«Η εμπορία ανθρώπων και ιδιαίτερα η σεξουαλική εκμετάλλευση κυρίως νεαρών γυναικών είναι ένα φαινόμενο τόσο συχνό στην καθημερινότητά μας που έπαψε να μας αγγίζει και έγινε ένα με την… κανονικότητά μας» επεσήμανε η πρόεδρος του Πανεπιστημίου Frederick Νατάσα Φρειδερίκου μιλώντας την περασμένη Τρίτη σε εκδήλωση ενώπιον εκπροσώπων της Αστυνομίας και μη κυβερνητικών οργανισμών υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εκατοντάδων φοιτητών/τριών και μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού του ιδρύματος. Υπενθυμίζοντας ότι πριν το 2010 «η σεξουαλική εκμετάλλευση γυναικών γινόταν κατά κάποιο τρόπο με τις ευλογίες του κράτους, αφού υπήρχε ειδική βίζα για «καλλιτέχνιδες» που έρχονταν στα καμπαρέ ως χορεύτριες και εξωθούνταν στην πορνεία», η κυρία Φρειδερίκου τόνισε ότι «σήμερα αν και η βίζα «καλλιτέχνιδων» καταργήθηκε και τα περισσότερα καμπαρέ έκλεισαν, τα πράγματα είναι πολύ πιο περίπλοκα και πολύ πιο ύπουλα.
Με το πάτημα ενός κουμπιού πλέον – πρόσθεσε – έχεις στη διάθεσή σου μέσω εξιδεικευμένων αλλά και καθημερινών ιστοσελίδων, ολόκληρα μενού με γυναίκες που πουλούν το σώμα τους και τιμοκαταλόγους με τις τιμές τους στη διάθεσή σου. Επτά μέρες τη βδομάδα, 24 ώρες τη μέρα, δεκάδες νέες γυναίκες εμφανίζονται κάθε μέρα σε αυτές τις ιστοσελίδες. Είναι θύματα εμπορίας προσώπων; Κάποιοι μπορεί να πουν ότι είναι γυναίκες που οι ίδιες έκαναν αυτή την επιλογή και ότι κανένας δεν τις ανάγκασε. Το θέμα της επιλογής είναι αρκετά θολό και περίπλοκο…».
Η παρευρισκόμενη στο πάνελ της εκδήλωσης υπαστυνόμος Ελένη Μιχαήλ επικεφαλής του Γραφείου Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων της Αστυνομίας (ΓΚΕΠ) απαντώντας σε σχετική ερώτηση φοιτήτριας ανέφερε ότι «σίγουρα υπάρχουν πολλές ιστοσελίδες, όχι μόνο κυπριακές αλλά και διεθνείς που διαφημίζουν υπηρεσίες σεξουαλικής φύσης. Το θέμα – είπε – παρακολουθείται από την Αστυνομία και κάνουμε συχνά επιχειρήσεις, ενώ προσεγγίσαμε κάποιες από αυτές τις γυναίκες που μας είπαν ότι ασκούν την πορνεία από μόνες τους. Όμως το θέμα της πορνείας δεν είναι ρυθμισμένο στην Κύπρο, δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο για τη νομιμότητα ή όχι της πορνείας».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ταμείο αποζημίωσης θυμάτων trafficking (Εικόνες)
Η προαναφερόμενη εκδήλωση στο Πανεπιστήμιο Frederick έγινε σε συνεργασία με την οργάνωση Cyprus Stop Trafficking στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ημέρας κατά της Εμπορίας Προσώπων που είναι η 18η Οκτωβρίου και περιλάμβανε προβολή της ταινίας μικρού μήκους του 2009 «Lullaby» σε σκηνοθεσία της Γιάννας Αμερικάνου που έχει θέμα της το σωματεμπόριο γυναικών στην Κύπρο. Μετά την προβολή ακολούθησε συζήτηση με θέμα την εμπορία προσώπων στο νησί μας, με ομιλήτριες τη Γιάννα Αμερικάνου, την υπαστυνόμο Ελένη Μιχαήλ και την επίτιμη πρόεδρο του Cyprus Stop Trafficking Ανδρούλα Χριστοφίδου Henriques. Η συζήτηση στο Πανεπιστήμιο Frederick ήταν το αποκορύφωμα μιας περίπου εβδομάδας εκδηλώσεων με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα Κατά της Εμπορίας Προσώπων που είναι η 18η Οκτωβρίου. Προηγήθηκε τη Δευτέρα 17 Οκτωβρίου η ετήσια συγκέντρωση του Cyprus Stop Trafficking στη Λευκωσία, στη διάρκεια της οποίας ο ακαδημαϊκός και δημοσιογράφος Γιώργος Παυλίδης παρουσίασε το νέο βιβλίο της Ανδρούλας Χριστοφίδου Henriques «Η ιστορία μιας Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης» για την ίδρυση και τη δράση του Cyprus Stop Trafficking. Προσκλήθηκε και απηύθυνε χαιρετισμό η βουλεύτρια ΔΗΣΥ Ρίτα Σούπερμαν τέως ανώτερη υπαστυνόμος επικεφαλής του ΓΚΕΠ για 15 χρόνια. Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ημέρας Κατά της Εμπορίας Προσώπων πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 15 Οκτωβρίου η 8η πορεία Walk For Freedom από τη διεθνή μη κερδοσκοπική οργάνωση Α21 και την άτυπη ομάδα νέων στην Κύπρο Α-Team Nicosia. Χιλιάδες άτομα σε όλο τον κόσμο πραγματοποίησαν στις χώρες τους την πορεία αυτή ενάντια στο trafficking.
