“Ελπίδα” στους καταθέτες δίνουν οι δηλώσεις του απερχόμενου επικεφαλής του Ενιαίου Μηχανισμού Σταθερότητας (SSM) Αντρέα Ενρία, που εκτίμησε ότι το επόμενο διάστημα οι τράπεζες θα μετακυλήσουν ταχύτερα τις αυξήσεις των επιτοκίων στα καταθετικά προϊόντα.

Όπως εξηγεί ο Ευρωπαίος αξιωματούχος, μέχρι σήμερα η αύξηση των καταθετικών επιτοκίων παρατηρείται πιο έντονη στους εταιρικούς πελάτες, ωστόσο, οι καταθέσεις των νοικοκυριών έχουν μείνει “πίσω” – παρά τη στροφή των καταθετών από τους λογαριασμούς ταμιευτηρίου και όψεως στις προθεσμιακές καταθέσεις.

“Είναι αλήθεια ότι, σε αυτόν τον κύκλο αυξήσεων, ο ρυθμός μετακύλισης των οφελών των υψηλότερων επιτοκίων στους καταθέτες δεν προχωρά όπως σε προηγούμενους κύκλους αυξήσεων. Είναι πολύ πιο περιορισμένος. Αναμένουμε ότι αυτό θα επιταχυνθεί τώρα”, εκτιμά ο κ. Ενρία.

Βασικός λόγος έλλειψης ανταγωνισμού μεταξύ των τραπεζών για διεκδίκηση μεγαλύτερου κομματιού στην “πίτα” των καταθέσεων είναι η πλεονάζουσα ρευστότητα που διαθέτουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, απόρροια των εργαλείων στήριξης των επόμενων ετών. 

Έτσι, όπως εξηγεί ο κ. Ενρία, η προσφορά ελκυστικών επιτοκίων καταθέσεων συνδέεται και με τα πλεονάζοντα αποθεματικά που έχουν οι τράπεζες. “Οι τράπεζες που έχουν λιγότερα πλεονάζοντα αποθεματικά, οι οποίες έχουν ήδη καθυστερήσει την επιστροφή των στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTRO), είναι αυτές που έχουν περάσει περισσότερο στους καταθέτες. Έτσι, καθώς τα πλεονάζοντα αποθεματικά μειώνονται, αναμένουμε ότι ο ανταγωνισμός στις καταθέσεις θα αυξηθεί και η μετακύλιση θα γίνει ισχυρότερη σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ”, επισημαίνει. 

“Πρωταθλητές” στα χαμηλά επιτόκια οι ελληνικές τράπεζες

Υπό αυτές τις συνθήκες καταγράφονται σημαντικές αποκλίσεις στα προσφερόμενα καταθετικά επιτόκια σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως καταδεικνύουν τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τον Σεπτέμβριο.

Η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ των “πρωταθλητών” των επιτοκίων στις προθεσμιακές καταθέσεις, αφού φιγουράρει στην τέταρτη θέση από το τέλος. Στις προθεσμιακές καταθέσεις διάρκειας ενός έτους προς ιδιώτες, οι ελληνικές τράπεζες προσφέρουν 1,73% την ώρα που το μέσο επιτόκιο στην Ευρωζώνη ήταν 3%. Πιο γενναιόδωρα επιτόκια προσφέρουν οι γαλλικές και οι εσθονικές τράπεζες (3,66%) και έπονται οι ιταλικές (3,54%), οι λετονικές (3,45%), οι βελγικές (3,44%) και οι λιθουανικές (3,41%).

Η ψαλίδα που παρατηρείται μεταξύ των επιτοκίων καταθέσεων και των επιτοκίων χορηγήσεων έχει αποφέρει το τελευταίο 1,5 έτος “χρυσά” κέρδη στα ταμεία των τραπεζών, με τις ελληνικές τράπεζες να επωφελούνται τα μέγιστα από τη διατήρηση -αν όχι διεύρυνση- της εν λόγω ψαλίδας.

Τα οικονομικά αποτελέσματα εννεαμήνου καταδεικνύουν κέρδη άνω των 3,6 δισ. ευρώ συνολικά για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, την ώρα που υψηλόβαθμες τραπεζικές πηγές εκτιμούν στο Capital.gr ότι το momentum της ισχυρής κερδοφορίας τους θα συνεχιστεί και το 2024.