Τυπική έμοιαζε η χθεσινή διαδικασία στο Στρατιωτικό Δικαστήριο Λευκωσίας, κατά τη διάρκεια της οποίας ανακοινώθηκε η απόφαση για ενοχή του μόνιμου αρχιλοχία καταδρομών Μαρίνου Ιωάννου, σε σχέση με τις συνθήκες θανάτου του Συμβασιούχου Οπλίτη των καταδρομών Παναγιώτη Γιαννιού, στις 27/6/2022.
Η αίθουσα ήταν κατάμεστη από οικεία πρόσωπα και συνάδελφους του κατηγορούμενου, ωστόσο, παρά την – διαφαινόμενη κατά την ανάγνωση της ετυμηγορίας- ενοχή του κατηγορούμενου δεν άνοιξε μύτη. Όλοι δέχθηκαν με στρατιωτική πειθαρχία την κατάληξη του Δικαστή, ενώ ούτε στο τέλος υπήρξαν αισθητές συναισθηματικές αντιδράσεις.
Σε κάποια στιγμή, κάποια λεπτά μετά την ανακοίνωση της ετυμηγορίας και την αποχώρηση των στελεχών του Στρατιωτικού Δικαστηρίου, ο κατηγορούμενος και πλέον καταδικασθείς, ακούστηκε να λέει έξω από την αίθουσα με ηρεμία «πάμεν έσσω μας τζιαί κανεί…», χωρίς διάθεση για πολλά λόγια.
Ο αρχιλοχίας των καταδρομών κατά την ανάγνωση της απόφασης ήταν συγκροτημένος, αν και σε μια περίπτωση κι όταν ο Δικαστής έκανε αναφορά στις συνθήκες υπό τις οποίες έπεσε ο Γιαννιός στη θαλάσσια περιοχή της Λάρας, έσκυψε, φανερώνοντας τη στενοχώρια για τα επίμαχα γεγονότα και την τραγική τους κατάληξη. Και πάλι, όμως, χωρίς να χάσει την αυτοκυριαρχία του.
Ο Μαρίνος Ιωάννου με βάση την απόφαση που ανέγνωσε ο επικεφαλής του τριμελούς δικαστικού σώματος, Ανώτερος Επαρχιακός Δικαστής Χριστόδουλος Χατζηευτυχίου (μαζί με στρατοδίκες Σ. Φιλιππίδη και Κ. Ανδρέου), κρίθηκε ένοχος στη μοναδική κατηγορία. Αυτή της πρόκλησης θανάτου λόγω αλόγιστης, απερίσκεπτης ή επικίνδυνης πράξης. Ο κ. Χατζηευτυχίου τόνισε ότι η κατηγορούσα Αρχή, η οποία εκπροσωπείτο στην υπόθεση από τον δικηγόρο της Δημοκρατίας Α΄, Ανδρέα Αριστείδη και τον στρατιωτικό εισαγγελέα Σάββα Δημητριάδη, πέτυχε να αποδείξει την υπόθεση πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας.
Θυμίζουμε ότι ο Γιαννιός, στις 27/6/2022, ενώ βρισκόταν στο ελικόπτερο της Εθνικής Φρουράς Agusta Westland AW139, που εκτελούσε πτήση στο πλαίσιο της άσκησης Helocast στη θαλάσσια περιοχή της Λάρας, έπεσε στο νερό κι ενώ οι παράμετροι της πτήσης για να επιχειρηθεί η πτώση δεν ήταν οι κατάλληλες. Για την ακρίβεια ενώ γινόταν αναγνωριστική πτήση (dry) ο Μαρίνος Ιωάννου ως αρχηγός της ρίψης, έδωσε σύνθημα στον Γιαννιό να πέσει σε πολλαπλάσιο ύψος, από τις παραμέτρους που προνοούνται.
Η πτώση στο νερό έπρεπε να επιχειρηθεί από ύψος 10 ποδών (3 μ.) και ταχύτητα 10 κόμβων (18 χλμ), εντούτοις ο Γιαννιός έπεσε στο νερό από ύψος 22,5 μέτρων (74 πόδια) και ταχύτητα 96 χιλιομέτρων (52 κόμβοι).
