Με το Μετάλλιο Εξαίρετης Προσφοράς προς την Κυπριακή Δημοκρατία τίμησε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης τη μεγάλη Ελληνίδα ερμηνεύτρια Μαρίζα Κωχ, για την προσφορά της στον πολιτισμό και ιδιαίτερα για όσα έχει κάνει για την Κύπρο.
Απονέμοντας την Κυριακή, στο Προεδρικό Μέγαρο, το Μετάλλιο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, απευθυνόμενος στην κ. Κωχ είπε ότι “είναι μια μέρα ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας που στιγμάτισε τη χώρα μας και τον λαό μας”.
“Εκ μέρους της κυπριακής Πολιτείας, του κυπριακού λαού, σας απονέμω το Μετάλλιο Εξαίρετης Προσφοράς τόσο για όλα όσα έχετε κάνει για τον πολιτισμό αλλά ιδιαίτερα για το τι έχετε κάνει για την Κύπρο, μαζί με άλλους ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών, του Πολιτισμού, σε μια δύσκολη στιγμή για τη χώρα μας και τον λαό μας που έψαχναν ένα αποκούμπι”.
Ο Πρόεδρος επισήμανε ότι τότε πολλοί είχαν γυρίσει την πλάτη στην Κύπρο. “Εσείς ήσασταν πρωτοστάτης στην προσπάθεια για διεθνοποίηση του Κυπριακού. Και σας τιμούμε όχι μόνο για να θυμηθούν οι παλαιότεροι αλλά και για να μάθουν οι νεότεροι το τι είχατε κάνει το 1976 στη Χάγη με τον διαγωνισμό της Eurovision που, χωρίς καμιά δόση υπερβολής, θέσατε τη ζωή σας σε κίνδυνο για να τραγουδήσετε για την Κύπρο και να κάνετε το πρόβλημα της εισβολής και της κατοχής γνωστό”.
Γι’ αυτό, συνέχισε, ο κυπριακός λαός, η κυπριακή Πολιτεία θα είναι παντοτινά ευγνώμονες “για αυτή την τολμηρή σας απόφαση, μια απόφαση που πραγματικά τη νιώθατε, την κάνατε χωρίς να αναμένετε ποτέ το οποιοδήποτε αντάλλαγμα”, είπε, δίνοντας της το μετάλλιο και ευχαριστώντας την.
Από την πλευρά της η κ. Κωχ είπε ότι “είμαι τόσο συγκινημένη που δεν μπορώ να εκφράσω τα όσα νιώθω τούτη τη στιγμή. Θέλω να σας πω μόνο ότι το πώς πηγάζει αυτή η αγάπη για την Κύπρο από μέσα μου θα μπορούσα να το εξηγήσω εγώ η ίδια μόνο εάν είχα γεννηθεί εδώ σε τούτα τα χώματα”.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με αφηγηματική αναφορά στην εμβληματική ιστορία του τραγουδιού «Παναγιά μου, Παναγιά μου», σε μουσική Μαρίζας Κωχ και στίχους Μιχάλη Φωτιάδη, που λειτούργησε ως γέφυρα συλλογικής μνήμης και συγκίνησης.
Όπως είπε, την περίοδο της δικτατορίας στην Ελλάδα, η ίδια βρέθηκε μαζί με άλλους μουσικούς, όπως ο Μαρκόπουλος, ο Μάνος Λοΐζος, ο ηθοποιός Στέφανος Ληναίος και άλλοι, στο Λονδίνο ως καταφύγιο για να γλυτώσουν τη σύλληψη. “Εκεί, μια ομάδα νέων παιδιών της Κύπρου μάς αγκάλιασε – και εκείνα ήταν αγωνιστές εκεί – και μας εξασφάλισε ένα γεύμα την ημέρα”, είπε. Πρόσθεσε ότι η σχέση που δημιουργήθηκε με τους Κύπριους τότε ήταν πολύ δυνατή και διατηρείται μέχρι και σήμερα.
