Στις 16 και 17 Ιουλίου συνεκλήθη η πολυμερής διάσκεψη για το κυπριακό στη Νέα Υόρκη υπο την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.  Συμβολικές ημερομηνίες.  Αρχίζει αμέσως μετά την πρώτη μαύρη επέτειο του Ιούλη του 1974 και λήγει τρείς μόλις μέρες, πριν την δεύτερη μαύρη επέτειο του ιδίου μήνα του 1974. Παρόντες σχεδόν όλοι οι πρωταγωνιστές της τραγωδίας του 1974.

Οι κατ’ ευφημισμό, όπως αποδείχθηκε τότε, τρείς εγγυήτριες δυνάμεις και οι δύο κοινότητες. Θα απουσιάζουν βέβαια οι ΗΠΑ, που τότε δια χειρός Κίσινγκερ διαδραμάτισαν καθοριστικά αρνητικό ρόλο. Πενήντα ένα (51) ολόκληρα χρόνια μετά την καταστροφή έχει τρέξει μπόλικο νερό στο αυλάκι του κυπριακού, χωρίς όμως να φτάσουμε σε λύση.  Χωρίς να αποφύγουμε τον κίνδυνο οριστικής διχοτόμησης εκ των πραγμάτων, καθώς επίσης και τον κίνδυνο επιβολής διχοτομικής λύσης.

Σήμερα καταβάλλεται μια νέα προσπάθεια εξεύρεσης λύσης υπό την αιγίδα και στα πλαίσια του ΟΗΕ. Μια προσπάθεια με τις ευλογίες των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και της Ε.Ε., της οποίας στο μεταξύ η πατρίδα μας έχει καταστεί μέλος. Η Ε. Ε. και οι θέσεις της στο κυπριακό κατέχουν εξέχουσα θέση σε αυτήν την προσπάθεια. Όχι υπο την έννοια ότι  έχουν τον πρώτο λόγο. Ο πρωταγωνιστικός ρόλος ανήκει στον Ο.Η.Ε και στο Συμβούλιο Ασφαλείας του οποίου εντολοδόχος είναι ο Γ.Γ. του Οργανισμού. Η Ε.Ε., κατά την άποψη μου, κατέχει εξέχουσα θέση, στην προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού για τους εξής λόγους:

α)  Η συμμετοχή στην Ένωση αποτελεί κοινό παρονομαστή και κοινή επιθυμία και των δύο κοινοτήτων.

β) Η Ε.Ε. θα πρέπει να θεωρήσει ότι η λύση, εφόσον κατ΄ ευχήν επιτευχθεί, είναι συμβατή με το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο. Διαφορετικά πως θα συνεχίσει η Κύπρος να είναι μέλος και κατ΄ επέκταση οι δύο κοινότητες να λειτουργούν εντός αυτής;

γ) Η Τουρκία έχει πολλά τα οποία την ενδιαφέρουν άμεσα και ζωτικά στις σχέσεις της με την Ε.Ε. Αρα έχει κίνητρο προς την κατεύθυνση επίλυσης του κυπριακού. Αλλωστε η Ε.Ε. συνδέει την πορεία των ευρωτουρκικών και με την πορεία επίλυσης του κυπριακού.

Κατά συνέπεια ενώ ο ρόλος του Ο.Η.Ε είναι πρωταγωνιστικός στην πορεία για εξεύρεση λύσης, ο ρόλος της Ε.Ε. μπορεί να είναι καταλυτικός. Εφόσον βέβαια η ίδια είναι συνεπής με τις δικές της αποφάσεις και υποχρεώσεις, οι οποίες προκύπτουν από αυτές τις αποφάσεις και τις δικές της αρχές. Αλλωστε η Κύπρος δεν είναι μια Τρίτη χώρα, αλλά ένα Κράτος μέλος. Αν λοιπόν η Ε.Ε. συμπαρασταθεί στην Κύπρο, κατ΄ ελάχιστον από όσον συμπαρίσταται εμπράκτως, σε μια χώρα μη μέλος της, την Ουκρανία, τότε οι πιθανότητες επίλυσης του κυπριακού αυξάνονται κατακόρυφα.

Αποτελεί μια καλή και αξιοποιήσιμη ευκαιρία η απόφαση της Ε.Ε. για ένα πρόγραμμα επανεξοπλισμού «ανεξάρτητα από την άποψη του καθενός μας επι της ουσίας αυτής της απόφασης» και το ζωηρό ενδιαφέρον της Τουρκίας να επωφεληθεί από αυτό. Αξιοποιήσιμη ευκαιρία τόσον από Κύπρο και Ελλάδα, όσον και από την ίδια την Ε.Ε. Αρκεί τόσον οι πρώτες δύο, αλλά και η Ε.Ε. να διεκδικήσουν με αποφασιστικότητα και συνέπεια πράγματα από την Τουρκία. Αρκεί Κύπρος και Ελλάδα να έχουν σταθερότητα στον στόχο επίτευξης λύσης.  

