Η ναυτιλία βρίσκεται μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις, καθώς η κλιματική αλλαγή και οι διεθνείς πιέσεις για μείωση εκπομπών άνθρακα καθορίζουν το μέλλον της. Στο πλαίσιο αυτό, η Κύπρος αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο μέσω του πενταετούς προγράμματος METAVASEA, που στοχεύει σε μια ανθρωποκεντρική πράσινη μετάβαση στη ναυτιλία της Ανατολικής Μεσογείου.
Ο Γενικός Γραμματέας της CYMEPA, δρ Μιχάλης Ιερείδης, τονίζει ότι «η πράσινη μετάβαση στη ναυτιλία είναι υπόθεση όλων μας», υπογραμμίζοντας τη σημασία συνεργασίας ναυτικών, λιμανιών, εταιρειών και κοινωνίας πολιτών για την επιτυχία του εγχειρήματος.
Ο ρόλος της CYMEPA
Η CYMEPA (Cyprus Marine Environment Protection Association), ιδρυθείσα το 1992, είναι ένας αυτόνομος μη κερδοσκοπικός οργανισμός που έχει ως αποστολή την πρόληψη ρύπανσης της θάλασσας, την καλλιέργεια κουλτούρας ασφάλειας και περιβαλλοντικής προστασίας στη ναυτιλία και την εκπαίδευση της νέας γενιάς. Παράλληλα, λειτουργεί ως εθνικός χειριστής διεθνών προγραμμάτων όπως οι «Γαλάζιες Σημαίες», τα «Οικολογικά Σχολεία» και το «Green Key».
Το METAVASEA και οι στόχοι του
Το METAVASEA (Μετάβαση) είναι ένα πενταετές πρόγραμμα για τη μείωση εκπομπών άνθρακα από τη ναυτιλία στην Ανατολική Μεσόγειο. Στόχος του είναι:
• Η κατάρτιση και αναβάθμιση δεξιοτήτων 1.500 ναυτικών, στελεχών ναυτιλίας και εργαζομένων σε λιμάνια σε θέματα νέων καυσίμων, ψηφιακών δεξιοτήτων, βιωσιμότητας και soft skills.
• Η ενίσχυση της συμμετοχής εταιρειών και λιμένων σε πρωτοβουλίες μείωσης εκπομπών.
• Η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για την κλιματική αλλαγή.
Το πρόγραμμα συντονίζει η HELMEPA, με τη στήριξη του Lloyd’s Register Foundation, και με τη συμμετοχή του CMMI, του World Maritime University, του MIO-ECSDE, του Lloyd’s Register, της CYMEPA και άλλων συνεργατών.
Η συμβολή της Κύπρου
Η CYMEPA υλοποιεί δράσεις στην Κύπρο που περιλαμβάνουν εργαστήρια για safety culture, webinars για ανερχόμενα καύσιμα και ψηφιακές δεξιότητες, masterclasses σε περιβαλλοντική ηγεσία και προσομοιώσεις Bridge Resource Management. Οι δράσεις αυτές σχεδιάζονται σε συνεργασία με το CMMI, καλύπτοντας ανάγκες της κυπριακής ναυτιλίας και λιμενικής κοινότητας όπως σημειώνει ο κ Ιερείδης.
Η έρευνα γνώμης
Κεντρικός άξονας του έργου είναι η έρευνα που απευθύνεται σε ναυτικούς, στελέχη, εργαζομένους λιμανιών, προμηθευτές υπηρεσιών αλλά και πολίτες. Ο κ. Ιερείδης τονίζει πως μέσω ανώνυμων ερωτηματολογίων, οι συμμετέχοντες διατυπώνουν απόψεις και προσδοκίες, οι οποίες αξιοποιούνται στον σχεδιασμό πολιτικών και δράσεων.
Μετάβαση με επίκεντρο τον άνθρωπο
Ο δρ Ιερείδης εξηγεί ότι η μετάβαση δεν περιορίζεται μόνο στην τεχνολογία καυσίμων, αλλά επενδύει στον άνθρωπο: στην ασφάλεια, στη διαχείριση ρίσκου, στη συνεργασία πληρωμάτων, στην ηγεσία και στις επικοινωνιακές δεξιότητες.
Ο ρόλος των λιμανιών
Τα λιμάνια, όπως αναφέρει, αποτελούν επιταχυντές της μετάβασης. Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης εφαρμόζει πιλοτικά παρακολούθηση εκπομπών πλοίων, πρωτοβουλία που μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα και για την Κύπρο.
Οφέλη για την Κύπρο
Η έγκαιρη προετοιμασία δημιουργεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την κυπριακή ναυτιλία, με καλύτερη συμμόρφωση σε διεθνείς κανονισμούς, βελτίωση ασφάλειας και αποδοτικότητας, προσέλκυση επενδύσεων και νέες θέσεις εργασίας. Η Κύπρος, σημειώνει ο δρ Ιερείδης, μπορεί να καταστεί «κόμβος γνώσης» στη ΝΑ Μεσόγειο, ευθυγραμμισμένη με τους στόχους του ΙΜΟ για μηδενικές εκπομπές άνθρακα.
Συμμετοχή πολιτών
Οι πολίτες μπορούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα με τρεις τρόπους:
1. Συμπληρώνοντας το ερωτηματολόγιο του METAVASEA.
2. Επιλέγοντας υπεύθυνες καταναλωτικές πρακτικές, όπως παραλίες με Γαλάζια Σημαία ή επιχειρήσεις με Green Key.
3. Διαδίδοντας την πληροφόρηση σε σχολεία και κοινότητες.
«Η METAVASEA πετυχαίνει όταν συμμετέχουμε όλοι», καταλήγει ο Γενικός Γραμματέας της CYMEPA.