Φέτος για πρώτη φορά η πορεία Walk For Freedom ήταν δικοινοτική, με στόχο την ενημέρωση του κοινού για την εμπορία ανθρώπων και στις δύο πλευρές του συρματοπλέγματος. Χώρος τερματισμού της ήταν το Σπίτι της Συνεργασίας στη Νεκρή Ζώνη στη Λευκωσία, όπου συναντήθηκαν οι Ελληνοκύπριοι συμμετέχοντες με αφετηρία την πλατεία Ελευθερίας και οι Τουρκοκύπριοι με αφετηρία περιοχή στην κατεχόμενη Λευκωσία. Σε σύντομη εκδήλωση έξω από το Σπίτι της Συνεργασίας η Παρασκευή Τζέου εκτελεστική διευθύντρια του Cyprus Stop Trafficking και η Fezile Osum μαζί με την Yagmur Izcan εκ μέρους της τουρκοκυπριακής οργάνωσης Human Rights Platform που βοηθά θύματα σεξουαλικής και εργασιακής εκμετάλλευσης στα κατεχόμενα, ανακοίνωσαν ότι «ενώνουν τις δυνάμεις τους για την καταπολέμηση της εμπορίας προσώπων στην Κύπρο» κι εξέφρασαν την περηφάνια τους για την πραγματοποίηση της πορείας δικοινοτικά.
Σε σύντομο χαιρετισμό τους στα ελληνικά, τα τουρκικά και τα αγγλικά, τόνισαν ότι «στη χώρα μας, η διχοτόμηση της Κύπρου χρησιμοποιείται από τους εμπόρους ανθρώπων για να φέρνουν τα θύματα τους ανενόχλητοι και να τα εκδίδουν». Πρόσθεσαν μεταξύ άλλων τα εξής: «Δεν θέλουμε καμία από τις δυο πλευρές να κλείσει τα μάτια της σε αυτό το μείζον πρόβλημα και απαιτούμε η συνεργασία να γίνει πιο αποτελεσματική για τη στήριξη των θυμάτων και την πρόληψη του εγκλήματος. Η εμπορία προσώπων – με το 70% των θυμάτων διεθνώς να είναι γυναίκες και νεαρά κορίτσια – συμβαίνει και στη χώρα μας και σε όλο τον κόσμο και πρέπει να τελειώσει άμεσα! Μέχρι τη μέρα που όλοι θα είναι ελεύθεροι, εμείς θα συνεχίσουμε να παλεύουμε. Όλοι ξέρουμε ότι η σκλαβιά υπάρχει ακόμα και στον 21ο αιώνα και ότι η εμπορία ανθρώπων καταστρέφει ζωές. Ξέρουμε ότι η ελευθερία θα έχει την τελευταία λέξη».
Σημειώνεται ότι η Fezile Osum παρευρέθηκε τη Δευτέρα στην εκδήλωση του Cyprus Stop Trafficking, ενώ η επίτιμη πρόεδρος της οργάνωσης Ανδρούλα Χριστοφίδου Henriques ανακοίνωσε στη διάρκεια της εκδήλωσης στο Πανεπιστήμιο Frederick την Τρίτη, ότι συνεργάζεται με την τουρκοκυπριακή Human Rights Platform «για να δημιουργήσουμε καταφύγιο για τα θύματα που θα καταφέρνει αυτή η οργάνωση να ελευθερώνει από τα διάφορα καμπαρέ στα κατεχόμενα».
Στη διάρκεια της συζήτησης είπε ότι στην Κύπρο θυματοποιούνται αμέτρητα άτομα και στον τομέα της εργασίας και ανέφερε ότι το Cyprus Stop Trafficking, φιλοξένησε τα τελευταία δύο χρόνια στο ένα από τα τρία καταφύγια της, 33 αλλοδαπούς νεαρούς θύματα εργασιακής εκμετάλλευσης.
