«Η γλώσσα δεν είναι απλές λέξεις, αλλά η σκέψη μας. Κάθε ποιότητα στη γλώσσα είναι και ποιότητα στη σκέψη μας και τανάπαλιν» (Γ. Μπαμπινιώτης, 2018). Σήμερα, όμως, αδιαφορούμε για την ποιότητα τού λεξιλογίου και της σωστής έκφρασης.
Ακολουθούν λέξεις/ουσιαστικά (10), κατά αλφαβητική σειρά, που ακούμε και διαβάζουμε, για κατανόηση και σωστή χρήση, με τις αντίστοιχες λέξεις της αγγλικής γλώσσας:
Πεμπτουσία (λόγ.) = η ουσία, το πιο σημαντικό συστατικό (essential constituent)
Λέμε: «Η αγάπη είναι η πεμπτουσία (το απόσταγμα) του χριστιανισμού» – «η πεμπτουσία του κυπριακού προβλήματος αφορά το ρόλο που θα έχει η Τουρκία» – «η – της δικαιοσύνης»
Περιτροπή = εναλλασσόμενη σειρά (εκ περιτροπής, alternately)
Λέμε: «Η ελληνοκυπριακή πλευρά δέxτηκε την εκ περιτροπής προεδρία;» –
«εκ περιτροπής κυκλοφορία των αυτοκινήτων με μονό ζυγό αριθμό στο κέντρο της Λευκωσίας»
Πληθωρισμός = το φαινόμενο, η τάση αύξησης των τιμών (inflation)
Λέμε: «Άμεση συνέπεια του πληθωρισμού είναι η μείωση της αγοραστικής αξίας του χρήματος» – «οι συνέπειες/τα αίτια του πληθωρισμού» – «Η Στατιστική Αρχή καταγράφει υποχώρηση του πληθωρισμού – αρνητικός πληθωρισμός» – (πληθωριστικές τάσεις) (πληθώρα, αφθονία φρούτων) – (πληθωρικός νέος, με πολλές εκδηλώσεις συναισθημάτων)
Πρακτική = η μέθοδος, ο τρόπος με τον οποίο γίνεται κάτι (method)
Λέμε: «Ο διάλογος είναι η πρακτική που ακολουθείται από την κυβέρνηση» – «Το ΓεΣΥ αντιμετωπίζει νοοτροπίες και ξεπερασμένες πρακτικές» – (πρακτική εξάσκηση)
Προκατάληψη = αρνητική γνώμη για κάποιον/κάτι, μεροληψία (prejudice)
Λέμε: «Ο επιθεωρητής αντιμετώπισε τον καθηγητή μου με προκατάληψη και τον αδίκησε» – «υπάρχει προκατάληψη εναντίον της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης η οποία δημιουργεί εκπαιδευτικές στρεβλώσεις στην Κύπρο» – « – κατά των δημ. υπαλλήλων»
Πρόληψη = 1. η λήψη μέτρων για να αποφύγουμε τα δυσάρεστα
2. (συν. στον πληθ.) δεισιδαιμονία (prevention, superstition)
Λέμε: «Η καλύτερη μέθοδος για την πρόληψη του bullying είναι η καλλιέργεια υψηλής αυτοεκτίμησης στα παιδιά» – «πρόληψη και καταστολή των πυρκαγιών» – «η μόρφωση απελευθερώνει τον νου μας από τις προλήψεις και δεισιδαιμονίες» – (προληπτικός έλεγχος/εξέταση/μέτρα) – (προληπτικός/δεισιδαίμων)
Πρόνοια (προ+νους) = φροντίδα/μέριμνα εκ των προτέρων (foresight)
Λέμε: «Είχα την πρόνοια να πάρω ομπρέλα» – «η πρόνοια του κράτους για τους ηλικιωμένους» – «υπάρχει ιδιαίτερη πρόνοια για τις εργαζόμενες γυναίκες» – «έχουμε κράτος πρόνοιας;» – «οι εργαζόμενοι έχουν Ταμείο Προνοίας» – «κοινωνική πρόνοια» – «η πρόνοια του κράτους για τους σεισμοπαθείς» – «Πιστεύω στη Θεία Πρόνοια (= μέριμνα του Θεού για τον κάθε άνθρωπο) – (προνοώ για το μέλλον) – *Προμηθέας (προνοητικός) # Επιμηθέας
Βιβλιογραφικές πηγές
Αγγλοελληνικό Λεξικό Word Reference.com
Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό για το Σχολείο & το Γραφείο
Λεξικό Τριανταφυλλίδη – Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα
