Ένα 20σέλιδο σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα παρουσίασαν στην Ουάσιγκτον ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, σηματοδοτώντας ουσιαστική στροφή σε σχέση με τις προηγούμενες θέσεις τους. Για πρώτη φορά, Αμερικανοί, Ισραηλινοί και –έστω διστακτικά– η Χαμάς δείχνουν να μετακινούνται.
Στο σχέδιο προβλέπεται άμεση απελευθέρωση των ομήρων, αφοπλισμός της Χαμάς με αμνηστία ή εξορία για τα στελέχη της, συγκρότηση τεχνοκρατικής διοίκησης υπό διεθνή εποπτεία, σταδιακή αποχώρηση του ισραηλινού στρατού και ανάληψη της ασφάλειας από διεθνή δύναμη και νέα παλαιστινιακή αστυνομία. Σε βάθος χρόνου, περιλαμβάνεται ανοικοδόμηση της Γάζας, μεταρρύθμιση της Παλαιστινιακής Αρχής και προοπτική δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους.
Το σχέδιο έχει τη στήριξη οκτώ μουσουλμανικών χωρών, ανάμεσά τους βασικές αραβικές δυνάμεις αλλά και η Τουρκία.
Η στροφή της Ουάσιγκτον και του Ισραήλ
Ο Τραμπ, που στο παρελθόν είχε αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο εθνοκάθαρσης στη Γάζα, δηλώνει τώρα ότι «το Ισραήλ δεν θα καταλάβει ή θα προσαρτήσει τη Γάζα ή τη Δυτική Όχθη». Από την πλευρά του, ο Νετανιάχου μετακινείται από το δόγμα του «διαρκούς πολέμου» σε συμφωνία που του επιτρέπει να ισχυριστεί ότι πέτυχε δύο στόχους: την επιστροφή ομήρων και την απομάκρυνση της Χαμάς από την εξουσία.
Η πρόκληση της Χαμάς
Η Χαμάς δεν έχει ακόμη τοποθετηθεί. Μπορεί να ζητήσει εγγυήσεις για την αποχώρηση του Ισραήλ ή να αντιταχθεί στον αποκλεισμό της από τη μελλοντική διοίκηση. Ενδεχόμενη αποδοχή του αφοπλισμού και της παραίτησης από την εξουσία θα σηματοδοτούσε ιστορική καμπή, με παραδοχή ότι δεν αποτελεί τον νόμιμο εκπρόσωπο των Παλαιστινίων.
Αναλυτές προειδοποιούν για κινδύνους, όπως η πιθανή απόρριψη από τη Χαμάς, υπονόμευση από τα εμπλεκόμενα μέρη, ασάφεια στη σειρά εφαρμογής, δυσκολία χρηματοδότησης της ανοικοδόμησης και πολιτικές ανατροπές σε Ισραήλ ή Παλαιστινιακή Αρχή.
Παρά τις παγίδες, το σχέδιο θεωρείται η πιο ρεαλιστική μέχρι σήμερα διαδρομή για να τερματιστεί η σύγκρουση, υπό την προϋπόθεση ότι οι ΗΠΑ θα ασκήσουν πίεση στο Ισραήλ και οι αραβικές χώρες –μαζί με την Τουρκία– στη Χαμάς. Οι εναλλακτικές, από την κατοχή έως την αναρχία ή την επαναφορά της Χαμάς, εκτιμώνται ως εφιαλτικές.
