Η δυσπεψία ή βαρυστομαχιά δεν είναι μια ασθένεια αλλά μια κατάσταση κακής λειτουργίας του πεπτικού συστήματος. Μπορεί να οριστεί ως “επίμονο ή επαναλαμβανόμενο κοιλιακό άλγος ή κοιλιακή δυσφορία στο πάνω μέρος της κοιλιάς”, δηλαδή στην περιοχή που βρίσκεται το στομάχι.
Η δυσπεψία χαρακτηρίζεται από φούσκωμα, πρόωρο κορεσμό, διαρκή ή περιοδικό (εβδομάδες-μήνες), μη οξύ πόνο ή δυσφορία στην άνω κοιλία, ενίοτε με αντανάκλαση στην πλάτη, συνήθως μετά την λήψη γεύματος. Μπορεί να συνοδεύεται από αναγούλες, οπισθοστερνικό καύσο (καούρα δηλαδή αίσθημα καψίματος πίσω από το στέρνο), ρεψίματα, εμετούς, μειωμένη όρεξη και ανορεξία. Σε περίπτωση παρουσίας ”συμπτωμάτων συναγερμού” πέραν των συμπτωμάτων δυσπεψίας, όπως απώλειας βάρους, αιματέμεσης, αναιμίας, δυσφαγίας, έμετων, μέλαινων κενώσεων (μαύρακόπρανα), δύσπνοιας, υπερβολικής εφίδρωσης με πόνο που αντανακλάται στη σιαγόνα, λαιμό ή στους βραχίονες, εμπύρετου, οι ασθενείς πρέπει οπωσδήποτε να συμβουλεύονται άμεσα το γαστροεντερολόγο/καρδιολόγο τους.
Οι αιτίες της δυσπεψίας είναι είτε οργανικές είτε λειτουργικές. Όταν τα παρακάτω οργανικές αιτίες αποκλειστούν, τότε η δυσπεψία ονομάζεται λειτουργική.
Στις οργανικές ανήκουν:
– Η γαστρίτιδα, τα έλκη στομάχου και δωδεκαδάκτυλου, τα οποία μπορούν να προκληθούν απο το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού το οποίο συσχετίζεται με χαμηλό κοινωνικο-οικονομικό υπόβαθρο και κακή υγιεινή, φάρμακα όπως η ασπιρίνη, τα κορτικοστεροειδή και άλλα μη φλεγμονώδη αναλγητικά φάρμακα (ναπροξένη, δικλοφενάκη, ιβουπροφένη), στρές, κατανάλωση αλκοόλ.
– Η γαστρο-οισοφαγικη παλινδρόμηση ή GERD (επαναφορά του περιεχομένου του στομαχιού στον οισοφάγο) με βλάβες στο επιθήλιο του οισοφάγου.
– Ο καρκίνος του στομάχου.
– Οι διαταραχές της κινητικότητας του γαστρεντερικού σωλήνα (Γαστροπάρεση- Καθυστερημένη εκκένωση του στομάχου), επιπλοκής που διατρέχουν άτομα με μεταβολικές ασθένειες (πχ Σακχαρώδης Διαβήτης), ασθένειες που επηρεάζουν τα νεύρα, τους μυς ή προκαλούν ορμονικές διαταραχές, άτομα που υποβλήθηκαν σε επεμβάσεις που επηρεάζουν την περιοχή του στομάχου ή του πνευμονογαστρικού νεύρου. Άλλοι παράγοντες κινδύνου για τη γαστροπάρεση περιλαμβάνουν τη λήψη ορισμένων φαρμάκων (π.χ. αντιχολινεργικά, λεβοντόπα, οπιοειδή), ιογενείς λοιμώξεις, ανορεξία ή βουλιμία, έκθεση σε ακτινοβολία ή χημειοθεραπεία.
– Παθήσεις των χοληφόρων (πχ πέτρες στη χολή) & του παγκρέατος.
– Επίσης η υπερβολική κατανάλωση φαγητών (υπερφόρτωση του στομάχου με τροφές που ερεθίζουν ή που είναι δύσκολες στην επεξεργασία πέψης όπως τα καυτερά και τα λιπαρά γεύματα), τότε οι πιθανότητες δυσπεψίας αυξάνονται σημαντικά.
Εν κατακλείδι η δυσπεψία μπορεί να προκληθεί από πολλές αιτίες οι οποίες συχνά μπορεί να είναι παροδικές, όμως είναι δυνατόν να οφείλεται σε σοβαρότερες παθήσεις του πεπτικού συστήματος και κάποτε άλλων συστημάτων όπως το καρδιαγγειακό.
Είναι λοιπόν απαραίτητο να αναζητείται η βοήθεια του γαστροεντερολόγου για την εξακρίβωση της αιτίας που προκαλεί τη δυσπεψία και τη χορήγηση της κατάλληλης θεραπεία.
Δρ Δημήτριος Δημητρίου
Γαστρεντερολόγος-Ηπατολόγος Παθολόγος
demetrios.demetriou.gastro@gmail.com
Τηλ. 99319672