Όταν σύγχυζαν το trafficking με το…traffick
Παρούσα στην εκδήλωση του Πανεπιστημίου Frederick την περασμένη Τρίτη ήταν και η Έλενα Πισσαρίδου ιδρυτικό μέλος της οργάνωσης ΣΤΙΓΜΑ στη Λεμεσό για προστασία θυμάτων σεξουαλικής βίας και εκμετάλλευσης. Η κυρία Πισσαρίδου ανέφερε στον «Φ» ότι πριν την ίδρυση του ΣΤΙΓΜΑ το 2006, η ίδια είχε αρχίσει από το 2004 να βοηθά τον ιερέα της Ρωσικής Εκκλησίας της Λεμεσού Σάββα Μιχαηλίδη στο πρώτο στην Κύπρο ιδιωτικό καταφύγιο προστασίας θυμάτων σωματεμπορίου που ο πατήρ Σάββας είχε δημιουργήσει σε οίκημα που του παραχώρησε η Μητρόπολη Λεμεσού. Το καταφύγιο, με τη συμβολή και του ΣΤΙΓΜΑ, φιλοξένησε μέχρι το 2008 που έκλεισε, περισσότερα από 300 θύματα, τότε κυρίως εργαζόμενες σε καμπαρέ, λιγότερες σε μπυραρίες και μερικές φοιτήτριες και οικιακές βοηθούς, σε μια εποχή που ήταν εντελώς ανεξέλεγκτη η σεξουαλική εκμετάλλευση γυναικών στην Κύπρο.
Η κυρία Πισσαρίδου μας είπε ότι εκείνη την περίοδο δεν γινόταν επίσημη αναγνώριση θυμάτων σωματεμπορίου. «Ήταν τότε…ένδοξες εποχές» πρόσθεσε χαρακτηριστικά. «Σε μια περίπτωση – συνέχισε – ζητήσαμε συνάντηση με ανώτατο αξιωματούχο της κυβέρνησης για να συζητήσουμε το έγκλημα του trafficking και αυτός εντελώς άσχετος δυστυχώς, νομίζοντας ότι επρόκειτο για θέμα που αφορούσε το…traffick, μας είπε ότι δεν ήταν ανάγκη να πάμε στη Λευκωσία και μας παρέπεμψε στο Τμήμα…Τροχαίας της Λεμεσού(!). Μετά που δημιουργήθηκε το ΓΚΕΠ και ανέλαβε το 2005 η Ρίτα Σούπερμαν, αρχίσαμε να συνεργαζόμαστε μαζί της και η συνεργασία μας με το ΓΚΕΠ ήταν και εξακολουθεί να είναι πολύ καλή υπό την ηγεσία της υπαστυνόμου Ελένης Μιχαήλ.
“Πρέπει να σας πω ότι το καταφύγιο θυμάτων του ΣΤΙΓΜΑ λειτουργούσε ακριβώς με τις προδιαγραφές του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης και με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, κάτι που σήμερα δεν συμβαίνει με το κρατικό καταφύγιο θυμάτων, που λειτουργεί περισσότερο ως κοινωνικός ξενώνας. Το καταφύγιο πρέπει πρωταρχικά να παρέχει στα θύματα ασφάλεια, γι’ αυτό και απαιτήσαμε τότε και πετύχαμε τη φύλαξη από την Αστυνομία. Οι φιλοξενούμενες κοπέλες δεν πήγαιναν πουθενά μόνες τους…τους βρίσκαμε δουλειά (άλλες ως καθαρίστριες σε σπίτια, άλλες σε χώρους εστίασης ή υπεραγορές και λιγότερες σε γραμματειακά καθήκοντα) και εμείς τις συνοδεύαμε τόσο κατά τη μετάβαση τους στον χώρο εργασίας τους το πρωί, όσο και κατά την επιστροφή τους στο καταφύγιο το απόγευμα. Σήμερα η δράση της οργάνωσης ΣΤΙΓΜΑ επικεντρώνεται στην ενημέρωση και κατάρτιση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για την εμπορία ανθρώπων και στοχεύει στον επαναπατρισμό των γυναικών θυμάτων σεξουαλικής βίας και εκμετάλλευσης».