«Αψεγάδιαστη αξιοπιστία»
Με βάση την ετυμηγορία που ανέγνωσε ο πρόεδρος του δικαστικού Σώματος, δεν αποδέχθηκε θέσεις της υπεράσπισης. Για μια εξ αυτών σχολιάζει χαρακτηριστικά ότι ήταν μετέωρη. Αντίθετα, στην απόφαση και κατά την αξιολόγηση της προσκομισθείσας μαρτυρίας αποδέχθηκε τα όσα κατέθεσαν και οι 25 μάρτυρες κατηγορίας. Έκανε ιδιαίτερη μνεία στα όσα κατέθεσε ενόρκως ο Μάρτυρας Κατηγορίας «14», ο υπαστυνόμος Β’, Ανδρέας Γιαννακού, ο οποίος είχε αναλύσει στο Δικαστήριο τα δεδομένα πτήσης και ήχου (μαύρο κουτί). Ανάμεσα σ΄ άλλα σημειώνεται στην ετυμηγορία: «Ο μάρτυρας με τρόπο αντικειμενικό και ακριβοδίκαιο επιχείρησε να δώσει στο Δικαστήριο τις απαραίτητες πληροφορίες ώστε να καταλήξει στα δικά του συμπεράσματα. Ο επαγγελματισμός του ήταν διάχυτος στις απαντήσεις του, καθ΄ όλη τη διάρκεια της διήμερης αντεξέτασής του. Η αξιοπιστία του ήταν αψεγάδιαστη».
Σε ό,τι αφορά τους μάρτυρες υπεράσπισης, το Στρατιωτικό Δικαστήριο Λευκωσίας αναφέρεται χαρακτηριστικά στον ΜΥ 1, νευροχειρουργό. Σημειώνει, μεταξύ άλλων: «…δεν υποστήριξε με επιστημονικά κριτήρια τη θέση του ότι «αιτία θανάτου, είναι πασιφανές ότι ήταν η αδυναμία του να αναπνεύσει, καθόσον βρισκόταν σε θέση πρηνηδόν και με τραυματισμό του νωτιαίου μυελού» και δεν μπορούσε να αναπνεύσει ή ότι «εάν είχαν άμεσα χορηγηθεί οι πρώτες βοήθειες στον άτυχο Γιαννιό δεν θα είχε πεθάνει». Για να καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα, εκλαμβάνει ως δεδομένο ότι δεν υπήρξε σοβαρός τραυματισμός στον εγκέφαλο, θέση όμως η οποία, για τους λόγους που επεξηγήθηκαν, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή».
Η υπεράσπιση θα αγορεύσει για μετριασμό
>> Στις 26 του τρέχοντος μήνα η υπεράσπιση θα αγορεύσει για μετριασμό της ποινής του καταδικασθέντα αρχιλοχία.
>> Ο υπαξιωματικός κρίθηκε ένοχος στην κατηγορία με βάση το άρθρο 210 του ποινικού κώδικα. Το αδίκημα σε περίπτωση καταδίκης, επισύρει ποινή φυλάκιση μέχρι και τέσσερα έτη.
>> Κατάμεστη η αίθουσα, με τουλάχιστον τρεις δημοσιογράφους να παρακολουθούν ιστάμενοι τη διαδικασία, κρατώντας σημειώσεις. Άτομα άκουγαν την απόφαση ευρισκόμενα στο διάδρομο.
«Βλέμμα απορίας και πανικού» κατά την πτώση Γιαννιού
Διαβάζοντας την απόφαση ο Ανώτερος Επαρχιακός Δικαστής, Χριστόδουλος Χατζηευτυχίου, αναφέρθηκε στα ευρήματα του Δικαστηρίου του στη βάση της αξιόπιστης μαρτυρίας, καθώς και των παραδεκτών και μη αμφισβητούμενων ευρημάτων. Καταγράφει ότι ο κατηγορούμενος ήταν αρχηγός της ρίψης, είχε εξηγήσει τα πάντα στους συμμετέχοντες στην άσκηση, ήξερε ότι η πρώτη μοιραία διέλευση ήταν δοκιμαστική (dry) και τέλος ότι γνώριζε πως θα λάμβανε σήμα από τον αρχηγό καμπίνας (κι αυτός από τον κυβερνητή του ελικοπτέρου).
Στη συνέχεια, ανάμεσα σ΄ άλλα, σημειώνονται τα ακόλουθα: «Στις 12:35:42 το ελικόπτερο απογειώθηκε από το ελικοδρόμιο της Λάρας (…) Το ελικόπτερο έστριψε για την πρώτη διέλευση, κατά την οποία δεν θα εκτελούνταν ρίψεις (dry) (…) ο κατηγορούμενος έκανε ένα βήμα από τη θέση του και τράβηξε τον Γιαννιό από το χέρι για να τον μεταφέρει στην πόρτα του ελικοπτέρου. Ο υπεύθυνος καμπίνας ήταν γονατιστός στο μέσο της καμπίνας και έβαλε το χέρι του ανάμεσα στον κατηγορούμενο και τον Γιαννιό. Ο επιλοχίας ΜΚ15 τον διαβεβαίωσε ότι γνωρίζουν ότι η διέλευση ήταν δοκιμαστική.
