Αρχίζει η δίκη των 11 που κατηγορούνται για τον χαμό του 15χρονου Στυλιανού – Στο κατηγορητήριο πατέρας, μάνα και λειτουργοί των ΥΚΕ

Ήγγικεν η ώρα για την ακρόαση της υπόθεσης με την αυτοχειρία του 15χρονου Στυλιανού τον Σεπτέμβριο του 2019 που προκάλεσε συγκλονισμό στην κυπριακή κοινωνία και ήγειρε σωρεία ζητημάτων για το σύστημα κοινωνικής στήριξης στο νησί μας.

Χθες ο Επαρχιακός Δικαστής, Παύλος Αγαπητός, ενώπιον του οποίου έχει αχθεί η υπόθεση με 11 κατηγορούμενα πρόσωπα, όρισε την έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας για τις 20 Ιανουαρίου του 2026. Ταυτόχρονα, προγραμμάτισε ακόμη δυο ακροάσεις για τις 22 και 27 Ιανουαρίου, αντιστοίχως.

Ήταν φανερό όχι μόνο από τον προγραμματισμό που έκανε, αλλά και από τις αναφορές του πως έχουν παρέλθει τέσσερα χρόνια από την καταχώριση της υπόθεσης στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας και ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για αναβολές.

Μάλιστα, ο Επαρχιακός Δικαστής, Παύλος Αγαπητός, όρισε την 13^η Ιανουαρίου για να παρουσιαστούν ενώπιόν του οι δυο πλευρές, κατηγορούσα Αρχή και συνήγοροι υπεράσπισης. Κι αυτό για να διασφαλιστεί πως δεν θα εγερθούν προδικαστικά ζητήματα που θα προκαλέσουν περαιτέρω αναβολή της έναρξης της ακροαματικής διαδικασίας.

Ενδεικτικό των προθέσεων της έδρας να μην κατασπαταληθεί πολύτιμος χρόνος, ήταν και οι οδηγίες του κ. Αγαπητού προκειμένου να γίνει παραδοχή γεγονότων μέχρι την πρώτη ακρόαση, προφανώς για να εξοικονομηθεί πολύτιμος δικαστικός χρόνος και να μην χρειαστεί να κληθούν μάρτυρες κατηγορίες για τυπικής φύσεως γεγονότα.

Νωρίτερα, η εκπρόσωπος της κατηγορούσας Αρχής, Έλενα Κωνσταντίνου, είχε αναφέρει πως ήταν έτοιμη ακόμα και χθες προκειμένου να κλητεύσει τον πρώτο μάρτυρα κατηγορίας της υπόθεσης (σημ. πρόκειται για έναν εκ των ανεξάρτητων ποινικών ανακριτών).

Ωστόσο, ο δικηγόρος του 1^ου κατηγορούμενου, του πατέρα του Στυλιανού, ανέφερε πως θέλει χρόνο να μελετήσει την υπόθεση. Εξήγησε πως απεβίωσε ο δικηγόρος που είχε αναλάβει αρχικά την υπεράσπιση του 1^ου κατηγορούμενου και πρόσφατα ανέλαβε ο ίδιος την εκπροσώπηση του. Επιπλέον, ο δικηγόρος Μάριος Σπύρου, ο οποίος εκπροσωπεί τρία εκ των 11 προσώπων που κατηγορούνται, είχε αναφέρει πως απομένει να διευκρινιστεί ζήτημα με το μαρτυρικό υλικό.

Το μαρτυρικό υλικό, σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν στο πλαίσιο της χθεσινής διαδικασίας αποτελείται από 12 κουτιά αρχειοθέτησης (box files).

Κεντρικό πρόσωπο στην υπόθεση είναι ο πατέρας του Στυλιανού. Μαρτυρίες που δόθηκαν κατά τις εξετάσεις για την αυτοχειρία του άτυχου έφηβου, έφεραν τον πατέρα του που διατηρούσε κτηνοτροφική μονάδα στον Κοτσιάτη να ασκούσε σωματική βία σε βάρος του θύματος, αλλά και της συζύγου του.

