Τη φόρμουλα του υπουργού Οικονομικών, με την οποία θα επιχειρήσει να αναχαιτίσει τις αντιδράσεις και τις επιφυλάξεις για τη φορολογική μεταρρύθμιση, λίγες ημέρες πριν από την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης των νομοθετημάτων και από την κρίσιμη συνάντηση με τους πολιτικούς αρχηγούς, παρουσιάζει ο «Φ».
Ο Μάκης Κεραυνός, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα μας αποκαλύπτει πως η κυβέρνηση θα τραβήξει πίσω την επίμαχη πρόνοια που αφορά τον καθορισμό των μισθών επιχειρηματικών στελεχών από τον Έφορο Φορολογίας. Παράλληλα, θα εμβολιάσει με επιπρόσθετες ασφαλιστικές δικλείδες τα νομοθετήματα που αφορούν το σφράγισμα επιχειρήσεων, ενώ κάνει ασκήσεις επί χάρτου και για τις ανησυχίες σε σχέση με τις επιπλέον εξουσίες του Εφόρου, τις οποίες οι διαμαρτυρόμενοι χαρακτηρίζουν υπερξουσίες.
Μάλιστα, μεταξύ των σεναρίων που εξετάζονται είναι η επιλογή οι αποφάσεις για τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής να λαμβάνονται μέσω συγκεκριμένου μηχανισμού. Την ίδια ώρα, ο υπουργός Οικονομικών επαναλαμβάνει πως δεν θα διστάσει να αποσύρει τη μεταρρύθμιση εάν κάποιοι την κάνουν αγνώριστη, ωστόσο, τονίζει πως δεν έχει διαφοροποιηθεί το ορόσημο της 1ης Ιανουαρίου του 2026 για την εφαρμογή της.
Ο κ. Κεραυνός απαντά στις επικρίσεις για φόρο-τρομοκρατία, τονίζοντας πως δεν θα δημιουργηθεί αστυνομοκρατούμενο κράτος με τη μεταρρύθμιση. Την ίδια ώρα, αναφέρει τους λόγους για τους οποίους το αφορολόγητο δεν φτάνει απευθείας στις €24.500, επισημαίνοντας πως με την κυβερνητική πρόταση σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει τις €30 χιλ. Τέλος, απορρίπτει τους ισχυρισμούς που διατυπώνονται για μεταρρύθμιση των πλουσίων, αποκαλύπτοντας το μήνυμα που θα στείλει στους αρχηγούς και στα οικονομικά επιτελεία των κομμάτων.
– Έντονες αντιδράσεις έχουν προκληθεί, κ. υπουργέ, για τη φορολογική μεταρρύθμιση. Κάποιοι υποστηρίζουν πως πρόκειται για μεταρρύθμιση των πλουσίων.
Ο κάθε ένας φορέας ξεκινά από τη δική του οπτική γωνία. Βλέπει τα πράγματα διαφορετικά. Δεν μπορεί την ώρα που κάποιος μάς κατηγορεί ότι κάνουμε πολιτική για τους πλουσίους, να μας κατηγορεί επίσης πως δεν φροντίζουμε μέσα από τη φορολογική μεταρρύθμιση τις επιχειρήσεις μας και τις ξένες επενδύσεις.
Πώς είναι δυνατό να ισχύουν αυτές οι αναφορές, όταν αυξάνουμε τον αριθμό των φορολογουμένων που δεν θα πληρώνουν φόρο, από 45% που είναι σήμερα στο 60%. Το να μην πληρώνεις φόρο καθόλου είναι πολύ σημαντικό γιατί δεν ξέρω εάν υπάρχει άλλη χώρα που οι εργαζόμενοι απαλλάσσονται πλήρως από τον φόρο.
