- Το φορολογικό μας σύστημα διατηρεί όλα τα πλεονεκτήματα, ενισχύοντας περαιτέρω τη θέση της Κύπρου ως αξιόπιστου ναυτιλιακού συμπλέγματος
«H Κύπρος είναι σήμερα ένα σύγχρονο, αποδοτικό και ολοκληρωμένο ναυτιλιακό κέντρο, με τις προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης να είναι μπροστά μας», τονίζει η Κλειώ Παπαδοπούλου, Συνεταίρος, Υπεύθυνη του Τομέα Μεταφορών της PwC Κύπρου.
Όπως υποστηρίζει, η σύσταση και η όλη δράση του Υφυπουργείου Ναυτιλίας (με επιστέγασμα την παρουσίαση της μακροχρόνιας Εθνικής Στρατηγικής για την Κυπριακή Ναυτιλία, το λεγόμενο “ SEA Change 2030”), έχει λειτουργήσει θετικά προς αυτήν την κατεύθυνση.
Είναι ευρέως γνωστό ότι η ναυτιλία αποτελεί έναν από τους βασικούς τομείς της κυπριακής οικονομίας. Σήμερα ποια είναι τα μεγέθη του κλάδου;
Η ναυτιλία συνεισφέρει περίπου 7% στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Κύπρου και αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς πυλώνες ανάπτυξης της Κυπριακής οικονομίας. Μέσα από προσπάθειες δεκαετιών, η χώρα μας έχει πετύχει να είναι σήμερα ένα σύγχρονο, αποδοτικό και ολοκληρωμένο ναυτιλιακό κέντρο.
Αυτό οφείλεται σε πολλούς και ποικίλους παράγοντες, όπως η εφαρμογή της σωστής πολιτικής εκ μέρους του κράτους (με επιστέγασμα τη σύσταση του Υφυπουργείου Ναυτιλίας), η ποιοτική σημαία, τα υψηλά επίπεδα ασφάλειας και υπηρεσιών, η εξαιρετική συνεργασία μεταξύ του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, το νομικό μας σύστημα που είναι βασισμένο σε πρακτικές του Ηνωμένου Βασιλείου και το φορολογικό μας πλαίσιο, το οποίο είναι ίσως το καλύτερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Αξίζει να σημειωθεί πως το φορολογικό μας πλαίσιο έχει λάβει έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού με επέκταση της ισχύος του μέχρι το 2029, με κάποιες τροποποιήσεις.
Το κυπριακό νηολόγιο αριθμεί σήμερα 1.700 και πλέον πλοία, χωρητικότητας πέραν των 24 εκατομμυρίων τόνων περίπου, αριθμοί που μας κατατάσσουν ως τρίτη χώρα στην ΕΕ και ενδέκατη παγκοσμίως, παρ’ όλες τις προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε από το τουρκικό εμπάργκο.
Αναφερθήκατε στο φορολογικό σύστημα το οποίο έχει ανανεωθεί μέχρι το 2029 «με κάποιες τροποποιήσεις». Ποιες είναι οι σημαντικότερες αλλαγές;
Το φορολογικό μας σύστημα διατηρεί όλα τα πλεονεκτήματα και τα χαρακτηριστικά του καθεστώτος του Κυπριακού Φόρου Χωρητικότητας (ΦΧ), ενισχύοντας περαιτέρω τη θέση της Κύπρου ως αξιόπιστου ναυτιλιακού συμπλέγματος και συνεχίζοντας την ιστορία σταθερότητας μισού και πλέον αιώνα.
Οι σημαντικότερες αλλαγές είναι:
(ι) Οι συμφωνίες ναύλωσης “γυμνού” πλοίου (Bareboat) εξακολουθούν να είναι επιλέξιμες για φόρο χωρητικότητας, με περιορισμούς που εισήχθησαν για τις συμφωνίες ναύλωσης bareboat σε τρίτους.
(ιι) Εισήχθη ένας μη εξαντλητικός κατάλογος επιλέξιμων πλοίων.
(ιιι) Ξεκαθάρισε τι συνιστάται ως «βοηθητικές υπηρεσίες», οι οποίες υπάγονται στο καθεστώς ΦΧ, υπό την προϋπόθεση ότι το εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το 50% του συνολικού εισοδήματος που δημιουργείται από Δραστηριότητες Θαλάσσιων Μεταφορών.
