Το κράτος αγνοεί πού και πότε αλλάζουν χέρια τ/κ περιουσίες – Έλλειψη επαρκούς μηχανογραφικού συστήματος

Αυτό που όλοι γνωρίζουν ανεπίσημα για την πώληση τουρκοκυπριακών περιουσιών, όταν αυτές επιστραφούν στους ιδιοκτήτες τους, αναγνωρίζεται και από τον ίδιο τον υπουργό Εσωτερικών, Κωνσταντίνο Ιωάννου. Επειδή δεν υπάρχει επαρκές μηχανογραφικό σύστημα, η Δημοκρατία δεν γνωρίζει πόσες τέτοιες περιουσίες έχουν επιστραφεί στους Τουρκοκύπριους ιδιοκτήτες τους ούτε και πόσες πωλούνται πάνω ή κάτω από το τραπέζι. Πάντως, ο υπουργός γνωστοποιεί πως επίκειται προκήρυξη διαγωνισμού για δημιουργία συστήματος μέσω του οποίου το κράτος θα καταγράφει τις εξελίξεις στην αλλαγή χεριών τουρκοκυπριακών περιουσίων.

Η αναγνώριση για πώληση τουρκοκυπριακών περιουσιών προκύπτει από απάντηση του υπουργού Εσωτερικών σε ερώτηση της βουλευτού του ΔΗΣΥ, Ρίτας Σούπερμαν και μέσω αυτής καταγράφει και τις διαδικασίες που οφείλει να ακολουθήσει ένας Τουρκοκύπριος ιδιοκτήτης για να του αποδοθεί η περιουσία την οποία κατέχει στις ελεγχόμενες από τη Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές.

Σχετικά με την αναγνώριση του γεγονότος ότι πολλές από αυτές πωλούνται όταν επιστραφούν στους ιδιοκτήτες τους, ο Υπουργός αναφέρει στην απάντηση του: «Αναφορικά με την πώληση τ/κ περιουσίας σε Ε/κ πολίτη ή σε ξένο υπήκοο ή ακόμη σε εταιρεία κυπριακών ή ξένων συμφερόντων, σημειώνεται ότι η Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών και, κατ’ επέκταση και ο Κηδεμόνας, δεν είναι σε θέση να γνωρίζει αν και πότε έχει αυτό επισυμβεί, καθ’ ότι δεν απαιτείται οποιαδήποτε δική του συνδρομή, ούτε διατηρεί αρμοδιότητα επί της περιουσίας, αφότου αυτή έχει αποδοθεί στον νόμιμο ιδιοκτήτη. Ισχύει το γεγονός ότι, σε πολλές περιπτώσεις, ο Τ/κ ιδιοκτήτης μετά την καταφατική απόφαση για άρση της διαχείρισης (από τον Κηδεμόνα), προχωρά σε πώληση της περιουσίας. Αυτό, ωστόσο, καθίσταται γνωστό στην Υπηρεσία, νοουμένου ότι κατά την υποβολή του αιτήματος για άρση της διαχείρισης, ο Τ/κ ιδιοκτήτης προσκομίσει και πωλητήριο έγγραφο, καλώντας τον Κηδεμόνα να το εγκρίνει. Σε κάθε άλλη περίπτωση, αυτό δύναται να επισυμβεί σε κατοπινό στάδιο χωρίς κατ’ ανάγκη να καταστεί γνωστό στην Υπηρεσία και στον Κηδεμόνα».

Όσον αφορά στον αριθμό των τ/κ περιουσιών, οι οποίες, εν τέλει, αποδόθηκαν στον Τ/κ ιδιοκτήτη τους, ο κ. Ιωάννου ενημερώνει την κ. Σούπερμαν, πως η Υπηρεσία δεν είναι σε θέση, τη δεδομένη στιγμή, να παραθέσει ακριβή στοιχεία, λόγω της αδυναμίας του υφιστάμενου συστήματος πληροφορικής και, κατ’ επέκταση, της μη δυνατότητας μαζικού εντοπισμού και καταγραφής όλων των σχετικών περιπτώσεων.

Ο υπουργός αναφέρει και τα εξής: «Παρ’ όλα αυτά, σημειώνεται, ότι, τους επόμενους μήνες, αναμένεται, σε συνεργασία με το υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, η προκήρυξη διαγωνισμού, για δημιουργία νέου ολοκληρωμένου συστήματος πληροφορικής, το οποίο, αφενός, θα συνδράμει στο έργο της Υπηρεσίας και, αφετέρου θα παρέχει τη δυνατότητα καταγραφής, αλλά και ανάκτησης δεδομένων και στοιχείων, αναφορικά με το κάθε πεδίο αρμοδιότητας της Υπηρεσίας».

