Το Νόμπελ Χημείας απονεμήθηκε στους Richard Robson, Omar Yaghi και Susumu Kitagawa για την ανάπτυξη των μεταλλικών-οργανικών πλαισίων (MOFs), μιας επαναστατικής κατηγορίας υλικών με μοναδική μοριακή δομή.
Οι τρεις επιστήμονες τιμήθηκαν για τη δημιουργία ενός νέου τύπου μοριακής αρχιτεκτονικής, ικανού να σχηματίζει δομές με μεγάλες κοιλότητες που επιτρέπουν την είσοδο και έξοδο μορίων.
Τα μεταλλικά-οργανικά πλαίσια έχουν ήδη βρει πληθώρα εφαρμογών: από τη συλλογή νερού από τον αέρα της ερήμου και την απομάκρυνση ρύπων από το νερό, έως τη δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα και την αποθήκευση υδρογόνου — καθιστώντας τα ένα από τα πιο ελπιδοφόρα υλικά για την πράσινη τεχνολογία του μέλλοντος.
Μέσω της ανάπτυξης μεταλλικών-οργανικών πλαισίων, οι βραβευθέντες με το Νόμπελ Χημείας του 2025 Susumu Kitagawa, Richard Robson και Omar Yaghi πρόσφεραν στους χημικούς νέες ευκαιρίες για την επίλυση ορισμένων εκ των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν.
Μετά από τις πρωτοποριακές ανακαλύψεις των βραβευθέντων, οι ερευνητές έχουν δημιουργήσει πολλά διαφορετικά και λειτουργικά μεταλλικά-οργανικά πλέγματα (MOF). Μέχρι στιγμής, στις περισσότερες περιπτώσεις, τα υλικά έχουν χρησιμοποιηθεί μόνο σε μικρή κλίμακα.
Για να αξιοποιήσουν τα οφέλη των υλικών MOF για την ανθρωπότητα, πολλές εταιρείες επενδύουν τώρα στη μαζική παραγωγή και εμπορευματοποίησή τους. Ορισμένες έχουν επιτύχει. Για παράδειγμα, η βιομηχανία ηλεκτρονικών μπορεί τώρα να χρησιμοποιεί υλικά MOF για να περιορίσει ορισμένα από τα τοξικά αέρια που απαιτούνται για την παραγωγή ημιαγωγών.
Ένα άλλο MOF μπορεί να διασπάσει επιβλαβή αέρια, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως χημικά όπλα.
Πολλές εταιρείες δοκιμάζουν επίσης υλικά που μπορούν να συλλάβουν διοξείδιο του άνθρακα από εργοστάσια και σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι τα μεταλλικά-οργανικά πλέγματα έχουν τόσο μεγάλη δυναμική που θα αποτελέσουν το υλικό του 21ου αιώνα.
