Η ιλαρά είναι μία από τις πιο μεταδοτικές και επικίνδυνες παιδικές ασθένειες, προκαλώντας σοβαρές επιπλοκές όπως τύφλωση, πνευμονία, οξεία διάρροια και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και θάνατο. Το εμβόλιο κατά της ιλαράς έχει αποδειχθεί ασφαλές και αποτελεσματικό, αποτρέποντας πάνω από 60 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως από το 2000 έως το 2023.
Ωστόσο, η αύξηση των κρουσμάτων τα τελευταία χρόνια, ειδικά στο Ηνωμένο Βασίλειο, οφείλεται σε παράγοντες όπως η διστακτικότητα απέναντι στον εμβολιασμό και η διακοπή των εμβολιαστικών εκστρατειών, αφήνοντας πολλά παιδιά απροστάτευτα. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι η ιλαρά δεν επηρεάζει μόνο τη νόσο αυτή καθαυτή, αλλά προκαλεί και ένα φαινόμενο που ονομάζεται «ανοσολογική αμνησία».
Αυτή η «ανοσολογική αμνησία» σημαίνει ότι ο ιός της ιλαράς καταστρέφει σημαντικό μέρος της ανοσολογικής μνήμης του οργανισμού, δηλαδή τα κύτταρα που «θυμούνται» προηγούμενες λοιμώξεις και προστατεύουν το σώμα. Με αυτό τον τρόπο, τα παιδιά που νοσούν από ιλαρά μπορεί να χάσουν την ανοσία που είχαν αναπτύξει απέναντι σε άλλες ασθένειες, καθιστώντας τα πιο ευάλωτα σε νέες λοιμώξεις.
Μελέτες δείχνουν ότι σε μη εμβολιασμένα παιδιά μετά από λοίμωξη ιλαράς, εξαφανίζεται σημαντικό ποσοστό αντισωμάτων για άλλες νόσους — από 11% έως 73%. Αντίθετα, σε παιδιά που είχαν εμβολιαστεί, αυτό το φαινόμενο δεν παρατηρείται, υπογραμμίζοντας τη σημασία της προστασίας που προσφέρει το εμβόλιο.
Επιπλέον, υπάρχει και η θεωρία της «μη ειδικής επίδρασης» του εμβολίου, σύμφωνα με την οποία το εμβόλιο κατά της ιλαράς ενισχύει συνολικά το ανοσοποιητικό σύστημα, βοηθώντας το να αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά διάφορους παθογόνους μικροοργανισμούς πέραν του ίδιου του ιού της ιλαράς.
Πριν από την εισαγωγή του εμβολίου τη δεκαετία του 1960, η ιλαρά προκαλούσε περίπου 2,6 εκατομμύρια θανάτους ετησίως παγκοσμίως. Σήμερα, η ασθένεια είναι σε μεγάλο βαθμό υπό έλεγχο, όμως ο εφησυχασμός και η παραπληροφόρηση έχουν οδηγήσει σε αυξημένη διστακτικότητα για τον εμβολιασμό, επιτρέποντας στον ιό να επανεμφανίζεται.
Το συμπέρασμα των επιστημόνων είναι ξεκάθαρο: ο εμβολιασμός των παιδιών κατά της ιλαράς είναι κρίσιμος όχι μόνο για την προστασία από τη συγκεκριμένη νόσο, αλλά και για τη διατήρηση της συνολικής ανοσολογικής υγείας τους.
