Η πρόσφατη συμφωνία για τη δημιουργία του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου EastMed, αποτελεί για την Κυπριακή Δημοκρατία το μεγαλύτερο επίτευγμά της μετά την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τόσο σε πολιτικό, όσο και σε οικονομικό αλλά και σε στρατιωτικό επίπεδο. Αυτά εκτιμά η βουλευτής του ΔΗΣΥ και διεθνολόγος Ελένη Σταύρου.
Όπως αναφέρει, οι έρευνες για κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου δημιουργούν νέα δεδομένα, αναβαθμίζοντας σημαντικά τον ρόλο της Κύπρου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η Κύπρος στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, έως τώρα η Κύπρος ήταν μόνο επί των οδών μεταφοράς των πετρελαίων. Εφεξής θα είναι και επί των πηγών των πετρελαίων. Γι’ αυτό επισημαίνει ότι πλέον η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ο γεωστρατηγικός άρχων της Ανατολικής Μεσογείου.
– Πιστεύετε ότι δημιουργούνται νέα δεδομένα στις σχέσεις Κύπρου- ΗΠΑ;
– Η Αμερική, έχει ευρύτατα συμφέροντα στον ζωτικό μας χώρο. Θεωρεί, επιμέρους, σημαντικούς στρατηγικούς της εταίρους την Κυπριακή Δημοκρατία και την Ελλάδα, διότι καλύπτουμε το κενό της αναξιόπιστης Τουρκίας. Οι σχέσεις Κύπρου – Αμερικής αναβαθμίστηκαν ακόμα περισσότερο, μετά και τις δηλώσεις του αναπληρωτή Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Γουές Μίτσελ, ο οποίος τόνισε ότι η Ουάσινγκτον δεν θα δει φιλικά κανενός είδους παρενόχληση στα νερά της Κύπρου. Είπε επίσης ότι,«ο πιο φυσικός τρόπος» για να ενισχυθεί ο ρόλος των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι να αυξηθεί η επίσημη συμμετοχή των ΗΠΑ, ουσιαστικά θα ηγηθεί στο σχήμα συνεργασίας Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ. Η επίσκεψη, επίσης, της Αμερικανίδας Πρέσβειρας στο γεωτρύπανο της EXXONMOBIL, εκπέμπει εύγλωττο μήνυμα το οποίο εξόργισε τους Τούρκους.
– Ποια η άποψά σας για τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις; Πολλοί θεωρούν παροδική την κρίση…
– Η ίδια η Τουρκία, μεθοδικά μετακινείται από την Αμερική προς τη Ρωσία και μέσω αυτής και προς το Ιράν. Αυτό οδήγησε τις σχέσεις της με την Αμερική στο χειρότερο από ποτέ σημείο. Αυτή τη φορά, ο Αμερικανός Πρόεδρος αυτοπροσώπως ανακοίνωσε μέτρα-κυρώσεις, εμπορικής, οικονομικής και στρατιωτικής φύσεως κατά της Τουρκίας, που προκάλεσαν άμεσα σοβαρά προβλήματα στην Τουρκία και το ψευδοκράτος. Για τις ΗΠΑ η Τουρκία δεν είναι πλέον ούτε φίλος ούτε εχθρός, έστω και αν είναι και οι δύο χώρες μέλη του ΝΑΤΟ. Η ρήξη των σχέσεων Τουρκίας – Ισραήλ, ανάγκασε το Τελ Αβίβ να καταφύγει στην Κυπριακή Δημοκρατία και την Ελλάδα σε αναζήτηση «στρατηγικού βάθους» και σταθερής ασφάλειας. Η ρήξη των σχέσεων Τουρκίας – Αμερικής, ανάγκασε και την Ουάσιγκτον να καταφύγει στην Κύπρο και την Ελλάδα, μέσω ενός «στρατηγικού διαλόγου» ιστορικής σημασίας.Το δίδυμο Ισραήλ – ΗΠΑ, καταφεύγει στο «Εθνικό Δίδυμο Ελλάς-Κύπρος». Θεωρώ αδιανόητο να τολμήσει η Τουρκία να καταρρίψει Αμερικανικό μαχητικό, όπως είχε κάνει με το ρωσικό, ή αστυνομικός της να δολοφονήσει τον Αμερικανό πρεσβευτή.
