Σειρά πυρκαγιών και εκρήξεων έχουν ξεσπάσει μυστηριωδώς εδώ και περίπου δύο εβδομάδες στο Ιράν, σε κατοικίες, διυλιστήρια, δρόμους κοντά σε αεροδρόμια, ακόμη και σε εργοστάσιο υποδημάτων, προκαλώντας υποψίες περί δολιοφθοράς.
Οι ιρανικές αρχές αποδίδουν επίσημα τα περιστατικά αυτά σε τυχαία γεγονότα, όπως διαρροές αερίου, αυτανάφλεξη απορριμμάτων ή την παλαιότητα των υποδομών.
Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι New York Times, επικαλούμενοι τρεις Ιρανούς και έναν Ευρωπαίο αξιωματούχο, αρκετές από αυτές τις εκρήξεις θεωρούνται ενέργειες σαμποτάζ. Οι υποψίες στρέφονται εύλογα στο Ισραήλ, λόγω της μακράς ιστορίας του σε μυστικές επιχειρήσεις εντός του Ιράν, συμπεριλαμβανομένων επιθέσεων και στοχευμένων δολοφονιών.
Ένας Ευρωπαίος ειδικός στο Ιράν θεωρεί επίσης ότι πρόκειται για δολιοφθορά με πιθανή ισραηλινή εμπλοκή, στο πλαίσιο ψυχολογικού πολέμου ή στοχευμένων ενεργειών.
Η αμερικανική εφημερίδα υπενθυμίζει ότι ανώτερο στέλεχος των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών είχε δηλώσει πως οι επιχειρήσεις εντός Ιράν θα συνεχιστούν.
Ορισμένα από τα περιστατικά σημειώθηκαν σε κρίσιμες υποδομές, όπως η πυρκαγιά στο διυλιστήριο της Άμπανταν, όπου σκοτώθηκε ένα άτομο, τραυματίστηκαν πολλοί και σταμάτησε η λειτουργία μιας γραμμής παραγωγής. Άλλες εκρήξεις σε σπίτια και εργοστάσια ενισχύουν την αίσθηση γενικευμένης ανασφάλειας, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα.
Τι υποστηρίζουν οι ιρανικές αρχές
Οι περισσότερες πρόσφατες πυρκαγιές αποδίδονται επίσημα σε διαρροές αερίου. Ο επικεφαλής της Πυροσβεστικής της Τεχεράνης, Γοδράτολλαχ Μοχαμαντί, δήλωσε ότι τα προβλήματα προκαλούνται από παλαιωμένο εξοπλισμό, ελαττωματικές συσκευές αερίου και ελλιπή μέτρα ασφαλείας.
Ωστόσο, κάποιες εκρήξεις σε κατοικημένες περιοχές ήταν τόσο ισχυρές, που προκάλεσαν κατάρρευση τοίχων και τεράστιες στήλες καπνού.
Η κυβέρνηση προσπάθησε να καθησυχάσει τους πολίτες με διάφορους τρόπους. Η κρατική εταιρεία αερίου παρουσίασε στατιστικά που, κατά τους ισχυρισμούς της, δείχνουν ότι δεν υπάρχει αύξηση στα ατυχήματα σε σχέση με πέρυσι. Ο Δήμος Τεχεράνης κάλεσε το υπουργείο Ενέργειας και την εταιρεία αερίου να παρουσιάσουν αναφορές, χαρακτηρίζοντας τις εξελίξεις «φυσιολογικές».
Ενδείξεις δολιοφθοράς
Παρόλα αυτά, το γεγονός ότι εκρήξεις σημειώνονται καθημερινά σε διάφορα σημεία της χώρας είναι τουλάχιστον ανησυχητικό.
Στην πόλη Κομ, η καταστροφή ενός συγκροτήματος κατοικιών θύμιζε πλήγμα από βόμβα. Τοίχοι κατέρρευσαν, παράθυρα θρυμματίστηκαν και ένα σταθμευμένο ταξί καταπλακώθηκε από συντρίμμια. Επτά άνθρωποι τραυματίστηκαν.
Δύο αξιωματούχοι είπαν στους New York Times ότι το διαμέρισμα είχε ενοικιαστεί από άτομα που το εγκατέλειψαν αφού άφησαν ανοικτό το αέριο, δίνοντας την εντύπωση σκόπιμης πρόκλησης έκρηξης.
Ανάλογο συμβάν καταγράφηκε σε πολυώροφο κτίριο στην Τεχεράνη, όπου έμεναν εργαζόμενοι του δικαστικού σώματος. Η έκρηξη προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές. Τρεις αξιωματούχοι εκτιμούν ότι επρόκειτο για στοχευμένη ενέργεια, με σκοπό τον εκφοβισμό δικαστών και εισαγγελέων, παρόμοια με προηγούμενες επιθέσεις του Ισραήλ σε επιστήμονες του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.
Μέλος των Φρουρών της Επανάστασης δήλωσε ότι το κύμα εκρήξεων, ακόμη και αν κάποιες είναι ατυχήματα, προκαλεί έντονη ανησυχία τόσο στο κράτος όσο και στην κοινωνία.
Την ανησυχία εντείνει και ο αιφνίδιος θάνατος του πρώην υπαρχηγού των Φρουρών της Επανάστασης, ταξίαρχου Γχολαμχοσεΐν Γκεϊμππαρβάρ, τον οποίο τα κρατικά ΜΜΕ απέδωσαν σε επιπλοκές παλαιών τραυμάτων από χημικά όπλα στον πόλεμο με το Ιράκ.
Έχει τελειώσει ο πόλεμος;
«Η τάση συγκάλυψης και η έλλειψη διαφάνειας από την ιρανική κυβέρνηση ενισχύουν την καχυποψία», σχολίασε ο Ομίδ Μεμαριάν, αναλυτής στο αμερικανικό think tank DAWN. «Οι πολίτες γνωρίζουν πως συχνά το καθεστώς αποκρύπτει ή διαψεύδει ισραηλινές επιθέσεις».
Απουσία επίσημης παραδοχής για αυτό που πολλοί θεωρούν συντονισμένες ενέργειες, αρκετοί αναρωτιούνται αν ο πόλεμος μεταξύ των δύο χωρών έχει πραγματικά τελειώσει.
Ο Μάχντι Μοχαμαντί, συντηρητικός πολιτικός και σύμβουλος του προέδρου της Βουλής, χαρακτήρισε απρόβλεπτη την κατάσταση με το Ισραήλ. «Δεν πρόκειται για κατάπαυση πυρός, αλλά για εύθραυστη αναστολή που μπορεί να καταρρεύσει ανά πάσα στιγμή», προειδοποίησε σε ομιλία του στο Telegram.
Σε κάθε περίπτωση, οι New York Times σημειώνουν ότι οι ιρανικές αρχές αποφεύγουν να κατηγορήσουν ανοικτά το Ισραήλ, για να μη βρεθούν σε θέση που θα τις υποχρεώσει σε στρατιωτική απάντηση. Μια τέτοια εξέλιξη, τονίζουν, θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω αποδυνάμωση των ενόπλων δυνάμεων της χώρας.