Η Μ. Κωχ ερμήνευσε το τραγούδι «Παναγιά μου Παναγιά μου» στον 21ο διαγωνισμό της Eurovision το 1976, στη Χάγη της Ολλανδίας, εκπροσωπώντας τη Ελλάδα κι αποτέλεσε μια διαμαρτυρία για την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο και τα δραματικά γεγονότα του 1974. Η Μαρίζα Κωχ δέχθηκε απειλές για τη ζωή της και όπως είπε «πριν βγω στη σκηνή η ασφάλεια δεν μπορούσε να με σταματήσει. Βγαίνω. Και τραγουδάω με όλη μου την ψυχή».
Αναφερόμενη στην εμπειρία της στη Eurovision όπου τραγούδησε για την Κύπρο, η κ. Κωχ είπε συγκινημένη ότι τίποτα δεν μπορούσε να τη σταματήσει από το να βγει στη σκηνή και να ερμηνεύσει το αγωνιστικό αυτό τραγούδι.
Ανέφερε επίσης ότι εκφράζει συναισθήματα από καρδιάς, «κάτι που δεν μπορεί να αλλάξει ούτε με τα χρόνια ούτε με το μεγάλωμα το δικό μου», σημειώνοντας ότι «πιο μεγάλη τιμή (από τη σημερινή) δεν περίμενα».
Η Μ. Κωχ χάρισε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την πρώτη ηχογράφηση του «Ελένη», του Γιώργου Σεφέρη, το οποίο η μεγάλη καλλιτέχνις ηχογράφησε μόλις πρόσφατα.
Κλίμα συγκίνησης στην εκδήλωση
Η Nicosia For Art ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση και την εκτέλεση παραγωγής της καθιερωμένης εκδήλωσης μνήμης και καταδίκης του Πραξικοπήματος και της Τουρκικής Εισβολής του 1974, η οποία πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 20 Ιουλίου, στο Προεδρικό Μέγαρο.
Παρουσιάστηκε μια καλλιτεχνική προσέγγιση βαθιάς συναισθηματικής έντασης με κείμενα της Ελένης Ξένου από το βιβλίο της «Χειρόγραφα», – «Στην άκρη της γης μας», «Γράμμα στον πατέρα» και «Σε μια μυστική αυλή», τα οποία δραματοποιήθηκαν από τους ηθοποιούς: Άννα Γιαγκιώζη, Παναγιώτα Παπαγεωργίου και Βαλεντίνο Κόκκινο. Τη σκηνοθετική επιμέλεια υπέγραψε η Μαρία Ιόλη Καρολίδου. Ένα αφήγημα των παιδιών που εκπροσωπούν την γενιά των 50άρηδων, που όπως κι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας- ο πρώτος μεταπολεμικός πρόεδρος – έζησαν την Εισβολή και μεγάλωσαν σε μοιρασμένη πατρίδα.
Στην εκδήλωση μνήμης και καταδίκης του Πραξικοπήματος και της Τουρκικής Εισβολής ήταν έντονη η παρουσία προσφύγων δεύτερης και τρίτης γενιάς, καθώς και παιδιών αγνοουμένων και εγκλωβισμένων. Ήταν μια εκδήλωση που ανέδειξε την ανάγκη για διατήρηση της ιστορικής μνήμης και τη συνέχιση του αγώνα για δικαίωση και επανένωση της πατρίδας.
Συντελεστές:
- Κείμενα: Ελένη Ξένου
- Σκηνοθέτρια: Μαρία Ιόλη Καρολίδου
- Συμμετέχουν: Άννα Γιαγκιώζη, Παναγιώτα Παπαγεωργίου, Βαλεντίνος Κοκκίνος, Χριστίνα Γεωργίου
- Φωνή ξεναγού: Άννα Μαραγκού
- Σκηνογραφική επιμέλεια, ενδυματολογία: Μαρία Γεωργίου
- Σχεδιασμός Φωτισμού: Χρίστος Χαραλάμπους
- Επιμέλεια βίντεο και ηχοτοπίων: Χριστίνα Γεωργίου
- Μετάφραση: Δέσποινα Πυρκεττή
- Υπερτιτλισμός: Brave New Media
- Ηχοληψία: Σώτος Χαραλάμπους
- Καλλιτέχνη διεύθυνση: Γιώργος Γ. Παπαγεωργίου
- Εκτέλεση παραγωγής: Nicosia For Art
