Η εντυπωσιακή και απροσδόκητη νίκη του προέδρου Χαβιέρ Μιλέι στις κοινοβουλευτικές εκλογές της Αργεντινής θα είναι ένα κρίσιμο τεστ: Μπορούν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στις ΗΠΑ, στην Ιαπωνία και στην Ευρώπη να κατανοήσουν επιτέλους τον πληθωρισμό προτού χτυπήσει η καταστροφή;
Πληθωρισμός υπάρχει εδώ και χιλιάδες χρόνια και, παρόλα αυτά, παραμένει εξαιρετικά ανθεκτικός, παρά τις καταστροφικές επιπτώσεις του στην οικονομία καισ τον κοινωνικό ιστό μιας χώρας. Ακόμη και κυβερνήσεις, όπως αυτή των ΗΠΑ, που δηλώνουν πολέμιές του, τον αφήνουν να υπάρχει.
Το καταστροφικό φαινόμενο ασφαλώς έχει ιστορικό υπόβαθρο. Χρειάστηκαν χιλιάδες χρόνια για να γίνει η σύνδεση μεταξύ των κουνουπιών και της ελονοσίας, μιας από τις πιο θανατηφόρες ασθένειες της ανθρώπινης ιστορίας.
Σήμερα, νομίζω ότι δεν υπάρχει άλλη χώρα που να καταστρέφει το νόμισμά της μέσω του πληθωρισμού πιο συστηματικά από την Αργεντινή. Μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Αργεντινή ήταν μία από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου. Έπειτα, το πολιτικό προσωπικό υπέκυψε στις υπερβολικές δαπάνες για την εξαγορά ψήφων και στον πληθωρισμό, γεγονός που μετέτρεψε την Αργεντινή σε ένα διεφθαρμένο κράτος με την οικονομία της να οδεύει από το κακό στο χειρότερο και τους πολίτες της να αντιμετωπίζουν προβλήματα διαβίωσης.
Ο Χαβιέρ Μιλέι ήταν το αουτσάιντερ που κέρδισε την προεδρία της Αργεντινής τον Νοέμβριο του 2023, υποσχόμενος να μειώσει σημαντικά τις κρατικές δαπάνες, να συρρικνώσει το μέγεθος της κυβέρνησης και να αντικαταστήσει το πέσο με το δολάριο. Μέσα σε λίγους μήνες, συρρίκνωσε την κυβέρνηση και εξισορρόπησε τον προϋπολογισμό που στο παρελθόν ήταν απελπιστικά ελλειμματικός. Ο πληθωρισμός μειώθηκε σημαντικά.
Ωστόσο, ο Μιλέι δεν τήρησε την υπόσχεσή του να καταργήσει το πέσο και να το αντικαταστήσει με το δολάριο. Έπεσε στα χέρια του ΔΝΤ, το οποίο συστηματικά διαπράττει οικονομικά παραπτώματα. Ιδιαίτερα σοβαρό παράπτωμα είναι ο εθισμός του ΔΝΤ στις υποτιμήσεις νομισμάτων. Η μείωση της αξίας ενός νομίσματος είναι ο ορισμός του πληθωρισμού.
Η μη κατάργηση του πέσο έβαλε τον Μιλέι σε μπελάδες. Τον Αύγουστο κατέγραψε μια μεγάλη ήττα στη μεγαλύτερη επαρχία της χώρας.
Ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει από τα ιλιγγιώδη επίπεδα όπου κυμαινόταν όταν ανέλαβε καθήκοντα ο Μιλέι, αλλά παραμένει υψηλός. Η αξία του πέσο έχει μειωθεί στις αγορές συναλλάγματος: σημάδι πως τα προβλήματα είναι ακόμη μπροστά. Ευτυχώς για τον Μιλέι, οι ψηφοφόροι στις κοινοβουλευτικές εκλογές αποφάσισαν ότι, παρ’ όλες τις αμφιβολίες τους, θα στηρίξουν τον πρόεδρό τους.
Από την πλευρά της η κυβέρνηση Τραμπ, για να στηρίξει το πέσο και, κατ’ επέκταση, τον υπέρμαχο της ελεύθερης αγοράς και των ΗΠΑ, Χαβιέρ Μιλέι, ετοιμάζει πακέτο βοήθειας ύψους 20 δισ. δολαρίων για το Μπουένος Άιρες, ενώ πιέζει ιδιώτες δανειστές να συνεισφέρουν επιπλέον 20 δισ. δολάρια.
Η διάσωση του πέσο είναι μια κίνηση απελπισίας. Μπορεί να σταθεροποιηθεί για λίγο, αλλά κανείς δεν πιστεύει ότι θα υπάρχει διάρκεια. Ποτέ δεν διαρκεί η σταθερότητα στην Αργεντινή.
Το τρελό είναι ότι αυτά τα 40 δισ. δολάρια αρκούν για να εξαγοράσουν ολόκληρη τη νομισματική βάση του πέσο στην Αργεντινή. Επομένως, δεν υπάρχει δικαιολογία για να μην γίνει αυτό που υποσχέθηκε ο Μιλέι: να περάσει το πέσο στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας και να δολαριοποιηθεί η οικονομία της Αργεντινής.
Παρεμπιπτόντως, ο Ισημερινός και το Ελ Σαλβαδόρ υιοθέτησαν ως νόμισμά τους το δολάριο πριν χρόνια, εγχείρημα το οποίο είδαν θετικά και οι λαοί των δύο χωρών. Ακόμη και οι αριστερές κυβερνήσεις που εκλέχθηκαν δεν προσπάθησαν προσπαθήσει να επαναφέρουν τα εγχώρια νομίσματα.
Με τη δολαριοποίηση της οικονομίας του, ο Μιλέι μπορεί να απαλλαγεί από τους καταστροφικούς ελέγχους κεφαλαίου και τους αντιπαραγωγικούς φόρους για τις εξαγωγές. Συγχρόνως, θα πρέπει να πει ευγενικά στο ΔΝΤ να φύγει από τη χώρα του και να μειώσει τους φορολογικούς συντελεστές για ιδιώτες και επιχειρήσεις αλά Ελβετία, προκειμένου να γίνει η Αργεντινή αυτό που δεν είναι εδώ και έναν αιώνα: μια δυναμική, κορυφαία σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο οικονομία.
Δυστυχώς, η πρόταση των ΗΠΑ για την Αργεντινή αποτυπώνει την κακή νομισματική σκέψη που επικρατεί σε μεγάλο μέρος του κόσμου και η οποία δίνει έμφαση στα ισχυρά και σταθερά νομίσματα.
Αυτή την περίοδο, υποχωρεί η αξία των νομισμάτων σε ΗΠΑ, Ιαπωνία και Ευρώπη. Αν δεν αναχαιτιστεί αυτή η τάση, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με ακόμη έναν κύκλο πληθωρισμού και όλες τις καταστροφικές οικονομικά και γεωπολιτικά συνέπειες που θα ακολουθήσουν.