(iv) Υιοθετήθηκαν περιβαλλοντικά κίνητρα, με έως και 30% χαμηλότερο ΦΧ για φιλικά προς το περιβάλλον πλοία.
(v) Και τέλος, το Σχέδιο Ναυτικών που εφαρμόζει φόρο εισοδήματος με μηδενικό συντελεστή για τα μέλη του πληρώματος σε πλοία υπό κυπριακή σημαία επεκτάθηκε σε επιλέξιμα πλοία υπό ΕΕ/ΕΟΧ σημαία.
“SEA Change 2030” – Μακροχρόνια Εθνική Στρατηγική για την Κυπριακή Ναυτιλία. Μπορείτε να μας πειτε τη σημαντικότητα της καθώς και κάποια χαρακτηριστικά;
Η στρατηγική “SEAChange 2030” στοχεύει στη δημιουργία μιας συνεχούς, διαδραστικής και συστηματικής προσέγγισης για την επίτευξη του οράματος του Υφυπουργείου Ναυτιλίας, που είναι να καταστήσει την Κύπρο ως ένα σημαντικό παράγοντα που οδηγεί σε θετικές αλλαγές στην παγκόσμια ναυτιλία και ένα ελκυστικό ναυτιλιακό κέντρο που αγωνίζεται για βιώσιμη ανάπτυξη και αριστεία.
Το “SEAChange 2030” πηγάζει από τις τρεις στρατηγικούς πυλώνες αυτής της στρατηγικής ΑΕΙΦΟΡΙΑ (SUSTAINABILITY), ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ (EXTROVERT) και ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΟΤΗΤΑ (ADAPTABILITY).
Οι τρεις πυλώνες έχουν συγκεκριμένες δράσεις (35 στο σύνολο)και η κάθε μια δράση διαθέτει ξεκάθαρο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης.
Γίνεται μεγάλη συζήτηση για την απαλλαγή από τον άνθρακα στη ναυτιλιακή βιομηχανία. Πόσο εφικτό είναι;
Η απαλλαγή από τον άνθρακα στη ναυτιλιακή βιομηχανία μπορεί να επιτευχθεί μέσω των εναλλακτικών καυσίμων, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και μέσα από τεχνικές και επιχειρησιακές στρατηγικές για τη μείωση της κατανάλωσης καυσίμου για νέα και υφιστάμενα πλοία.
Χρειάζεται να γίνει μια σωστή μελέτη και διαβούλευση των ενδιαφερόμενων μερών ούτως ώστε να βρεθεί μια σωστή, εφικτή και πάνω από όλα βιώσιμη λύση τόσο για το περιβάλλον όσο και για τη ναυτιλιακή βιομηχανία.
Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός είχε ήδη καταρτίσει ένα φιλόδοξο πλάνο μείωσης των εκπομπών αερίων που πηγάζουν από τη ναυτιλία κατά τουλάχιστον 50% έως το 2050. Αυτό απαιτεί την άμεση σχεδίαση λύσεων μηδενικού άνθρακα τόσο για τα πλοία όσο και για τις χερσαίες υποδομές. Αυτή είναι η πιο μεγάλη πρόκληση όσον αφορά την ναυτιλιακή βιομηχανία.
Συνυφασμένη με αυτό είναι και η νομοθεσία ESG που αφορά το Περιβάλλον, την Κοινωνία και τη Διακυβέρνηση.
Οι εταιρείες δεν πρέπει να αντιμετωπίζουν το ESG ως ακόμα ένα διοικητικό φόρτο εργασίας, αλλά ως ένα μέσο που θα τις κάνει καλύτερες τόσο όσον αφορά τους ανθρώπους τους και τους πελάτες τους, αλλά όσον αφορά την κοινωνία και το περιβάλλον.
Το ESG είναι ήδη εδώ με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και στόχους επίτευξης μέχρι το 2030, οπότε οι ναυτιλιακές εταιρείες πρέπει να διαμορφώσουν μια σωστή στρατηγική καλύπτοντας και τους τρεις πυλώνες του ESG. Αυτό θα τους επιτρέψει όχι μόνο να παραμείνουν ανταγωνιστικές αλλά επίσης θα τις κάνει να ξεχωρίσουν από τους από τους ανταγωνιστές τους και να αυξήσουν την κερδοφορία τους.