Η Τουρκία αναμένει από μεν τη Ρωσία τους S-400, από δε την Αμερική τα μαχητικά F-35, την εκκένωση της Βάσης του Ιντσιρλίκ και την «προδοσία» των «Μονάδων Προστασίας του Κουρδικού Λαού», για να εκκαθαρίσει τα τουρκο-συριακά σύνορα ανατολικά του Ευφράτη από τους γηγενείς κουρδικούς πληθυσμούς. Η Αμερική, προειδοποιεί ότι δεν πρόκειται να συναινέσει στην καταστροφή και αυτών των Κούρδων τους οποίους θα προστατεύσει, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει.
– Ο φυσικός πλούτος της περιοχής αλλά και η ενδεχόμενη κατασκευή του EastMed τι ρόλο παίζουν στην πολιτική σκακιέρα της περιοχής;
– Τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων, διαπιστωθέντα ή «αναζητούμενα», και οι ευοίωνες προοπτικές που διαγράφονται από αυτά, προσδίδουν στο Κυπριακό έναν επιπρόσθετο σημαντικό παράγοντα, ο οποίος μεγιστοποιεί τις πολιτικές και οικονομικές διαστάσεις του.
Η Τουρκία διεκδικεί πολλά που δεν της ανήκουν, είτε απευθείας είτε μέσω του ψευδοκράτους. Η Κυβέρνηση Αναστασιάδη, έχει διαφυλάξει στο ακέραιο τα κεκτημένα του κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο EastMed, για τον οποίο συναντήθηκαν πρόσφατα οι αρχηγοί Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, θα είναι το μεγαλύτερο πολιτικό, οικονομικό και στρατιωτικό επίτευγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας μετά την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τόσο με την έγκαιρη και έγκυρη οριοθέτηση της ΑΟΖ της, με τις γειτονικές χώρες, όσο και με τις «Τριμερείς Συμφωνίες-Συνεργασίες» ευρύτατου φάσματος που έχει συνάψει με αυτές.
– Ποιος ο ρόλος της Κύπρου σε αυτά τα δεδομένα; Θεωρείτε ότι έχει αναβαθμιστεί;
– Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθιερώθηκε το εξής δόγμα: «Οι πολεμικές επιχειρήσεις διεξάγονται επί των δρομολογίων και για τα δρομολόγια». Είμαι βέβαιη πως, εφεξής, θα ισχύσει ένα «Νέο Δόγμα»: «Οι πολεμικές επιχειρήσεις θα διεξάγονται επί των αγωγών και των οδών μεταφοράς ενέργειας και για τους αγωγούς και τις οδούς μεταφοράς ενέργειας». Έως τώρα η Κύπρος ήταν μόνο επί των οδών μεταφοράς των πετρελαίων. Εφεξής θα είναι και επί των πηγών των πετρελαίων. Γι’ αυτό προσωπικά, έχω υιοθετήσει και προβάλλω την άποψη ότι «Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ο γεωστρατηγικός άρχων της Ανατολικής Μεσογείου».
Συνεπώς, έχει πρωτεύοντα ρόλο και λόγο, τον οποίο οφείλει να διαφυλάξει και να μην γίνει υποκείμενο αποφάσεων οιουδήποτε τρίτου.
