Πρόεδρος ACTA
Άρθρο που δημοσιεύτηκε στην έντυπη ειδική έκδοση «2025: Έτος Προκλήσεων και Ευκαιριών», η οποία περιλαμβάνει σημαντικές επώνυμες απόψεις και κυκλοφόρησε με τον «Φιλελεύθερου» την Κυριακή 12/1. Δείτε εδώ όλα τα άρθρα σε ηλεκτρονική μορφή
Ο τουρισμός αποτελεί διαχρονικά ένα, αν όχι τον πιο σημαντικό και σταθερό πυλώνα ανάπτυξης της χώρας μας, με εξαιρετικά σημαντικότατη συνεισφορά στην οικονομία αλλά και στη δημιουργία θετικής εικόνας για τη χώρα μας στο εξωτερικό.
Το 2024 κρίνεται ως επιτυχής χρονιά με συνολικές αφίξεις και έσοδα που αναμένονται να ξεπεράσουν τόσο το 2023 όσο και το 2019, έτη ρεκόρ για τη βιομηχανία. Η ανάπτυξη περισσότερων αγορών (έστω εξ ανάγκης και ως εξέλιξη της εισβολής στην Ουκρανία) έχουν δημιουργήσει ευρύτερη διασπορά που εδώ και χρόνια καθοριζόταν ως στρατηγικός στόχος.
Ο εξερχόμενος τουρισμός θα ξεπεράσει το προηγούμενο ρεκόρ του 2023, γεγονός που τροφοδοτήθηκε και από την αναβάθμιση της συνδεσιμότητας της χώρας μας με περισσότερους ευρωπαϊκούς προορισμούς. Το 2025 αναμένεται να ξεπεράσει ελαφρώς την τρέχουσα χρονιά παρά τους συνεχιζόμενους εξωγενείς παράγοντες που μας επηρεάζουν βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα.
Είναι σαφές ότι πέραν των περιφερειακών και όχι μόνο αναταραχών εξελίσσονται παράγοντες όπως η κλιματική αλλαγή και η αυξανόμενη ευαισθησία των ταξιδιωτών για περιβαλλοντικά θέματα, η αναδυόμενη αντίδραση στον υπερτουρισμό, οι αλλαγές στις προτιμήσεις και τάσεις των ευρωπαίων πολιτών και βεβαίως η τεχνολογία, θα επηρεάζουν όλο και περισσότερο την τουριστική βιομηχανία μας και θα πρέπει να προσαρμοστούμε τάχιστα.
Προκλήσεις θα συνεχίσουν να υπάρχουν και από ενδογενείς παράγοντες όπως το ενεργειακό κόστος και γενικά οι ευρύτερες πληθωριστικές τάσεις (που δεν οφείλονται όλες σε εξωγενείς παράγοντες) αναμφισβήτητα επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητά μας.
Η συνεχιζόμενη έλλειψη προσωπικού σε διάφορους κλάδους π.χ. μεταφορές, ξεναγούς, εστίαση και η απουσία μοντέρνου θεσμικού πλαισίου που να προάγει τον ανταγωνισμό αντί του προστατευτισμού σε κρίσιμους τομείς όπως τις τουριστικές μεταφορές ή τους επαγγελματίες ξεναγούς, επηρεάζουν αρνητικά την ανταγωνιστικότητά μας αλλά και το επίπεδο υπηρεσιών που προσφέρουμε.
Ταυτόχρονα, η τουριστική βιομηχανία και το επίπεδο υπηρεσιών που προσφέρουμε επηρεάζονται αρνητικά από παράγοντες όπως η ηχορύπανση, τα επίπεδα καθαριότητας, η έλλειψη απαραίτητων υποδομών κυρίως στην προσέλκυση εναλλακτικών και αειφόρων μορφών τουρισμού, η περιβαλλοντική μας αντιμετώπιση κ.ά.