Τι έγγραφα ζητά η Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών

Αρχικά, ο υπουργός, απαντώντας στην ερώτηση της κ. Σούπερμαν, ως προς τον τρόπο εξακρίβωσης της δήλωσης ότι ο Τουρκοκύπριος ιδιοκτήτης ήταν κάτοικος εξωτερικού πριν από ή μετά την τουρκική εισβολή ή πριν από το 1960, ώστε να δικαιούται να διεκδικήσει επιστροφή της περιουσίας του, καταγράφει τις ακόλουθες διαδικασίες: «Βασικό κριτήριο, το οποίο εξετάζεται και διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη λήψη απόφασης είναι ο τόπος διαμονής του Τ/κ ιδιοκτήτη σε χρονική συνάρτηση με την τουρκική εισβολή ή το έτος ανακήρυξης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για σκοπούς εξακρίβωσης της δήλωσης του ιδιοκτήτη για μόνιμη διαμονή στο εξωτερικό πριν από ή μετά την τουρκική εισβολή ή πριν από το 1960, η Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών ζητά την προσκόμιση των ακόλουθων εγγράφων, τα οποία αφορούν στον αρχικό εγγεγραμμένο ιδιοκτήτη τ/κ περιουσίας, όταν αυτή περιήλθε στη διαχείριση του Κηδεμόνα (από το 1974) και όλους τους νόμιμους κληρονόμους ή διάδοχους στον τίτλο (σύζυγο, παιδιά, εγγόνια, ό,τι εφαρμόζεται), μέσα από τα οποία, μπορεί να διαφανεί εάν ο Τ/κ ιδιοκτήτης ήταν κάτοικος εξωτερικού πριν από το 1960 ή μετά την τουρκική εισβολή:

α) Αντίγραφα δελτίων ταυτότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας όλων των πιο πάνω αναφερομένων προσώπων.

β) Αντίγραφα διαβατηρίων όλων των πιο πάνω προσώπων, τα οποία βρίσκονται σε ισχύ ή που έχουν λήξει από το 1974, με όλες τις εσωτερικές σελίδες, σε περίπτωση διαμονής στο εξωτερικό.

γ) Αντίγραφα πιστοποιητικών γεννήσεως, σε περίπτωση παιδιών που γεννήθηκαν στο εξωτερικό.

δ) Αντίγραφο πιστοποιητικού γάμου σε περίπτωση που αυτός τελέσθηκε στο εξωτερικό.

ε) Στοιχεία του τόπου διαμονής και της διεύθυνσης πριν και μετά το 1974 όλων των πιο πάνω προσώπων.

στ) Ημερομηνία εγκατάστασης στο εξωτερικό όλων των πιο πάνω προσώπων, με σχετική βεβαίωση της Ύπατης Αρμοστείας ή της Πρεσβείας της Κυπριακής Δημοκρατίας στη χώρα μόνιμης διαμονής.

ζ) Αντίγραφα βεβαίωσης καταβολής εισφορών Κοινωνικών Ασφαλίσεων για εργασία στο εξωτερικό όλων των πιο πάνω προσώπων.

η) Τυχόν αντίγραφα εντύπων εγγραφής σε εκλογικούς καταλόγους, λογαριασμών κοινής ωφελείας και οποιοδήποτε άλλο έγγραφο που να αποδεικνύει τη μόνιμη διαμονή στο εξωτερικό όλων των πιο πάνω προσώπων.

θ) Σε περίπτωση που ο αρχικός εγγεγραμμένος ιδιοκτήτης απεβίωσε στο εξωτερικό:

ί. Έγγραφα διαχείρισης (αίτηση και διάταγμα).
ii. Πιστοποιητικό θανάτου.
iii. πιστοποιητικό κληρονόμων.
iν. Έγγραφη συγκατάθεση των κληρονόμων για τον διορισμό του διαχειριστή.
ν. Απογραφή της περιουσίας του αποβιώσαντα με ένορκη δήλωση του διαχειριστή.
vi. Αντίγραφο βεβαίωσης του Εφόρου Φορολογίας για τον φόρο κληρονομιάς, ακίνητης ιδιοκτησίας, ή άλλους φόρους που πρέπει να πληρωθούν για ολοκλήρωση της διαχείρισης.

ι) Υπεύθυνη δήλωση όλων των πιο πάνω προσώπων ότι δεν κατέχουν/ κατείχαν ε/κ περιουσίες στις κατεχόμενες περιοχές.

ια) Σε περίπτωση που Τ/κ μετανάστευσαν στο εξωτερικό πριν από το 1960, γίνεται έλεγχος με το Κρατικό Αρχείο και σε περίπτωση που υπάρχει προσωπικός φάκελος, επιβεβαιώνονται ή εντοπίζονται οι αναγκαίες πληροφορίες».