Ένα από τα θέματα του ESG κάτω από το κοινωνικό πρίσμα αλλά και αυτό της διακυβέρνησης είναι η ποικιλομορφία, η ισότητα και η ένταξη (Diversity, Equity & Inclusion). Σε ποιο βαθμό αυτό αφορά τη ναυτιλιακή βιομηχανία;
Το θέμα αυτό μπορεί να φαντάζει γραφικό και όχι τόσο σημαντικό, αλλά είναι ένα σοβαρό επιχειρησιακό θέμα. Η σημαντικότητα του θέματος αναδείχθηκε από το Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο, το οποίο μάλιστα έθεσε στόχους και χρονοδιάγραμμα για τη βιομηχανία. Χρειάζονται άλματα προόδου διότι βάσει στατιστικών, η ναυτιλία είναι πιο πίσω σε σχέση με άλλες βιομηχανίες.
Από πλευράς ποικιλομορφίας, το 60% των ναυτιλιακών εταιρειών εργοδοτούν γυναίκες στα πλοία αλλά μόνο το 7,5% των πληρωμάτων είναι γυναίκες και μόνο το 30% των εταιρειών έχουν γυναίκες στο διοικητικό τους συμβούλιο. Πάνω σε ένα πλοίο υπάρχουν 3 – 30 εθνικότητες και τουλάχιστον 3 γλώσσες.
Η ένταξη είναι πάρα πολύ σημαντική για την αντιμετώπιση της μοναξιάς και της απομόνωσης στα πλοία, τη συμπερίληψη όλων των πολιτισμών και των φύλων, καθώς και την παροχή ίσων ευκαιριών κατάρτισης σε όλους.
Με τη δημιουργία ενός προγράμματος πολυμορφίας και ένταξης με τη βοήθεια ειδικών, οι ναυτιλιακές εταιρείες θα πετύχουν:
- να προσελκύσουν ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό
- να αυξήσουν την αποδοτικότητα σε ένα περιβάλλον όπου υπάρχει ψυχολογική ασφάλεια και η αίσθηση του ανήκειν
- να ικανοποιήσουν τους διεθνείς πελάτες τους, διότι εκτός από τις νέες γενεές που ψάχνουν εργοδότη που να παρέχει αυτό το περιβάλλον, οι διεθνείς πελάτες μιας επιχείρησης ζητούν πληροφόρηση για την ποικιλομορφία και ένταξη των συνεργατών τους. Επιπρόσθετα, όλο και περισσότερες εταιρείες θέτουν την πολυμορφία και ένταξη ως όρο για να υπογράψουν συμβόλαια συνεργασίας.
- αύξηση της δημιουργικότητας, τη λήψη καλύτερων αποφάσεων και τη μείωση του επιχειρηματικού κινδύνου με ομάδες που έχουν πολυμορφία
Με απλά λόγια θα γίνουν πιο κερδοφόρες με βάση έρευνες που έχουν γίνει για το θέμα.
Τι άλλες προκλήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν οι ναυτιλιακές εταιρείες;
Η επένδυση στην τεχνολογία, είναι πολύ σημαντική για τη ναυτιλία γιατί αυτή αφορά τόσο τα πλοία, όσο και τα γραφεία, τα λιμάνια και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders). Τα δεδομένα που μαζεύονται είναι τόσο πολλά και πολύτιμα που η γρηγορότερη και καλύτερη διαχείριση τους γίνεται μονόδρομος. Αφενός θα προσφέρει ασφάλεια όσον αφορά τη διαφύλαξη των πλοίων και των διαφόρων δεδομένων από κυβερνο-επιθέσεις (cyber security) και αφετέρου θα μειώσει τα έξοδα (π.χ. αυτοματοποίηση βασικών διοικητικών λειτουργιών, βελτιστοποίηση διαδρομής για τα πλοία) και θα οδηγήσει στην αύξηση της παραγωγικότητάς και της ποιότητας πληροφόρησης των μετόχων και πελατών.