Στην τουριστική βιομηχανία οι συνιστώσες λειτουργούν συχνά και σε σημαντικό βαθμό ως συγκοινωνούντα δοχεία με αποτέλεσμα ο εξαιρετικά έντονος ανταγωνισμός να δημιουργεί σημαντικές προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες σε αυτούς που θα ανταποκριθούν και θα προσαρμοστούν στα θέλω της αγοράς καλύτερα και πιο γρήγορα.
Ταυτόχρονα, οφείλουμε να εγκύψουμε στις πιο μεγάλες και διαχρονικές αδυναμίες της βιομηχανίας μας δηλαδή την έντονη εποχικότητα που βιώνουν πλείστες των τουριστικών μας περιοχών, τη συνδεσιμότητα της χώρας μας και την εξάρτησή μας στην μάλλον μονοδιάστατη μορφή τουρισμού του ήλιου και της θάλασσας. Και οι τρεις αυτοί παράγοντες είναι έντονα συνυφασμένοι και παρά τις προσπάθειές μας δεν έχουμε ακόμη τα επιθυμητά αποτελέσματα. Επιβάλλεται να αναπτύξουμε ένα συγκεκριμένο και πρακτικό στρατηγικό σχέδιο δεκαετίας με κίνητρα αλλά και υποχρεώσεις με στόχο τις συγκεκριμένες μας αδυναμίες. Χωρίς νέες ιδέες αλλά και ριζοσπαστικές τομές, και αποφασιστικότητα στην υλοποίηση δεν θα μπορέσουμε ποτέ να ξεφύγουμε από τις διαχρονικές αδυναμίες του συστήματος.
Ο τουρισμός δεν μπορεί και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να θεωρείται δεδομένος. Οι καλές επιδόσεις πολύ εύκολα μπορεί να ανατραπούν. Ως εκ τούτου επιβάλλεται να γεφυρώσουμε άμεσα το χάσμα μεταξύ θεωρίας και πρακτικής τολμώντας και υιοθετώντας νέες πρακτικές, δημιουργώντας νέες και εκσυγχρονίζοντας υφιστάμενες νομοθεσίες που δημιουργούν αδυναμίες και στρεβλώσεις στην αγορά και μας καθιστούν λιγότερο ανταγωνιστικούς τόσο από πλευράς κόστους όσο και από πλευράς προϊόντος και υπηρεσιών.
Ταυτόχρονα, θα πρέπει να δεχτούμε ότι η προώθηση της τουριστικής μας βιομηχανίας, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που προσβλέπουμε σε ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού που σε παγκόσμιο επίπεδο κερδίζουν συνεχώς έδαφος, δεν είναι κόστος αλλά επένδυση και χαιρετίζουμε με χαρά και ικανοποίηση την αύξηση του συγκεκριμένου κονδυλίου του Υφυπουργείου Τουρισμού.
Επιβάλλεται επίσης η προσαρμογή των στρατηγικών μας σχεδίων και η συνδρομή στην υλοποίησή τους όλων τον εμπλεκομένων φορέων, κρατικών και ιδιωτικών, υπό το πρίσμα μεσοπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης επένδυσης για να μην λειτουργούμε πυροσβεστικά αλλά προληπτικά και να δημιουργούμε τις προοπτικές παρά να καθορίζονται αυτές από τα γεγονότα.
Σημαντικότερος στόχος για το 2025 θα πρέπει να είναι η στρατηγική επανατοποθέτηση από όλους τους φορείς και η εκπόνηση πλάνου για επίλυση των διαχρονικών αδυναμιών του κλάδου. Οι προοπτικές είναι από μέτριες μέχρι εξαιρετικές. Από εμάς εξαρτάται αν θα πετύχουμε το καλύτερο δυνατόν ή αν θα συγκατανεύσουμε με λιγότερα. Στόχος μας πρέπει να είναι οι πραγματικές μας δυνατότητες και όχι η κατά καιρούς καλύτερη προηγούμενη επίδοση.
