H ύπαιθρος προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της στις σύγχρονες συνθήκες

Η οικονομική ανάπτυξη της Κυπριακής υπαίθρου είναι πλέον εμφανής και δεν περιορίζεται σε δραστηριότητες στη γεωργία. H ύπαιθρος προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της στις σύγχρονες συνθήκες. Η ελαχιστοποίηση των παλαιού τύπου παραδοσιακών γεωργικών δραστηριοτήτων και η συνάμα επιχειρηματική ανάπτυξη άλλων τομέων όπως ο τουρισμός, η μεταποίηση και η ανάπτυξη γης δημιουργούν νέες ευκαιρίες. Σημαντική είναι και η επενδυτική κινητικότητα, με τον σχεδιασμό και ανάπτυξη νέων έργων, ειδικά στον τουριστικό και επισιτιστικό αλλά και στον οινοποιητικό τομέα.

Επιχειρήσεις στην ύπαιθρο

Έχει παρατηρηθεί αύξηση στις οικοτεχνίες και μικρές βιοτεχνίες παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων που συμβάλλουν στη διατήρηση της αυθεντικότητας του τόπου μας. Στον τομέα της μεταποίησης γεωργικών προϊόντων, ο οινικός τομέας έχει πλέον ωριμάσει και ανθοφορήσει με τις πωλήσεις κυπριακού κρασιού να ανέρχονται σε δεκάδες εκατομμύρια και αναμένεται περαιτέρω ανοδική πορεία του τομέα. Τα κυπριακά οινοποιεία αποτελούν πλέον υποδειγματικές επιχειρήσεις αξιοποίησης αγροτικών προϊόντων με σημαντικές εξαγωγές.

Ο τομέας της πρωτογενούς παραγωγής συνεχίζει να αποτελεί πηγή απασχόλησης και εισοδήματος, για σημαντικό ποσοστό των κατοίκων της υπαίθρου. Συμβάλλει επίσης στη συγκράτηση του πληθυσμού στην ύπαιθρο. Στον τομέα αυτό πολλές επιχειρήσεις εφαρμόζουν νέες μεθόδους και είναι πλέον προτεραιότητα η εισαγωγή καινοτόμων μεθόδων παραγωγής και νέων τεχνολογιών, που θα συμβάλουν στον μετασχηματισμό της κυπριακής γεωργίας. Ένας από τους κυριότερους στόχους του νέου στρατηγικού σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023-2027, είναι η αξιοποίηση νέων τεχνολογιών για να καταστούν οι γεωργοί ανταγωνιστικοί.

Η συνένωση και συνεργασία μεταξύ παραγωγών τοπικών προϊόντων βρίσκεται υπό ανάπτυξη. Παράδειγμα αποτελεί η δημιουργία δικτύου συνεργασίας Κουμανδαρίας με σκοπό την αύξηση των πωλήσεων και της ανταγωνιστικότητας του φημισμένου γλυκού οίνου της Κύπρου. Η συμβολή της γυναικείας επιχειρηματικότητας στην οικονομική ανάπτυξη της υπαίθρου είναι αρκετά έντονη με τη δημιουργία επιχειρήσεων και παράλληλα θέσεων εργασίας.

Παρατηρείται επιπλέον η οργάνωση και συνεργασία των γυναικών επιχειρηματιών της υπαίθρου, με τη δημιουργία Συλλόγων/Συνεταιρισμών που προάγουν την επιχειρηματικότητα και τις συνεργασίες.  

Η ύπαιθρος ως τουριστικός προορισμός

Η διαφοροποίηση και δημιουργία νέας τουριστικής ταυτότητας της Κύπρου περιλαμβάνει και την προώθηση του τουριστικού προϊόντος της υπαίθρου. Άλλωστε, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού θέτει στο επίκεντρο την προώθηση των ορεινών, ακριτικών και απομακρυσμένων περιοχών, κάτι που είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένο με το όραμα της Εθνικής Στρατηγικής Τουρισμού (ΕΣΤ) 2030 του Υφυπουργείου Τουρισμού της Κύπρου.

Η ύπαιθρος της Λεμεσού, αλλά και όλης της Κύπρου, θεωρείται πλέον ως εναλλακτικός τουριστικός προορισμός, με αυξητικές τάσεις στην επισκεψιμότητα, τόσο των καταλυμάτων όσο και των χώρων εστίασης και ψυχαγωγίας από Κύπριους αλλά και ξένους επισκέπτες.