Βέβαια όχι της οποιασδήποτε λύσης, αλλά αυτής που προνοούν τα ψηφίσματα και αποφάσεις ΟΗΕ και Ε.Ε. και οι αρχές και αξίες που διέπουν την λειτουργία τους. Αρκεί η Ε.Ε. να αποδείξει και στην περίπτωση της Κύπρου, ότι αξίζει μια χώρα να είναι Κράτος μέλος της Ένωσης. Να επιβεβαιώσει έμπρακτα ότι έχει όντως τη διάθεση και την αποφασιστικότητα, να καταστεί ένας αυτόνομος πόλος στο σημερινό πολυπολικό παγκόσμιο σύστημα ισχύος. Αλλιώς γιατί μια οποιαδήποτε χώρα να νοιώθει ασφαλής εντός της Ένωσης. Αλλιώς γιατί να μην κοιτάζει το κάθε κράτος μέλος πρωτίστως τα δικά του συμφέροντα, παραγνωρίζοντας εντελώς το κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον το οποίο ενώνει τα Κράτη μέλη και αποτελεί και τον βασικό λόγο ύπαρξης του Οργανισμού. Αν καταπατηθούν τα δίκαια αιτήματα του κυπριακού λαού, αν ακρωτηριασθεί η κυριαρχία και ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας όντας Κράτος μέλος της Ένωσης, τότε πως πείθει η Ένωση ότι μπορεί να προασπίσει άλλα Κράτη μέλη, αν δεχτούν επίθεση οποιασδήποτε μορφής από τρίτο κράτος.

Αυτόν τον δυνητικό ρόλο της Ένωσης προσπαθεί να προαποκλείσει ο Ερσίν Τατάρ και φυσικά πίσω από τις κουρτίνες η Τουρκία, η οποία στοχεύει από την άλλη τη μεγιστοποίηση των κερδών της από την Ένωση. Η επιδίωξη του Ερσίν Τατάρ στον προαποκλεισμό της Ε.Ε. από τις διαδικασίες του Ο.Η.Ε., είναι που τον οδήγησε να αρνηθεί συνάντηση με τον εκπρόσωπο της Ε.Ε. στο Κυπριακό κ. Γιοχάνες Χαν.  Είναι γι’ αυτό που δηλώνει ότι η διαδικασία που συμφωνήθηκε στη Γενεύη συνεχίζεται υπό την αιγίδα του Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών και υπό την ευθύνη  της προσωπικής απεσταλμένης του. Και προσθέτει, «οποιαδήποτε πρωτοβουλία αναληφθεί εκτός αυτής της διαδικασίας, που βασίζεται στην ισότιμη συναίνεση των πλευρών, θα βλάψει τις προσπάθειες συνεργασίας. Η Ε.Ε. δεν είναι μέρος αυτής της διαδικασίας».

Άρα δεν θέλει τον κ. Γιοχάνες Χαν στα πόδια του. Του οποίου τον διορισμό προσπάθησαν να μειώσουν έως και να χλευάσουν και ορισμένοι ε/κ.  Άρα δεν θέλει τη συμμετοχή της Ε.Ε. Ενός οργανισμού στον οποίο η μεγάλη πλειοψηφία των τ/κ, επιθυμούν να καταστούν συμμέτοχοι. Και ενώ Τατάρ και Άγκυρα όχι μόνο προαποκλείουν τη συμμετοχή της Ε.Ε. στη διαδικασία επίλυσης του κυπριακού, αλλά επιμένουν επιπρόσθετα και σε «λύση» εκτός πλαισίου ΟΗΕ, ορισμένοι στην ελληνοκυπριακή πλευρά συμπεριφέρονται κατά τρόπο απίστευτο. Προσπαθούν να φορτώσουν στην ε/κ πλευρά την ευθύνη για το αδιέξοδο και της ζητούν να κάνει νέα βήματα, για να συναντήσει τις ….. ανησυχίες της άλλης πλευράς. Ειλικρινά, ποιες «ανησυχίες».

Η Τουρκία και ο Τατάρ ανησυχούν μήπως και υπάρξει λύση εντός του πλαισίου του Ο.Η.Ε. Η Τουρκία και ο Τατάρ ανησυχούν μήπως και στην περίπτωση λύσης δεν θα υπάρχουν τουρκικές εγγυήσεις και τουρκική παρουσία στην Κύπρο. Ανησυχούν μπας και δεν διασφαλιστεί η κυριαρχική ισότητα των μερών. Δηλαδή η οριστική διχοτόμηση.  Αυτές τις «ανησυχίες» δεν μπορεί να τις συναντήσουμε, ούτε εξ’ ολοκλήρου ούτε στα μισά του δρόμου, γιατί θα είναι η τελική και οριστική καταστροφή για την Κύπρο.