Το κατηγορητήριο περιλαμβάνει συνολικά 218 κατηγορίες και το πρώτο μέρος αφορά το ζεύγος, δηλαδή τον 55χρονο πατέρα του άτυχου παιδιού και την 48χρονη μητέρα του.

Ο 1^ος κατηγορούμενος είναι αντιμέτωπος με κατηγορίες που αφορούν την άσκηση σωματικής και ψυχολογικής  βίας, όπως κοινή επίθεση, υποβολή προσώπου σε σκληρή, απάνθρωπη μεταχείριση κ.α.

Όσο για τη μητέρα περιλαμβάνεται κατηγορία που αφορά παράλειψη πολίτη να καταγγείλει περιπτώσεις βίας. Σύμφωνα με τον περί βίας στην οικογένεια Νόμο του 2000, υπόλογος γι΄ αυτή την κατηγόρια είναι «οποιοσδήποτε παραλείπει να καταγγείλει περίπτωση βίας σε βάρος ανήλικου προσώπου ή προσώπου με σοβαρές διανοητικές ή ψυχικές ανεπάρκειες, που περιέρχεται σε γνώση του, διαπράττει αδίκημα και σε περίπτωση καταδίκης υπόκειται σε φυλάκιση μέχρι δύο έτη ή σε χρηματική ποινή μέχρι χίλιες λίρες ή και στις δύο αυτές ποινές».

Λειτουργοί των ΥΚΕ

Τα άλλα εννέα πρόσωπα κατηγορούνται για παραμέληση υπηρεσιακού καθήκοντος. Πρόκειται για λειτουργούς των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, δηλαδή είτε κοινωνικοί λειτουργοί, είτε συντονιστές/συντονίστριες. Τουλάχιστον, δυο εξ αυτών, όπως πληροφορείται ο «Φ», πλέον έχουν συνταξιοδοτηθεί.

Τα επίδικα αδικήματα φέρονται να διαπράχθηκαν μεταξύ του 2008 και του 2019.

Στο κατηγορητήριο της παρούσας υπόθεσης δεν περιλαμβάνεται μέλος της αστυνομικής Δύναμης. Όπως πληροφορήθηκε ο «Φ», καταχωρίσθηκε ξεχωριστή υπόθεση για αστυνομικό.

Έγιναν κι αυτά

Στη χθεσινή διαδικασία παρευρέθηκαν όλα τα πρόσωπα που κατηγορούνται πλην ενός. Αν και η απουσία θεωρείτο δικαιολογημένη ο Δικαστής έδωσε οδηγία για να εκδοθεί ένταλμα σύλληψης για τυπικούς λόγους, δηλαδή για να διασφαλιστεί η παρουσία του απόντος ατόμου στην επόμενη δικάσιμο.

Ένα εκ των κατηγορούμενων προσώπων ακούστηκε να λέει στη δικαστική αίθουσα και πριν από την έναρξη της διαδικασίας πως «πρέπει να αποδείξουμε πως δεν είμαστε ελέφαντες».

Μετά το πέρας της χθεσινής δικάσιμου οι κατηγορούμενοι μαζί με τους δικηγόρους τους συζητούσαν για την υπόθεση στον προθάλαμο του 2^ου ορόφου του κτηρίου 4 των Δικαστηρίων Λευκωσίας. Αστυνομικός έκανε συστάσεις προκειμένου να μιλούν πιο χαμηλόφωνα.

Η έρευνα για τον χαμό του αδικοχαμένου παιδιού

Το γραφείο της επίτροπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρίας Στυλιανού Λοττίδη, έκανε έρευνα για τον χαμό του Στυλιανού μετά από απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 11 Σεπτεμβρίου, 2019. Οι όροι εντολής είχαν να κάνουν με εντοπισμό ευθυνών «κατά παντός υπευθύνου σε όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες». Το πόρισμα της εν λόγω έρευνας με ημερομηνία 14/11/2019 δημοσιοποιήθηκε και διαβιβάστηκε στον τότε Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, Κώστα Κληρίδη. Ακολούθως διορίστηκαν δύο ανεξάρτητοι ποινικοί ανακριτές, οι δικηγόροι Μόδεστος Πογιατζής και Ανδρέας Ε. Ανδρέου, με εντολή όπως ολοκληρώσουν την ανατεθείσα σ’ αυτούς ποινική ανάκριση εντός δύο μηνών.  Η υπόθεση καταχωρίσθηκε το 2021.