Σημαντική επίσης είναι η ευρεία αξιοποίηση των επιχορηγήσεων και χρηματοδοτήσεων, από για παράδειγμα το Υφυπουργείο Τουρισμού, από τα Ευρωπαϊκά και Συγχρηματοδοτούμενα Προγράμματα και από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης. Η αξιοποίηση αυτή από τις επιχειρήσεις που εδρεύουν στην ύπαιθρο είναι εμφανής με ανακαινίσεις καταλυμάτων, δημιουργία υποδομών υγείας και ευεξίας, δημιουργία και αναβάθμιση καταστημάτων πώλησης παραδοσιακών προϊόντων διατροφής όπως και αναβάθμιση των χώρων εστίασης. Όλα αυτά συμβάλλουν στη στήριξη της αυθεντικότητας του τουριστικού προϊόντος.

Έργα και υποδομές

Αξίζει να σημειωθεί ότι το υπερσύγχρονο αστεροσκόπειο Τροόδους, στα Αγρίδια, θα αποτελέσει πόλο έλξης, ενισχύοντας την επισκεψιμότητα στην ευρύτερη περιοχή Τροόδους και στα κοντινά χωριά, προσελκύοντας αγροτουρισμό αλλά και αστροτουρισμό. Επίσης, το υπό κατασκευή νέο χιονοδρομικό κέντρο του Sun Valley στο Τρόοδος θα συμβάλει στην ανάπτυξη του χειμερινού τουρισμού στοχεύοντας σε τουριστικές εισροές τους χειμερινούς μήνες. Στα σκαριά βρίσκονται και προτεινόμενα έργα ήπιας τουριστικής ανάπτυξης στο πρώην μεταλλείο Αμιάντου με σκοπό τη δημιουργία ενός πολιτιστικού και ψυχαγωγικού κέντρου με μουσειακούς και εκθεσιακούς χώρους. Τα πιο πάνω έργα, πέραν της συμβολής τους στον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος της υπαίθρου, θα βοηθήσουν στη δημιουργία πολλαπλών θέσεων εργασίας τόσο στα συγκεκριμένα έργα όσο και σε άλλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στα ορεινά.

Η βελτίωση του οδικού δικτύου και της προσβασιμότητας και συνδεσιμότητας είναι σημαντικό μέρος της συλλογικής προσπάθειας για ανάπτυξη της υπαίθρου. Με την ολοκλήρωση έργων όπως του δρόμου Λεμεσού-Σαϊττά και του δρόμου Γερμασόγειας- Ακρούντας – Διερώνας – Αρακαπά, η διακίνηση θα διευκολυνθεί σε μεγάλο βαθμό.

Η δημιουργία σημαντικών έργων υποδομών στις κοινότητες συνδέεται άμεσα με την αναζωογόνηση της Κυπριακής υπαίθρου. Μέσω κρατικών και Ευρωπαϊκών κονδυλίων, μεγάλος αριθμός των κοινοτήτων της Λεμεσού έχει επιτύχει τον εξωραϊσμό και την αισθητική αναβάθμιση των χωριών. Συγκεκριμένα, έχουν γίνει αναπλάσεις των παραδοσιακών πυρήνων και πλατειών των χωριών και έχουν δημιουργηθεί/αναβαθμιστεί πολιτιστικά και πολυδύναμα κέντρα όπως και κοινοτικά πάρκα. Σημαντικές προσθήκες αποτελούν και η διαμόρφωση χώρων ψυχαγωγίας ειδικά για παιδιά, τα υπαίθρια γυμναστήρια και οι χώροι εκδηλώσεων.

Η διατήρηση του παραδοσιακού και αρχιτεκτονικού πλούτου των Κυπριακών χωριών αποτελούν βασική επιδίωξη των κοινοτικών συμβουλίων. Η επιτυχημένη αναβίωση αποδεικνύεται και από την πρόσφατη διάκριση των Λευκάρων από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού (UNWTO) ως ένα από τα 40 καλύτερα τουριστικά χωριά (Best Tourism Villages) λόγω της αυθεντικής διαφορετικότητας του χωριού αλλά και των καινοτόμων επιχειρήσεων του.

Αναντίρρητα, υπάρχει μεγάλο περιθώριο αξιοποίησης των προοπτικών της υπαίθρου. Η παροχή κινήτρων και οικονομικών ενισχύσεων είναι απαραίτητα για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας αλλά και για την προσέλκυση νέων επιχειρηματιών και κατ’επέκταση μόνιμων κατοίκων στην ύπαιθρο. Η ανάπτυξη της επαρχίας Λεμεσού ανέκαθεν υπήρξε στις προτεραιότητες του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Λεμεσού (ΕΒΕΛ). Το ΕΒΕΛ λειτουργεί ως φορέας ανάπτυξης του συνόλου της επαρχίας Λεμεσού, διατηρώντας αμείωτο το ενδιαφέρον του για θέματα πέραν των δημαρχούμενων περιοχών της Λεμεσού.   

* Ανώτερη Λειτουργός ΕΒΕΛ Λεμεσού