Οι πλείστες χώρες φορολογούν τους εργαζόμενους από το πρώτο ευρώ, εμείς έχουμε το πιο ψηλό αφορόλογητο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και από €19.500 που είναι σήμερα, θα το κάνουμε €20.500. Από εκεί και πέρα, για να βοηθήσουμε τις ευάλωτες ομάδες και τη μεσαία τάξη λαμβάνουμε υπόψη το οικογενειακό εισόδημα του νοικοκυριού, για να δώσουμε πρόσθετες φοροελαφρύνσεις, όπως είναι η παραχώρηση έκπτωσης €1000 για κάθε παιδί και κάθε φοιτητή, όχι μόνο στον σύζυγο αλλά και στη σύζυγο. Επίσης, δίνεται ελάφρυνση €1000 και στη σύζυγο και στον σύζυγο, σε περίπτωση που υπάρχει στεγαστικό εξυπηρετούμενο δάνειο πρώτης κατοικίας. Παράλληλα, δίνεται πρόσθετη ελάφρυνση €1500 στον σύζυγο και στη σύζυγο για ανακαίνιση κατοικίας, για να γίνει το σπίτι πιο «πράσινο». Σταθμίζοντας τα πιο πάνω, το αφορολόγητο ξεπερνά τις €30.000, επομένως εάν αυτό δεν εξυπηρετεί ευάλωτες ομάδες και μεσαία τάξη δεν νομίζω να εξυπηρετεί τους πλουσίους.
Τα 3/4 δεν θα πλήρωναν φόρο
– Υπάρχουν τοποθετήσεις πως είναι περίπλοκη η φορολογική μεταρρύθμιση, γίνονται σκέψεις για να απλοποιηθεί ο υπολογισμός του αφορολόγητου και να καθοριστεί στις €24.500 χωρίς προαφαιρέσεις;
Εάν πάει το αφορολόγητο στις €24.500, θα σημαίνει πως το 75% των εργαζομένων δεν θα φορολογείται. Εάν υπάρχει άλλη χώρα που λειτουργεί με τέτοια ποσοστά εργαζόμενων χωρίς να φορολογούνται τότε να το εξετάσουμε.
Από εκεί και πέρα, οι ισχυρισμοί περί περιπλοκότητας δεν ευσταθούν. Πριν από είκοσι χρόνια είχαν καταργηθεί οι εκκαθαρίσεις και οι φορολογικές δηλώσεις, οι οποίες υποβάλλονταν σε έντυπη μορφή. Σήμερα γίνονται όλα ηλεκτρονικά και συνεπώς δεν υπάρχει περιπλοκότητα. Στο ηλεκτρονικό σύστημα του Τμήματος Φορολογίας μπαίνουν όλες οι παράμετροι που θα φέρνουν το αποτέλεσμα που πρέπει.
– Υπάρχουν καταγγελίες για φορο-τρομοκρατία και για υπερεξουσίες του Εφόρου. Πώς τοποθετείστε;
Δεν συμμερίζομαι τους συγκεκριμένους ισχυρισμούς και διερωτώμαι πώς έχουν εξευρεθεί αυτές οι ωραίες ατάκες. Ως κυβέρνηση και ως υπουργός Οικονομικών δεν υποστηρίζουμε καμία υπερεξουσία για κανένα, γιατί θεωρώ ότι η Δημοκρατία μας πρέπει να είναι απόλυτη και να αντιμετωπίζει με πλήρη διαφάνεια και ισότητα όλους τους πολίτες. Επομένως, δεν θα δώσουμε καμία υπερεξουσία σε κανένα. Θα ήταν καλό να μην μπερδεύουμε τις υπερεξουσίες με τις αρμοδιότητες, διότι το Τμήμα Φορολογίας και ο Έφορος Φορολογίας έχουν την αρμοδιότητα να ελέγχουν αυτά τα πράγματα, μέσα από συγκεκριμένες και καταγεγραμμένες διαδικασίες και πλήρη διαφάνεια.