– Οι τριμερείς συμφωνίες που έχει συνάψει η Κυπριακή Δημοκρατία με χώρες της περιοχής, δημιουργούν νέα δεδομένα και προοπτικές;
– Η Κυβέρνηση Αναστασιάδη, αξιοποίησε εις το έπακρον τις γεωστρατηγικές και ενεργειακού χαρακτήρα εξελίξεις στην περιοχή, συνάπτοντας τις γνωστές Τριμερείς Συμφωνίες Συνεργασίας, με όλες τις χώρες της περιοχής μας, πλην βέβαίως της Συρίας. Με το Ισραήλ δε και την Αίγυπτο, οι συνεργασίες μας έχουν διευρυνθεί και περιλαμβάνουν και ζητήματα ασφάλειας κοινού ενδιαφέροντος. Στην Κύπρο, που αποτελεί τον βατήρα για την Κεντρική Πύλη της Ευρώπης, που είναι η Ελλάδα, θα λειτουργήσει σύντομα και η Γραμματεία Συντονισμού αυτών των «Τριμερών», που σταδιακά, θα εξελιχθεί σε Διακρατικό Θεσμό. Η Τουρκία έχει κατατάξει τον εαυτό της στη θέση του κοινού αντιπάλου όλων.
Φυσική, κατά συνέπεια, εξέλιξη θα είναι, τα κράτη αυτά να συνεργασθούν για την από κοινού αντιμετώπισή της.
«Αυξάνεται η πολυπλοκότητα του Κυπριακού λόγω εξελίξεων»
– Όλες αυτές οι εξελίξεις στην περιοχή μας, πώς βλέπετε να επηρεάζουν το Κυπριακό;
– Αναλύοντας σήμερα το Κυπριακό μέσα από έναν ευρυγώνιο φακό, διαπιστώνουμε ότι:
>Κυπριακό δεν είναι μόνο Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία. Κυπριακό είναι και το Ισραήλ, Μέλος «Τριμερούς», με τις Ανασφάλειες του από τα Πυρηνικά και τις δυνάμεις του Ιράν στη Συρία και τον Λίβανο και μια Τουρκία που αποκτά αεροπλανοφόρο και οραματίζεται να εξελιχθεί σε περιφερειακή μεγάλη Δύναμη με πυρηνικά όπλα ως αντίβαρο στο Ισραήλ.
>Κυπριακό είναι και η μεγαλύτερη Αραβική χώρα, η Αίγυπτος, επίσης Μέλος «Τριμερούς» που αγωνίζεται να βγει από την αστάθεια και να εκσυγχρονιστεί.
>Κυπριακό είναι, επίσης, η Ιορδανία και ο Λίβανος, και αυτοί Μέλη «Τριμερών» για τους ίδιους, ακριβώς, λόγους.
>Κυπριακό είναι και η Γαλλία, που έχει, ήδη, συνάψει σημαντικές συμφωνίες με το Κράτος μας, στους Τομείς της Ασφάλειας και της Ενέργειας.
>Κυπριακό είναι και η Ιταλία που μετέχει στον EAST MED και με την ΕΝΙ στην ΑΟΖ μας.
>Κυπριακό είναι ολόκληρη η Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας αποτελούμε αναπόσπαστο μέλος στο ανατολικότερο σύνορό της, αλλά και ελπίδα της να αποκτήσει δικές της πηγές ενέργειας και δικές της οδούς μεταφοράς της ενέργειας.
>Κυπριακό είναι και η, κατ’ αρχήν, απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διακόψει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και να διαπραγματευθεί την αναβάθμιση της τελωνειακής σχέσης της.
>Κυπριακό είναι και η Αμερική, με τα ευρύτατα συμφέροντά της στον ζωτικό μας χώρο. Κυπριακό είναι και ο EastMed, όπως ανέφερα πιο πάνω.
>Κυπριακό είναι και η Ρωσία, που διεκδικεί ισχυρό ρόλο, όπως ανέπτυξα προηγουμένως, μέσω και της οικονομικής παρουσίας της και ως Μόνιμο Μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Συμπέρασμα, το Κυπριακό είναι πρόβλημα ευρύτατου ενδιαφέροντος, που επαυξάνει την πολυπλοκότητά του.
