Η κοινή συνεδρία των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Εσωτερικών, Γεωργίας και Περιβάλλοντος, που πραγματοποιήθηκε την περαμένη Παρασκευή, επιβεβαίωσε ότι, παρά τα θετικά βήματα και τη σημαντική ενίσχυση σε εξοπλισμό, τα διαχρονικά προβλήματα υποστελέχωσης και η έλλειψη επαγγελματικού σχεδιασμού στην εκπαίδευση και τη διοίκηση, συνεχίζουν να απειλούν την αποτελεσματική πυροπροστασία του τόπου. Κυριάρχησε ο προβληματισμός και η ανησυχία για τη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών και την επιχειρησιακή ετοιμότητα του Τμήματος Δασών.
Αφορμή αποτέλεσε η φονική πυρκαγιά στην ορεινή Λεμεσό που στοίχισε τη ζωή σε δύο ανθρώπους και προκάλεσε τεράστιες καταστροφές σε περιουσίες και οικοσυστήματα. Η θλίψη και η ανάγκη για απολογισμό ήταν διάχυτες στη συνεδρία.
Στην γραπτή τοποθέτησή του, ο Κλάδος Υπαλλήλων του Τμήματος Δασών (ΠΑΣΥΔΥ) ευχαρίστησε τις επιτροπές για την ευκαιρία να ακουστεί η φωνή των ανθρώπων της «θερμής πρώτης γραμμής». Όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά, οι δασικοί υπάλληλοι (δασοφύλακες, δασοπυροσβέστες και μηχανοδηγοί) δίνουν καθημερινά τη μάχη με τις φλόγες με επαγγελματισμό και αυταπάρνηση, συχνά μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Κατήγγειλαν, ωστόσο, τη συλλήβδην απαξιωτική κριτική που δέχεται το προσωπικό, δηλώνοντας πως αυτή γίνεται «εκ του ασφαλούς» και δεν λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές συνθήκες εργασίας και τα προβλήματα.
Στο επίκεντρο των παρεμβάσεων του Κλάδου ήταν η χρόνια υποστελέχωση των δασικών υπηρεσιών. Όπως ανέφεραν, ενώ έχει σημειωθεί πρόοδος στην πρόσληψη ωρομίσθιου προσωπικού (π.χ. δασοπυροσβέστες και πυροφύλακες), η στελέχωση με μόνιμους δασικούς υπαλλήλους, δασολόγους και δασοπόνους, βαίνει συνεχώς μειούμενη.
◗ Ενδεικτικά στοιχεία: 2011: 293 δασικοί υπάλληλοι, 2016: 284, 2021: 270, 2025: 265 (με 83 κενές θέσεις)
Η αποδυνάμωση αυτή επιβαρύνει το υπάρχον προσωπικό, που εργάζεται με εξαντλητικά ωράρια, σε καθήκοντα που ξεπερνούν τη δασοπυρόσβεση και επεκτείνονται σε ολόκληρη τη διαχείριση των δασών.
Το κλείσιμο του Δασικού Κολλεγίου πριν από μια δεκαετία, χωρίς να δημιουργηθεί πανεπιστημιακό πρόγραμμα δασοπονίας, οδήγησε σε έλλειψη νέων καταρτισμένων επαγγελματιών. Η κατάσταση χαρακτηρίστηκε «σκανδαλώδης».
Από τον Σεπτέμβριο 2025 αναμένεται η επαναλειτουργία του Κολλεγίου, με 20 φοιτητές στην πρώτη φάση. Ο Κλάδος όμως επισημαίνει ότι πρόκειται για προσωρινή λύση και επαναφέρει την ανάγκη δημιουργίας σχετικού προπτυχιακού προγράμματος στο ΤΕΠΑΚ, όπως είχε αποφασίσει η Βουλή από το 2003.
Αντίθετα, υπάρχει πολύ μεγάλος αριθμός κενών θέσεων σε δασικούς υπαλλήλους (πέραν των 90) συνεπεία του κλεισίματος του Δασικού Κολλεγίου. Ο αριθμός αυτός προβλέπεται ότι τα αμέσως επόμενα χρόνια θα αυξηθεί και ενδεχομένως θα ξεπεράσει τις 120 κενές θέσεις.
Για άμβλυνση του πιο πάνω προβλήματος παράλληλα ζητήθηκε από πλευράς του Υπουργείου Γεωργίας και έχει εγκριθεί η εξαίρεση της πρόσληψης των δασικών υπαλλήλων από τις γενικές κυβερνητικές εξετάσεις. Από την 1/1/2026 θα ακολουθείται η διαδικασία εξετάσεων με την διεξαγωγή ειδικής γραπτής εξέτασης από συμβουλευτική επιτροπή του Τμήματος Δασών, η σύσταση της οποίας θα γίνεται με βάση τις διατάξεις του Περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου και θα εφαρμόζονται τα κριτήρια επιλογής που προβλέπονται στις διατάζεις του περί αξιολόγησης υποψηφίων για διορισμό στην Δημόσια Υπηρεσία Νόμου. Η αλλαγή αυτή αφορά τόσο τη θέση Δασικού Λειτουργού όσον και Συντηρητή Δασών.
Υπουργείο Γεωργίας: Πρόοδος σε εξοπλισμό και δομές
Από την πλευρά του, το Υπουργείο Γεωργίας παρουσίασε ένα εκτενές και τεκμηριωμένο πλάνο ενίσχυσης των υποδομών και του εξοπλισμού του Τμήματος Δασών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία το 2025 το Τμήμα διαθέτει 1.008 άτομα προσωπικό, τον μεγαλύτερο αριθμό στην ιστορία του. Προσλήφθηκαν 108 νέοι δασοπυροσβέστες, πυροφύλακες και χειριστές ειδικών οχημάτων. Ενισχύθηκε ο στόλος με 25 νέα πυροσβεστικά οχήματα και αναμένονται ακόμη 17 μέχρι το 2026. Το 2025 διαθέτει 14 εναέρια πτητικά μέσα πυρόσβεσης, τα περισσότερα που είχε ποτέ η Κυπριακή Δημοκρατία.
Παράλληλα, έχει ξεκινήσει η διαδικασία απόκτησης ιδιόκτητων πυροσβεστικών αεροσκαφών με τη μέθοδο της χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), ενώ σημαντικά βήματα έχουν γίνει και στον τομέα της πρόληψης, με νέες νομοθεσίες και δράσεις.
Ειδική αναφορά έγινε στη μελέτη για τη συνολική διαχείριση της πυροπροστασίας της υπαίθρου. Ο Κλάδος Υπαλλήλων του Τμήματος Δασών συμμερίζεται την ανάγκη για αναδιοργάνωση, αλλά εκφράζει έντονη ανησυχία για την εφαρμογή της χωρίς διαβούλευση και χωρίς εξασφάλιση των αναγκαίων υποδομών και προσωπικού.
Τονίζουν ότι οποιαδήποτε αλλαγή πρέπει να γίνει σταδιακά και με συντονισμό. Δεν πρέπει να υπονομευθεί η προστασία των δασών για χάρη της υπαίθρου. Χρειάζεται σαφής διαχωρισμός αρμοδιοτήτων, με έμφαση στην πρόληψη και όχι μόνο στην καταστολή.
