Σε ανοικτή γραμμή επικοινωνίας βρίσκονται η Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού (ΕΠΑ) και η ΡΑΕΚ για τη διάρθρωση του ανταγωνισμού στον τομέα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Με αφορμή τη συζήτηση της πρότασης νόμου του ΑΚΕΛ για τη φορολόγηση των υπερκερδών των επιχειρήσεων εκμετάλλευσης ΑΠΕ, τον περασμένο μήνα στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, η ΕΠΑ απέστειλε επιστολή στη Βουλή, απαντώντας σε σειρά ερωτημάτων που υποβλήθηκαν από βουλευτές.
Σύμφωνα με την ΕΠΑ, η ίδια και η ΡΑΕΚ διαβουλεύονται για θέματα ανταγωνισμού, όπως προβλέπεται και από τον νόμο περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού, ωστόσο σημειώνει πως μέχρι στιγμής δεν έχει ολοκληρωθεί οποιαδήποτε διερεύνηση που να καταδεικνύει ύπαρξη προσυνεννόησης ή άλλης αντί-ανταγωνιστικής πρακτικής, λαμβάνοντας επίσης υπόψη πως έχει πρόσφατα τεθεί σε λειτουργία η ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και δεν έχουν υποβληθεί ενώπιον της Επιτροπής οποιαδήποτε στοιχεία που να δείχνουν πιθανή συνεννόηση μεταξύ ανταγωνιστικών επιχειρήσεων.
Όπως επισημαίνει στην επιστολή η πρόεδρος της ΕΠΑ Εύα Παντζαρή, σε περίπτωση που υποβληθούν στην ΕΠΑ ικανοποιητικά στοιχεία για παράβαση του νόμου, θα προχωρήσει στην έναρξη προκαταρκτικής έρευνας για να διερευνηθεί ο ισχυρισμός για παράνομη συμπεριφορά. «Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι απλές ή γενικόλογες αναφορές περί ύπαρξης καρτέλ σε συγκεκριμένη αγορά δεν κρίνονται ως ικανοποιητικές πληροφορίες που δύνανται να δικαιολογούν την έναρξη μιας αυτεπάγγελτης έρευνας, αλλά απαιτείται η προσκόμιση συγκεκριμένων και εξειδικευμένων στοιχείων ή/και πληροφοριών (ως ορίζει το Παράρτημα Γ του Νόμου), που να δικαιολογούν την έναρξη δέουσας προκαταρκτικής έρευνας» προσθέτει. Μάλιστα, η ΕΠΑ καλεί οποιοδήποτε κατέχει αποδεικτικά στοιχεία τα οποία δημιουργούν εύλογες υπόνοιες για την ύπαρξη καρτέλ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας να τα υποβάλει στην Επιτροπή για να τα αξιολογήσει.
Το αίτημα των βουλευτών
Η ΕΠΑ απαντούσε στο ερώτημα εάν προτίθεται να λάβει μέτρα σε σχέση με τον ισχυρισμό που είχαν διατυπώσει βουλευτές ότι αριθμός των προμηθευτών στην ανταγωνιστική αγορά είναι μικρός και ενδεχομένως να υπάρχει προσυνεννόηση.
Όπως υποστηρίζει η ΕΠΑ, είναι αρμόδια για την αποτελεσματική ex post εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού στην κυπριακή αγορά, δηλαδή, εφόσον έχει διαμορφωθεί η ενδεχόμενη παράβαση στην αγορά. «Τότε μόνο στη βάση της εφαρμοστέας νομοθεσίας η Επιτροπή μπορεί να κληθεί, είτε με καταγγελία είτε αυτεπάγγελτα, επειδή πιθανολογείται κάποιο πρόβλημα στην αγορά, ώστε να εξετάσει τους ισχυρισμούς για ενδεχόμενες παραβάσεις των κανόνων του ανταγωνισμού».
Αξίζει να σημειωθεί πως η συνεργασία των δύο αρχών πηγάζει από τον ευρωπαϊκό κανονισμό για τη διαφάνεια στη χονδρική αγοράς ενέργειας. «Κατά τον ίδιο τρόπο και οι περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμοι του 2021 έως 2025, Ν. 130(1)/2021, προβλέπουν στο άρθρο 18 τη στενή συνεργασία της ΡAΕΚ με την Επιτροπή για την αντιμετώπιση παραβάσεων του δικαίου του ανταγωνισμού, οι οποίες εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της με την κοινοποίηση από μέρους της ΡΑΕΚ στοιχείων προς την Επιτροπή, εφόσον κατά τη διεξαγωγή ερευνών προκύψουν ενδείξεις ότι τίθεται ζήτημα εφαρμογής των διατάξεων του Νόμου της Επιτροπής και παράλληλα, προβλέπεται καθήκον αμοιβαίας ενημέρωσης σχετικά με την άσκηση των αρμοδιοτήτων και των δύο αρχών» καταλήγει.
Διαφωνεί η Κυβέρνηση με ΑΚΕΛ
Κατά την τελευταία συζήτηση της πρότασης νόμου στη Βουλή, το ΑΚΕΛ ζήτησε την έγκριση της επιβολής φορολογίας σε εταιρείες ΑΠΕ πριν από το τέλος του έτους , έτσι ώστε η φορολογία να αφορά το φορολογικό έτος 2025. Μάλιστα, το ΑΚΕΛ υπολογίζει ότι από την επιβολή της συγκεκριμένης φορολογίας το κράτος θα έχει έσοδα €50 εκατ. τα οποία θα μπορούν να διατεθούν για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.
Το Υπουργείο Οικονομικών διαφωνεί με την πρόταση νόμου, καθώς θα αποτελέσει επιπρόσθετη επιβάρυνση και θα οδηγήσει σε διπλή φορολόγηση και σε εμπόδια στην ανταγωνιστική αγορά. Αξίζει να σημειωθεί πως η Κυβέρνηση είχε ετοιμάσει νομοσχέδιο για τον συγκεκριμένο σκοπό, ωστόσο, όπως δήλωσε πριν από μερικές εβδομάδες ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου, αυτό έμεινε στην άκρη, λόγω των διαπιστώσεων της Νομικής Υπηρεσίας για ζητήματα αντισυνταγματικότητας.