Ο κατηγορούμενος έκανε νόημα στον υπεύθυνο καμπίνας με το χέρι του, με την παλάμη προς τα κάτω, και τότε ο υπεύθυνος καμπίνας κατέβασε το δικό του χέρι. Ο κατηγορούμενος τοποθέτησε τον Γιαννιό στο πέδιλο (σκαλί) έξω από την καμπίνα (φωτογραφία 16, Τεκμήριο 62). Ο Γιαννιός κάθισε στο πάτωμα με τα πόδια του έξω από το ελικόπτερο βλέποντας προς τα έξω. Ο κατηγορούμενος στεκόταν δίπλα του και έδινε οδηγίες στον Γιαννιό, λέγοντας επανειλημμένα μια σύντομη λέξη. Το ελικόπτερο άρχισε να ανεβαίνει και να εκτελεί αριστερή στροφή, οι οδηγίες του κατηγορούμενου συνεχίστηκαν, ο Γιαννιός στάθηκε, έριξε το φόρτο του έξω από το ελικόπτερο και πήδηξε στη θάλασσα (φωτογραφίες 35 και 40, Τεκμήριο 62). Το χέρι του ήταν υψωμένο προς τα πάνω.
Όλοι μέσα στην καμπίνα είχαν ένα «βλέμμα απορίας και πανικού». Ο κινηματογραφιστής ΜΚ11 διερωτήθηκε γιατί ο Γιαννιός πήδηξε στη θάλασσα. Ο επιλοχίας ΜΚ15 ρώτησε τον κατηγορούμενο: «Ήταν dry;». Ο κατηγορούμενος έπιασε το κεφάλι του, έσκυψε και γύρισε προς τη θάλασσα. Ο υπεύθυνος καμπίνας ουδέποτε ενημέρωσε τον κατηγορούμενο ότι δόθηκε άδεια ότι μπορούν να αρχίσουν οι ρίψεις. Τέτοια άδεια δεν δόθηκε (…) Στα δεδομένα πτήσης και ήχου του ελικοπτέρου (Τεκμήριο 28) καταγράφηκαν:
>> 12:39:07: «Go»
>> 12:39:08: το ύψος του ελικοπτέρου ήταν 70-88 πόδια (21-27 μέτρα) με ανοδική πορεία και η ταχύτητα 50-52 κόμβους (93-96 χιλιόμετρα) με αυξητική τάση
>> 12:39:09: «Γιατί επήδησε;» (διερωτάται ο κινηματογραφιστής ΜΚ11 χαμηλοφώνως)
>> 12:39:11: «Γιατί τον έβαλες να πηδήσει;» (ο υπεύθυνος καμπίνας ρωτά τον κατηγορούμενο μεγαλοφώνως)
>> 12:39:14: «Κύριε Μοίραρχε, επήδησε ο πρώτος» (ο υπεύθυνος καμπίνας ενημερώνει τον κυβερνήτη)
>> 12:39:16: «Ποιος; Που επήδησε;» (ο κυβερνήτης ρωτά τον υπεύθυνο καμπίνας)
>> 12:39:28: « Ε έκαμε … (λέξη που υποδεικνύει το λάθος) δαμαί ο υπεύθυνος» (ο υπεύθυνος καμπίνας απαντά, εννοώντας τον κατηγορούμενο).
Ο κυβερνήτης αμέσως αντέδρασε και συνέχισε την αριστερή στροφή για να φέρει το ελικόπτερο στην ίδια ευθεία με πριν για να εντοπίσουν τον Γιαννιό στη θάλασσα. Τον εντόπισαν μπρούμυτα στο νερό, χωρίς να έχει τις αισθήσεις του. Ο κυβερνήτης κατέβασε το ελικόπτερο σε ασφαλές ύψος και έδωσε άδεια στον κατηγορούμενο να πηδήξει στη θάλασσα. Το ελικόπτερο, αφού κινήθηκε προς το σκάφος της λιμενικής και το ενημέρωσε με οπτικά σήματα να μεταβεί στο σημείο, επέστρεψε στο σημείο όπου ήταν ο Γιαννιός. Ο κυβερνήτης έδωσε άδεια στον υπολοχαγό ΜΚ16 και τον επιλοχία ΜΚ15 να πηδήξουν στη θάλασσα. Ο Γιαννιός ήταν αναίσθητος και υποβασταζόταν από τον κατηγορούμενο. Ο κατηγορούμενος φώναζε «Ξύπνα Γιαννιέ», «Γιώρκο έλα κοντά», «Βοήθεια», «Θέλουμε τη βάρκα να έρτει κοντά». Το σκάφος της λιμενικής τούς προσέγγισε μετά από κάποια λεπτά και έβαλαν τον Γιαννιό μέσα. Ο κατηγορούμενος παρείχε τις πρώτες βοήθειες».