Με τον τσαμπουκά της Ανδρούλας…
«Θέλω να ξεκινήσω την παρέμβαση αυτή γυρίζοντας τον χρόνο πίσω, 15 ίσως και περισσότερα χρόνια», είπε ο ακαδημαϊκός και δημοσιογράφος Γιώργος Παυλίδης παρουσιάζοντας τη Δευτέρα το βιβλίο της Ανδρούλας Χριστοφίδου Henriques για την ιστορία του Cyprus Stop Trafficking. «Μόλις είχα αναλάβει τη διεύθυνση του ραδιοσταθμού ΑΣΤΡΑ – πρόσθεσε μεταξύ άλλων – όταν ο συνάδελφος Νεόφυτος Νεοφύτου μου ζήτησε να δω δυο κυρίες που ήθελαν να μου μιλήσουν για ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα, το οποίο όμως, όπως μας λέχθηκε, το είχαμε στην Κύπρο κρυμμένο κάτω από το χαλί. Έτσι συνάντησα για πρώτη φορά την Ανδρούλα Χριστοφίδου και πληροφορήθηκα για τις πραγματικές διαστάσεις που είχε λάβει η εμπορία γυναικών στην Κύπρο. Μας μίλησε για τη συνάντηση της με τον πατέρα Σάββα Μιχαηλίδη στη Λεμεσό, για τα θύματα που ήταν στοιβαγμένα σε μια καμαρούλα μια σταλιά χωρίς θέρμανση στην Αγία Φύλα, για τους καμπαρετζήδες που τις κυνηγούσαν, για τους αρμόδιους που προσέφεραν στους σωματέμπορους πλήρη κάλυψη, για τη δολοφονία της Οξάνα Ράντσεβα – διότι δολοφονία ήταν – για τα ΜΜΕ που παρασιωπούσαν το έγκλημα.
»Η κυρία αυτή – πρόωρα αφυπηρετήσασα πρωτοβάθμια Καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης – άφησε την ησυχία και τις εύπορες φίλες της στη λίμνη της Γενεύης κι ήρθε εδώ, αποφασισμένη να τα βάλει με τους μαστροπούς της νύχτας, με το οργανωμένο έγκλημα και το διεφθαρμένο κράτος. Η σιγουριά και ο τσαμπουκάς που τη χαρακτήριζαν και εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να τη χαρακτηρίζουν, κέρδισαν τόσο εμένα, όσο και τους συνεργάτες μου στον σταθμό. Κάπως έτσι ξεκίνησε και σιγά – σιγά μπήκε πάνω σε μια οργανωμένη βάση το Cyprus Stop Trafficking. Με την Ανδρούλα μπροστά και όλους εμάς να την ακολουθούμε και να την στηρίζουμε, ο κάθε ένας όπως μπορούσε. Στο βιβλίο που παρουσιάζουμε, η Ανδρούλα Χριστοφίδου επισημαίνει ότι ενώ «η συνεργασία της οργάνωσης με το Γραφείο Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων της Αστυνομίας δεν παρουσίασε ποτέ κανένα σοβαρό πρόβλημα, με τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ) οι σχέσεις μας ήταν συχνά θυελλώδεις, αφού η γραφειοκρατία που διέπει τη λειτουργία των ΥΚΕ, καθιστά την κάθε διαδικασία χρονοβόρα και ψυχοφθόρα»…
Στο επίκεντρο του ΓΚΕΠ η ασφάλεια των θυμάτων
«Στο Γραφείο Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων της Αστυνομίας εργαζόμαστε μια ομάδα 13 ατόμων ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένων στο θέμα της εμπορίας ανθρώπων, γιατί οι άνθρωποι έχουν αξία και όχι τιμή», είπε στη σύντομη ομιλία της η επικεφαλής του ΓΚΕΠ υπαστυνόμος Ελένη Μιχαήλ.
Πρόσθεσε ότι «συναντούμε καθημερινά περιπτώσεις σεξουαλικής και εργασιακής εκμετάλλευσης, παράνομων υιοθεσιών, εξαναγκασμού σε διάπραξη ποινικών αδικημάτων όπως διαρρήξεις και πώληση ναρκωτικών.
Στην πλειοψηφία τους οι υποθέσεις – συνέχισε – οδηγούνται στο δικαστήριο, όταν το άτομο συνεργαστεί μαζί μας. Χρειάζεται όμως μεγάλη προσπάθεια από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς κυβερνητικούς και μη, ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλεια του θύματος που μεταφέρεται σε καταφύγιο αν αυτό κριθεί αναγκαίο, όπου καλύπτουμε τις βασικές του ανάγκες και προχωρούμε με τη διερεύνηση του θέματος. Απαιτείται πολλή δουλειά για να πεισθεί ένα θύμα να συνεργαστεί μαζί σου, μέχρι τη μέρα που θα δώσει τη μαρτυρία του στο δικαστήριο. Και με χαρά αναφέρω ότι σε τρεις υποθέσεις πρόσφατα, τα θύματα συναίνεσαν κι επέστρεψαν στην Κύπρο από το εξωτερικό και έδωσαν τη μαρτυρία τους ενώπιον δικαστηρίου. Δημιουργήσαμε πρόσφατα την τηλεφωνική γραμμή 1497 και υπάρχει και πλατφόρμα στην ιστοσελίδα της Αστυνομίας όπου οποιοσδήποτε μπορεί επώνυμα ή ανώνυμα να δώσει πληροφορίες για οποιαδήποτε περίπτωση εκμετάλλευσης προσώπου υποπέσει στην αντίληψη του».
