαιωμένους κώδικες. Όλα τα παιδιά μπορούν να μάθουν πώς να είναι ευτυχισμένα όταν η γνώση είναι απότοκο γνήσιας αγάπης για τη μάθηση και όχι από πιέσεις και καταπιέσεις ενός συστήματος, γέννημα-θρέμμα μιας άκρατης χρησιμοθηρίας.
Αυτό που τα ίδια τα παιδιά καταγγέλλουν ότι τους έλειψε ήταν η σχέση που απορρέει μέσα από τον πραγματικό διάλογο και την αυθεντική επικοινωνία. Ιδιαίτερα στις συνθήκες της πανδημίας αυτό είχαν περισσότερο ανάγκη. Είναι, άλλωστε, τα στοιχεία που δομούν το σχολείο με επίκεντρο τον άνθρωπο ως πρόσωπο και όχι ένα αριθμό καταχωνιασμένο στο όλο σύστημα, πολτοποιημένο στη μάζα και χαμένο στη χοάνη αριθμών και ποσοστών. Ιδιαίτερα, τα στοιχεία της προαγωγής μιας στείρας αποστήθισης, της εκκόλαψης μιας άκρατης βαθμοθηρίας που εκτρέφει το θεριό της παραπαιδείας και η περιθωριοποίηση του ιδιαίτερου ταλέντου και της ξεχωριστής ικανότητας, εξακολουθούν να παρελαύνουν και ν αποδομούν την “αριστεία” από το πραγματικό νόημα της. Σε διάσταση μιας άλλης πανδημίας…