– Για να κατευνάσετε τις αντιδράσεις που υπάρχουν, θα βάλετε κάποιες ασφαλιστικές δικλείδες, για παράδειγμα να μην έχει τις συγκεκριμένες αρμοδιότητες μόνο ο Έφορος Φορολογίας;
Αυτά τα έχουμε συζητήσει και με εμπλεκόμενους φορείς αλλά και εσωτερικά και σίγουρα θα υπάρξουν προτάσεις που δεν θα αφήνουν κανένα να ερμηνεύσει ότι υπάρχει αστυνομοκρατούμενη φορολογική μεταρρύθμιση. Εκτός και αν κάποιος δεν θέλει να αντιληφθεί κάποια πράγματα για τους δικούς του λόγους.
Γίνεται κριτική στην κυβέρνηση, τόσο από συντεχνίες όσο και από οργανώσεις εργοδοτικές, πως υπάρχει φοροδιαφυγή στην Κύπρο και θα πρέπει η κυβέρνηση να λάβει μέτρα. Όταν παίρνουμε μέτρα, επειδή κάποιοι προφανώς ανησυχούν, δημιουργούν μια ατμόσφαιρα και παράλληλα παρασύρουν και άλλους να υποστηρίζουν ότι προσπαθούμε να κάνουμε ένα αστυνομοκρατούμενο κράτος.
Σε ποιους φόρους είπε όχι
– Φαίνεται πως τα συγκεκριμένα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής ενσωματώθηκαν στη μεταρρύθμιση για να καλύψουν την «τρύπα» ύψους €200 εκατ. στα δημόσια έσοδα. Το Πανεπιστήμιο Κύπρου είχε αρχικά προτείνει η συγκεκριμένη απώλεια να καλυφθεί μέσω της επαναφοράς του φόρου ακινήτου και του τέλους εταιρειών, ύψους €800 τον χρόνο. Υπάρχει ενδεχόμενο η κυβέρνηση να υλοποιήσει τις συγκεκριμένες εισηγήσεις και να αποσύρει τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής και να επιβάλει κάποιες άλλες φορολογίες;
Το Πανεπιστήμιο έκανε εισήγηση να επιβληθούν κάποιες επιπρόσθετες φορολογίες για ενίσχυση των εσόδων, τις οποίες απορρίψαμε. Μέσα από κάποιες διαφοροποιήσεις που κάναμε έχουμε διασφαλίσει πως δεν θα υπάρξει απώλεια εσόδων για το κράτος, γιατί ήταν από την αρχή η πάγια θέση μας ότι η φορολογική μεταρρύθμιση θα πρέπει να είναι ουδέτερη.
– Δενανησυχείτε για το ενδεχόμενο τα συγκεκριμένα μέτρα να έχουν την ίδια τύχη στη Βουλή με την πρόνοια για την ποινικοποίηση της μη καταβολής φόρων που εκκρεμεί από το 2019; Τότε είχε εγκριθεί το πολυφορολογικό νομοσχέδιο και η συγκεκριμένη πρόνοια έμεινε εκτός.
Εάν είχα πρόθεση να αστυνομεύσω τους φορολογούμενους πολίτες, το νομοσχέδιο για την ποινικοποίηση της μη καταβολής φόρου εισοδήματος θα το έπαιρνα στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση, όμως δεν υπάρχει τέτοια πρόθεση, το έχω αποκλείσει αυτό το νομοσχέδιο και δεν θα τεθεί ενώπιον του Υπουργικού.
– Έχετε κάποιο plan b;
Το σχέδιο β’ που έχω είναι η απλή λογική ενός ανθρώπου ο οποίος αντιλαμβάνεται την ευθύνη που έχει και πηγάζει από το αξίωμα που κατέχει. Ένας υπουργός καταθέτει μια πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο, γιατί πιστεύει πως με αυτή θα βοηθήσει την οικονομία της χώρας, την κοινωνία, τους εργαζομένους και τους συμπολίτες του. Αν στην πορεία διαφοροποιηθεί αυτή η πρόταση, είτε πριν κατατεθεί, είτε μετά που θα κατατεθεί στη Βουλή και δεν εξυπηρετείται ο στόχος της πρωτοβουλίας αυτής της κυβέρνησης να προχωρήσει σε μια φορολογική μεταρρύθμιση μετά από 20 χρόνια, αυτό που υπαγορεύει η κοινή λογική είναι να την αποσύρει.