– «Ψυχρός Πόλεμος» για την Κύπρο; Πώς κρίνετε την πρόσφατη αντίδραση της Μόσχας;
– Από την πρώτη στιγμή ανέλυσα το πρωτοφανές αυτό γεγονός. Χαρακτήρισα «ιταμό τελεσίγραφο» τη δήλωση που παραβίαζε «άτσαλα», ακόμη και τα διπλωματικά θέσμια, που συνιστούσε ανάμιξη στα κυριαρχικά δικαιώματα ενός ευρωπαϊκού κράτους και προκαλούσε βάναυσα τα αισθήματα των ομόθρησκων Ελλήνων, που αγκαλιάζουν τη μεγάλη ρωσική «οικογένεια» της Κύπρου. Τα ρωσικά κίνητρα καθαρά: Η Ρωσία έσπευσε να «ξελασπώσει» την Τουρκία από την περιφρόνηση την οποία η Κυπριακή Δημοκρατία επιδείκνυε στις απειλές της Τουρκίας και συνεχίζει την εφαρμογή του ενεργειακού της προγράμματος. Επέδειξε επίσης η Ρωσία, στάση αλληλεγγύης και στήριξης στην Τουρκία, που αδυνατούσε να παρενοχλήσει την EXXON MOBIL. Μια άλλη αιτία ήταν η απόφαση των ΗΠΑ να επανέλθουν στην ανατολική Μεσόγειο και να ανακτήσουν τον έλεγχο του ζωτικού αυτού χώρου, στον οποίο η Ρωσία κατάφερε να διεισδύσει και να εδραιωθεί, με αφορμή τον πόλεμο στη Συρία. Είναι προφανές ότι η Ρωσία επιδιώκει να συμβάλει και η ίδια στη δημιουργία έντασης και ανασφάλειας, στον ζωτικό χώρο, προκειμένου να επιβραδύνει ή και να ανατρέψει το ενεργειακό μας πρόγραμμα, που αντιστρατεύεται τα δικά της συμφέροντα που είναι η ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από την ίδια τη Ρωσία. Η ρωσική παρέμβαση στρέφεται ευθέως και κατά της Ελλάδος, του Ισραήλ και της Αιγύπτου με τις οποίες η Κύπρος έχει συνάψει τις εξελισσόμενες «Τριμερείς Συμφωνίες Συνεργασίας». Όλα αυτά συνιστούν σκηνικό «Ψυχρού Πολέμου» και σίγουρα θα υπάρξει συνέχεια.
«Οι ισορροπίες στην περιοχή ανετράπησαν αλλά η διαμόρφωσή τους δεν έχει ολοκληρωθεί»
– Θεωρείτε ότι αλλάζουν οι ισορροπίες στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου αλλά και της Μέσης Ανατολής; Είναι ένας «ψυχρός πόλεμος» επικράτησης;
– Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, του «Συμφώνου της Βαρσοβίας» και των δορυφόρων του, η Δύση, ΗΠΑ-Ευρώπη-ΝΑΤΟ, αναδείχθηκε κυρίαρχη και σ’ αυτό τον χώρο. Η άναρχη «Αραβική Άνοιξη» ανέτρεψε τις ώς τότε «ισορροπίες» στο εσωτερικό των χωρών που «επαναστάτησαν», καθώς και τις ξένες επιρροές, αλλά, σίγουρα, έπληξε καίρια τη γεωπολιτική σταθερότητα και ασφάλεια ολόκληρου του χώρου. Στη Λιβύη επικρατεί ακόμη χάος. Στην Αίγυπτο, μετά την ανατροπή του καθεστώτος των «Αδελφών Μουσουλμάνων», παρά τα τρομοκρατικά, κατά καιρούς, πλήγματα, επανήλθε η ηρεμία και η πρόοδος.
Η Ρωσία έσπευσε και διέσωσε το καθεστώς Άσαντ, συμμαχώντας με το Ιράν, χρησιμοποιώντας τους Κούρδους, αφήνοντας τη Δυτική Συμμαχία σε δευτερεύοντες ρόλους και περιορίζοντας την Τουρκία σε ελεγχόμενες από την ίδια τη Ρωσία διεκδικήσεις.