Στο πόρισμα της επιτρόπου που είναι δημοσιευμένο Ακολούθως υπάρχει λεπτομερής καταγραφή γεγονότων για τον Στυλιανό, ο οποίος από νηπιακή ηλικία παρουσίαζε ψυχογικής φύσεως ζητήματα, λόγω της φερόμενης βίαιης και καταπιεστικής συμπεριφοράς του πατέρα του.  Όπως φανερώνεται από την προσκομισθείσα μαρτυρία στο γραφείο της επιτρόπου, οι εκπαιδευτικοί είχαν εντοπίσει έγκαιρα τα ζητήματα που αντιμετώπιζε ο Στυλιανός και είχαν λάβει μέτρα. Σε κάποια στιγμή το παιδί είχε εκδηλώσει αυτοκτονικό ιδεασμό, με αποκορύφωμα την τραγική κατάληξη.

Το πόρισμα εντόπιζε ευθύνες της Αστυνομίας και των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας. Για την Αστυνομία Κύπρου σημειώνεται ότι «εντοπίζονται πειθαρχικά αδικήματα από παραλείψεις και παραβίαση Αστυνομικών Διατάξεων». Μεταξύ άλλων, γίνεται λόγος για «παράλειψη εκτίμησης κινδύνου για βία στην οικογένεια τόσο σωματική απέναντι στη μητέρα όσο και ψυχολογική  απέναντι στα παιδιά». Και συνεχίζει το πόρισμα: «Όσο αφορά την μη λήψη καταγγελιών αλλά απλών αναφορών βίας από αυτήν ,σύμφωνα με την Εγκύκλιο του Αρχηγού Αστυνομίας  δεν τους απέκλειε την Υποχρέωση περαιτέρω διερεύνησης της υπόθεσης εφόσον οι σχετικές αναφορές ξεπερνούσαν τις 20 και υπήρχε και μια καταδίκη του πατέρα για βία απέναντι στο ανήλικο Στυλιανό. Θα έπρεπε να είχαν προσμετρήσει την ύπαρξη ανηλίκων τέκνων και το ενδεχόμενο ψυχολογικής βίας  που τόσο οι Αστυνομικοί πρώτης γραμμής όσο και το Γραφείο Πρόληψης βίας της Αστυνομίας παρέλειψαν να εντοπίσουν παρότι είχαν πρόσβαση στις ηλεκτρονικές καταχωρήσεις που με μια αναζήτησή ταυτότητας έφερνε ΟΛΕΣ συνολικά της καταχωρήσεις».

Σε ό,τι αφορά τις ΥΚΕ, στο πόρισμα καταγράφονται ανάμεσα σ΄ άλλα: «Οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης όπως αναλυτικά αναφέρθηκε πιο πάνω τα οποία επαναλαμβάνω και υιοθετώ για σκοπούς των εν λόγω συμπερασμάτων. Υπάρχει απουσία εκτίμησης κινδύνου για την ύπαρξη βίας τόσο σωματικής όσο και ψυχολογικής αλλά παράλειψη κατάλληλου συντονισμού τόσο κατά τα πρώτα στάδια παρακολούθησης στη οικογένειας όσο και αργότερα παραβιάζοντας σχεδόν όλες τις Διοικητικές Διατάξεις και τα σχετικά Εγχειρίδια. Για το επίμαχο χρόνο της απόπειρας αυτοκτονίας υπάρχει  παντελής αδιαφορία και ΚΑΜΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΟΠΟΙΟΥΔΗΠΟΤΕ ΚΙΝΔΥΝΟΥ με αποτέλεσμα καμία πράξη καμία αξιολόγηση καμία εξειδικευμένη στήριξη και κανένα ενδιαφέρον να μην ύπαρξη για το ζήτημα του Στυλιανού».