Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 15 Οκτωβρίου 2025 υποβλήθηκε το Σχέδιο Δημοσιονομικού Προγράμματος (ΣΔΠ) 2026 της Κύπρου, σύμφωνα με τους κανόνες που διέπουν το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης της ΕΕ. Το Σχέδιο δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Οικονομικών στις 17 Οκτωβρίου.
Η ανάλυση και οι προβλέψεις που περιέχονται στο έγγραφο βασίζονται στα τελευταία διαθέσιμα αποτελέσματα του 2025, καθώς και στο νομοσχέδιο για τον Προϋπολογισμό του 2026 και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2026-2028, που υποβλήθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων στις 2 Οκτωβρίου 2025.
Έχει ενδιαφέρον, πέρα από τα γνωστά για τις μακροοικονομικές προβλέψεις, να δούμε κατά τη διάρκεια της δημοσιονομικής διαδικασίας για το επόμενο έτος (2026) ποια μέτρα έχουν δημοσιονομική επίδραση στους λογαριασμούς της γενικής κυβέρνησης, περίπου 0,34% και -0,15% του ΑΕΠ το 2025 και 2026, αντίστοιχα.
Τα μέτρα αυτά αφορούν την απόφαση των αρμόδιων οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επιστροφή 67,2 εκατομμυρίων ευρώ της επιχορήγησης που καταβλήθηκε από κονδύλια της ΕΕ για την κατασκευή της υποδομής εισαγωγής Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) στο Βασιλικό.
Η απαίτηση για επιστροφή επηρεάζει αρνητικά τους λογαριασμούς της γενικής κυβέρνησης το 2025 κατά 0,2% του ΑΕΠ. Οι πρόσφατες αποφάσεις για παράταση του μηδενικού ΦΠΑ σε βασικά αγαθά έως το τέλος του 2026, από το τέλος του 2025 όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί, καθώς και για την παράταση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας επίσης έως το τέλος του 2026, από το τέλος Μαρτίου 2026 όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί, αναμένεται να επηρεάσουν αρνητικά το ισοζύγιο του προϋπολογισμού κατά 0,08 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ. Ακόμη, σημειώνεται στο Σχέδιο η μεγάλη πυρκαγιά στην επαρχία Λεμεσού στα τέλη Ιουλίου 2025 και τα μέτρα που λήφθηκαν με στόχο την ανακούφιση και υποστήριξη των πληγέντων και την αποκατάσταση και προστασία του περιβάλλοντος.
Σημειώνεται επίσης στο Σχέδιο ότι, σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις του Υπουργείου Οικονομικών, που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του Σχεδίου Προϋπολογισμού 2026, ο σωρευτικός ρυθμός αύξησης των καθαρών δαπανών για την περίοδο 2024-2028 προβλέπεται να φτάσει το 23,7%, δηλαδή χαμηλότερος κατά 2% σε σύγκριση με τον σωρευτικό ρυθμό αύξησης 25,7%, αντανακλώντας τη δέσμευση της κυβέρνησης να περιορίσει τη σωρευτική αύξηση των καθαρών δαπανών, στον στόχο που έχει τεθεί στο Σχέδιο της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά τον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Λαμβάνοντας υπόψη τα πρόσθετα μέτρα που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια των δημοσιονομικών διαδικασιών, δηλαδή την επιστροφή της επιχορήγησης της ΕΕ που σχετίζεται με το ΥΦΑ και τα μέτρα στο πλαίσιο των πυρκαγιών στην επαρχία Λεμεσού, η αύξηση των καθαρών δαπανών αναμένεται να αποκλίνει κατά 1,9 ποσοστιαίες μονάδες από τον καθορισμένο στόχο και να φτάσει το 7,9% το 2025.
Το 2026, η αύξηση των καθαρών δαπανών αναμένεται επίσης να αποκλίνει από τον στόχο που έχει τεθεί και να φτάσει το 5,3% από το 5%, σύμφωνα με τη δέσμευση στο πλαίσιο του Σχεδίου της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Με βάση το Σχέδιο που κατατέθηκε στην Κομισιόν, η πραγματική δραστηριότητα στην Κύπρο το 2026 αναμένεται να συνεχίσει να είναι ισχυρή και να καταγράψει ισχυρή ανάπτυξη, με τον ρυθμό του ΑΕΠ να εκτιμάται ότι θα κυμαίνεται γύρω στο 3,1%. Η ανάπτυξη την περίοδο 2026-2028 θα υποστηριχθεί κυρίως από την εγχώρια αγορά και πιο συγκεκριμένα από την ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις παγίου κεφαλαίου.
Οι τομείς που αναμένεται να συμβάλουν περισσότερο στην ανάπτυξη κατά την περίοδο 2026-2028 περιλαμβάνουν κυρίως εκείνους που σχετίζονται με το εμπόριο, τις μεταφορές, τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια και με δραστηριότητες πληροφόρησης και επικοινωνίας και σε μικρότερο βαθμό με χρηματοοικονομικές και επαγγελματικές υπηρεσίες και δραστηριότητες διαχείρισης ακινήτων.
Από τον δευτερογενή τομέα, η ανάπτυξη αναμένεται να υποστηριχθεί από τους τομείς των κατασκευών και της μεταποίησης (φαρμακευτικός τομέας με επίκεντρο τις εξαγωγές).