Οι ισορροπίες στην περιοχή ανετράπησαν, αλλά η διαμόρφωσή τους δεν έχει ολοκληρωθεί.
Ο άξονας Ρωσία-Τουρκία-Ιράν πιθανόν να αποδειχθεί βραχύβιος. Η αναξιόπιστη Τουρκία, με το ένα πόδι στη Ρωσία και το άλλο μετέωρο στη Δύση, διεκδικεί προνόμια από Κύπρο, Ελλάδα, Ευρώπη, Αμερική, Ρωσία, Συρία, Κούρδους, Ισραήλ, Αίγυπτο, Λίβανο, Παλαιστινίους, Χαμάς.
Η Αμερική επανήλθε στην περιοχή, αποφασισμένη να ανακτήσει την ισχυρή παρουσία της και να περιορίσει την επιρροή της Ρωσίας της, με πρώτο βήμα την «ένταξη» και ανάληψη ισχυρού ρόλου στις τριμερείς συνεργασίες της Ελλάδας και της Κύπρου, με όλες τις χώρες της περιοχής.
– Ρωσοουκρανική κρίση. Πώς βλέπετε να εξελίσσεται το όλο ζήτημα;
– Η Αμερική και η Ρωσία δεν θα συγκρουσθούν ποτέ σε κανένα πόλεμο χάριν της Ουκρανίας. Γι’ αυτό η Ρωσία θα κατέχει για πάντα την Κριμαία. Θα συνεχίσει να συντηρεί τη χαίνουσα πληγή στις ανατολικές ρωσόφωνες επαρχίες της Ουκρανίας, με συνέπεια τον κλονισμό της σταθερότητας και ασφάλειάς της. Η Αμερική και η Ευρώπη επωμίζονται οικονομικά βάρη για τη συντήρησή της, ενώ, παράλληλα, συνεχίζουν να συντηρούν τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, από τις οποίες, πρωτίστως, επωφελείται η Τουρκία. Τελικά, στο προβλεπόμενο μέλλον, η Ουκρανία είναι πιθανό να μείνει και εκτός Ε.Ε. και εκτός ΝΑΤΟ. Το κλίμα επιδεινώθηκε περαιτέρω μετά την απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, να κηρύξει αυτοκέφαλη την Εκκλησία της Ουκρανίας που ώς τώρα υπαγόταν στο Πατριαρχείο της Μόσχας.
– «Κίτρινα Γιλέκα». Είμαστε μπροστά σε ένα νέο κίνημα;
– Η Γαλλική Επανάσταση αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα πολιτικά ορόσημα της Παγκόσμιας Ιστορίας. Η μορφή όλων των Δημοκρατικών Πολιτευμάτων έχει μεν θεμέλιο τη Δημοκρατία των Αθηνών, αλλά συνάμα αντλεί βασικές διατάξεις και από το καθεστώς που δημιούργησε η Γαλλική Επανάσταση. Τα «Κίτρινα Γιλέκα» είναι πράγματι ένα νέο «κίνημα», που βρήκε ανταπόκριση, αφού ξεχείλισε το ποτήρι της λαϊκής αγανάκτησης στην ακρίβεια και την κοινωνική αδικία. Πολλές πολιτικές δυνάμεις προσπάθησαν να οικειοποιηθούν αυτή τη «λαϊκή οργή», αλλά η αλήθεια είναι ότι όπου και αν κατατάσσεται κομματικά ο κόσμος που συμμετέχει σ’ αυτή την εξέγερση, κατάφερε να στείλει μηνύματα με πολλαπλούς αποδέκτες όσον αφορά στην ανοχή των πολιτών στην αδικία και τον καταμερισμό του πλούτου, που είναι απότοκο της Παγκοσμιοποίησης. Πρέπει να ενδιατρίψουμε στο φαινόμενο αυτό, διότι η «Παγκοσμιοποίηση» στην πιο σκληρή μορφή της θα εισβάλει και στην πατρίδα μας.