– Αυτό όμως δεν θα βολέψει κάποιους που διαφωνούν;
Δεν μπορεί κανένας να κόψει και να ράψει όπως θέλει τη μεταρρύθμιση, δεν μπορεί κανένας να ενεργεί εκ μέρους της κυβέρνησης. Και μια απόσυρση της μεταρρύθμισης δεν θα σημαίνει πως τελειώνει η θεατρική παράσταση. Την επόμενη ημέρα μπορεί να αρχίσουμε με μια άλλη διαδικασία ξανά, για να φέρουμε μια άλλη πρόταση για τη φορολογική μεταρρύθμιση.
– Άρα υπάρχει στο τραπέζι η απόσυρση της φορολογικής μεταρρύθμισης;
Δεν έχω μελετήσει κανένα σενάριο, είναι η απλή λογική.
– Αυτό όμως δεν μεταφέρει τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς πιο κάτω; Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δήλωσε πως η φορολογική μεταρρύθμιση θα εφαρμοστεί την 1η Ιανουαρίου 2026.
Αυτός είναι ο στόχος.
– Ακόμη και εάν την αποσύρετε σε κάποια φάση;
Έχω εξηγήσει υπό ποίες συνθήκες θα την αποσύρουμε και έχω πει ταυτόχρονα πως είμαστε με όλους τους φορείς σε διαβουλεύσεις. Πρόσφατα, ο Πρόεδρος της ΟΕΒ καθώς και οι συντεχνίες βγήκαν και δήλωσαν πως συμφωνούν με τη φιλοσοφία της φορολογικής μεταρρύθμισης και συζητούμε διάφορα θέματα, με αποτέλεσμα να υπάρχει μια καλή σύγκλιση. Αυτή είναι προσπάθεια για να εφαρμοστεί η φορολογική μεταρρύθμιση από την 1/1/2026.
– Θεωρείτε πως κάποιες από τις αντιδράσεις είναι υπερβολικές, επειδή επηρεάζονται τα συμφέροντα κάποιων επαγγελματικών κλάδων;
Πάντοτε, όποτε γίνονται μεταρρυθμίσεις, επηρεάζονται τα συμφέροντα κάποιων και βλέπουμε πάντα αντιδράσεις. Να υπενθυμίσω πως, όταν η κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει με τη σύσταση της Ενιαίας Μονάδας Κυρώσεων, υπήρξαν αντιδράσεις, σήμερα όμως αυτή η επιτροπή έχει εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβουλίου και τη Βουλή και λειτουργεί.
Κάποιοι δεν θέλουν να καταλάβουν...
– Πιστεύετε πως κάποιοι από τους αντιδρούντες παρερμηνεύουν κάποιες πρόνοιες των νομοθετημάτων της μεταρρύθμισης;
Είτε τις παρερμηνεύουν, είτε δεν θέλουν να τις καταλάβουν. Είναι τόσο απλές οι πρόνοιες της νομοθεσίας και οι εξηγήσεις που δίνονται από εμάς, που νομίζω πως όλοι μπορούν να πεισθούν, εκτός εάν δεν θέλουν.
– Είστε έτοιμος να αποσύρετε κάποιες πρόνοιες των νομοσχεδίων για να καταστεί εφικτή η έγκριση της μεταρρύθμισης (πχ ζήτημα καθορισμού μισθών από Έφορο);
Δεν υπάρχει τέτοιο θέμα στη φορολογική μεταρρύθμιση, μην παρασύρεστε. Δεν υπάρχει πρόνοια ο Έφορος Φορολογίας να καθορίζει τους μισθούς. Υπήρχε μια σκέψη με βάση τους μισθούς που καθορίζει το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων και μετά από πάροδο κάποιων χρόνων να μπορεί ο Έφορος να αναθεωρεί αυτό το ποσό. Αυτή η σκέψη δεν υπάρχει πλέον, γιατί θα καθορίσουμε άλλους μηχανισμούς, που θα είναι πιο συγκεκριμένοι.
