Χιλιάδες υποθηκευμένα ακίνητα, 8.079 στον αριθμό, με αγοραία αξία €974 εκατ., τα οποία ανήκουν σε 69.492 δανειολήπτες, έχουν στα χέρια τους οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων (ΕΕΠ), αποτελώντας ένα παράλληλο κομμάτι του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της κτηματαγοράς.
Τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Κεντρική Τράπεζα δείχνουν ότι το συνολικό ύψος των δανείων που κατέχουν οι Εταιρείες Εξαγοράς Πιστώσεων, με βάση τις συνολικές συμβατικές συμφωνίες, στις 30 Ιουνίου 2025 ήταν €19,70 δισ., εκ των οποίων τα €18,53 δισ. ήταν μη εξυπηρετούμενα, ποσοστό 94% και μόνο δάνεια αξίας €1,16 δισ. εξυπηρετούνταν κανονικά. Ουσιαστικά, οι κακοπληρωτές είναι εκτός του τραπεζικού συστήματος, όταν στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών η αξία των κόκκινων δανείων είναι €1,5 δισ.
Η ανάλυση των στοιχείων για τις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων δείχνει ότι η κατανομή δανείων μεταξύ φυσικών και νομικών προσώπων είναι στα ίδια επίπεδα. Τέλος Ιουνίου 2025, τα υπόλοιπα δανείων φυσικών προσώπων είναι €9,49 δισ., από τα οποία τα €9,25 δισ. ήταν μη εξυπηρετούμενα (ποσοστό 93%) και μόνο δάνεια αξίας €690 εκατ. εξυπηρετούνταν κανονικά.
Στα νομικά πρόσωπα, τα υπόλοιπα δανείων είναι €9,75 δισ., εκ των οποίων τα €9,27 δισ. είναι προβληματικά (ποσοστό 95%) και δάνεια αξίας €478 εκατ. εξυπηρετούνται κανονικά. Αν ανατρέξουμε στα παλαιότερα διαθέσιμα στοιχεία, τέλος Δεκεμβρίου 2024, ο αριθμός των ακινήτων που ήταν υποθηκευμένα από τις ΕΕΠ ήταν 8.119, χαμηλότερα σε σχέση με τον Ιούνιο του 2025, ο αριθμός των δανειοληπτών ήταν 71.853 μειωμένος σε σχέση με φέτος και η αγοραία αξία των ακινήτων ήταν €1,02 δισ. Οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων (ΕΕΠ) εξελίχθηκαν σε ουσιαστικό μέρος του κυπριακού χρηματοοικονομικού τομέα, καθώς ασκούν καταλυτικό ρόλο στη συνεχή προσπάθεια των πιστωτικών ιδρυμάτων για απομόχλευση του ισολογισμού τους και για βελτίωση της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου τους.
Οι ΕΕΠ είναι νομικά πρόσωπα τα οποία δραστηριοποιούνται στην εξαγορά πιστωτικών διευκολύνσεων στην Κυπριακή Δημοκρατία και έχουν αδειοδοτηθεί από την Κεντρική Τράπεζα, σύμφωνα με τις πρόνοιες των περί αγοραπωλησίας πιστωτικών διευκολύνσεων και για συναφή θέματα νόμων του 2015 και 2018.
Για τη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας, η ΚΤΚ επιβλέπει τον τομέα των ΕΕΠ. Από πλευράς των ΕΕΠ, είναι αναγκαία η εφαρμογή στοχευμένων στρατηγικών διαχείρισης κινδύνων, όπως αναφέρει η Κεντρική, ώστε να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα του τομέα απέναντι σε πιθανές αρνητικές εξελίξεις, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη τους ήδη αυξημένους γεωπολιτικούς κινδύνους και τη γενικότερη αστάθεια στις αγορές και στην παγκόσμια οικονομία.
Οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων, όπως συχνά αναφέρει η Κεντρική Τράπεζα στις εκθέσεις της, παρουσιάζουν ιδιαίτερη ευπάθεια στον τομέα των ακινήτων, τόσο λόγω της άμεσης έκθεσής τους όσο και της μεγάλης συγκέντρωσης δανείων τα οποία εξασφαλίζονται με ακίνητα. Παρόλο που οι περισσότερες από τις χορηγήσεις στους ισολογισμούς των ΕΕΠ είναι ήδη απομειωμένες, ένα σημαντικό μέρος παραμένει ενεργό και ευάλωτο σε ενδεχόμενη επιδείνωση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος. Η πορεία των τιμών στην αγορά ακινήτων καθορίζει άμεσα τις προβλέψεις και την αξία των εξασφαλίσεων στα χαρτοφυλάκια των ΕΕΠ.
Συγκεκριμένα, η σύνδεσή τους με την αγορά ακινήτων οφείλεται κυρίως στο ότι πολλά από τα δάνεια που διαχειρίζονται έχουν ως εξασφάλιση ακίνητα τα οποία αποκτήθηκαν κυρίως μέσω διακανονισμών με δανειολήπτες, γεγονός που τα καθιστά ευάλωτα σε ενδεχόμενες πτώσεις των τιμών.