– Ποιοι θα είναι αυτοί οι μηχανισμοί;
Επειδή δεν έχουμε καταλήξει συνολικά για αυτό το θέμα, δεν μπορώ να πω.
– Δηλαδή θα αφαιρέσετε αυτές τις πρόνοιες από τα νομοσχέδια και θα βάλετε νέους μηχανισμούς για τους μισθούς;
Θα διαφοροποιηθούν οι συγκεκριμένες πρόνοιες.
– Σε κάποιες πρόνοιες θα περιλάβετε ασφαλιστικές δικλείδες, όπως πχ για το σφράγισμα των επιχειρήσεων, για το οποίο υπάρχουν έντονες αντιδράσεις;
Υπάρχουν έντονες αντιδράσεις για ποιο λόγο; Όταν κάποιος παρανομεί, γιατί να αντιδρά; Θα μπορούσαν να πάνε σε άλλα φορολογικά καθεστώτα, όπως στην Ελλάδα, που σου κάνει έλεγχο η Εφορία και αν δεν βγάλεις αποδείξεις σε κλείνει την ίδια ώρα.
Εμείς βάλαμε μια διαδικασία η οποία θα είναι η εξής: Όταν διαπιστώνεται πως μια επιχείρηση κάνει παράβαση, θα στέλνεται μια επιστολή από το Τμήμα Φορολογίας, με την οποία θα ενημερώνεται πως έχει διαπιστωθεί πως δεν εκδίδει αποδείξεις. Άρα, εντός δέκα ημερών θέλουμε να υπάρξει διόρθωση. Εάν δεν υπάρξει διόρθωση και συμμόρφωση, θα στέλνουμε δεύτερη επιστολή και θα δίνουμε άλλες δέκα ημέρες προθεσμία. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης στέλνουμε 3η επιστολή και θα δίνουμε προθεσμία στην επιχείρηση άλλες δέκα ημέρες για να συμμορφωθεί. Μετά την 3η προειδοποίηση, εάν δεν συμμορφωθεί η επιχείρηση, ο Έφορος θα αποτείνεται στο Δικαστήριο, το οποίο θα εκδίδει διατάγματα για το τι θα γίνει με την επιχείρηση. Δεν είναι ο Έφορος Φορολογίας που θα εκδίδει διατάγματα. Οι Έφοροι δεν βγάζουν διατάγματα για να κλείνουν επιχειρήσεις στην Κύπρο.
Η κρίσιμη σύσκεψη με τους πολιτικούς αρχηγούς
– Μέσα του μήνα θα έχετε συνάντηση και με τους αρχηγούς των κομμάτων για τη φορολογική μεταρρύθμιση. Τι μηνύματα θα τους στείλετε, κ. υπουργέ;
Περιμένω να μου πουν, επειδή έχουν απόψεις, θέλω να τις ακούσω και εύχομαι και ελπίζω να υπάρξουν θετικές και εποικοδομητικές προτάσεις. Είμαστε ανοιχτοί να τις υιοθετήσουμε. Όσον αφορά εμένα, θα τους πω τις σκέψεις μας σε σχέση με τις διαφοροποιήσεις που θέλουμε να κάνουμε, ούτως ώστε εάν έχουν οποιαδήποτε ανησυχία να τη διασκεδάσουμε.
– Σε ποιες διαφοροποιήσεις θα προχωρήσετε;
Είναι το ζήτημα των μισθών, είναι οι εξουσίες του Εφόρου που ανησυχούν κάποιους, είναι θέματα διαφάνειας που αφορούν τις διαδικασίες και οτιδήποτε άλλο τους ανησυχεί και το θέσουν ενώπιον μας θα το συζητήσουμε.
