Από τη μια είναι η ρευστότητα του πολιτικού σκηνικού, από την άλλη το απαιτητικό κοινό της αστικής κοινωνίας της πρωτεύουσας και ο εσωκομματικός ανταγωνισμός που, ούτως ή άλλως, διαχρονικά υπάρχει μεταξύ πρωτοκλασάτων κομματικών στελεχών για μια θέση στα έδρανα. Τώρα στην εξίσωση μπαίνει και το πολύ πιθανό σενάριο μείωσης του αριθμού των εδρών στην επαρχία Λευκωσίας από 20 σε 19, το οποίο προστίθεται στην πίεση που αρχίζουν να αισθάνονται τα κόμματα από τα μηνύματα των μέχρι τώρα δημοσκοπήσεων, οι οποίες αποτυπώνουν τάση συρρίκνωσης των ποσοστών τους.
Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τη σύνθεση των ψηφοδελτίων αρκετών κομμάτων, συνθέτουν ένα ιδιαίτερα απρόβλεπτο σκηνικό ενόψει των βουλευτικών εκλογών στην επαρχία Λευκωσίας. Το δεδομένο αυτό έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει και τις εσωκομματικές διεργασίες, καθώς πλέον ο ανταγωνισμός μεταξύ των υποψηφίων γίνεται ακόμη πιο έντονος.
Τα δεδομένα
Στις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές του 2021 τα σημερινά κοινοβουλευτικά κόμματα είχαν λάβει τα εξής ποσοστά:
ΔΗΣΥ: 31.163 ψήφοι, ποσοστό 25,47%
ΑΚΕΛ: 25.770 ψήφοι, ποσοστό 21,06%
ΔΗΚΟ: 13.449 ψήφοι, ποσοστό 10,99%
ΕΔΕΚ: 9.061 ψήφοι, ποσοστό 7,40%
Οικολόγοι: 8.386 ψήφοι, ποσοστό 6,85%
ΔΗΠΑ: 8.232 ψήφοι, ποσοστό 6,73%
ΕΛΑΜ: 7.486 ψήφοι, ποσοστό 6,12%
Ο ΔΗΣΥ, παρότι είχε λάβει τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων, εντούτοις εξασφάλισε συνολικά μία έδρα λιγότερη από το ΑΚΕΛ, λόγω του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί το εκλογικό σύστημα με τη β΄ και γ΄ κατανομή εδρών στα συνολικά υπόλοιπα των κομμάτων.
Για παράδειγμα, στις εκλογές του 2021 στην επαρχία Λευκωσίας καταγράφηκαν 122.347 έγκυρες ψήφοι, οι οποίες διαιρέθηκαν με τις 20 διαθέσιμες έδρες. Το αποτέλεσμα ήταν 6.117 ψήφοι, που αντιστοιχούσαν στο εκλογικό μέτρο της πρώτης κατανομής.
Με βάση αυτό το μέτρο, ο ΔΗΣΥ με 31.163 ψήφους εξασφάλισε πέντε έδρες στην πρώτη κατανομή. Το υπόλοιπο των ψήφων κάθε κόμματος μεταφέρεται στη δεύτερη κατανομή, κατά την οποία ολόκληρη η Κύπρος θεωρείται ενιαία εκλογική περιφέρεια. Εκεί, ανάλογα με τις αδιάθετες έδρες κάθε επαρχίας, γίνεται η ανακατανομή στα κόμματα με βάση το υπόλοιπο των ψήφων τους.
Κατ’ αντίστοιχο τρόπο έγινε και η διανομή των εδρών για τα υπόλοιπα κόμματα. Το ΑΚΕΛ, με 25.770 ψήφους, κέρδισε από την πρώτη κατανομή τέσσερις έδρες. Στη συνέχεια πήρε ακόμη δύο – μία στη β΄ κατανομή και μία στη γ΄ – φτάνοντας συνολικά τις έξι έδρες στη Λευκωσία.
Το ΔΗΚΟ πήρε τρεις έδρες, εκ των οποίων μόνο τη μία στην πρώτη κατανομή και τις άλλες δύο στην τρίτη. Το ΕΛΑΜ εξέλεξε μόνο έναν βουλευτή, η ΕΔΕΚ επίσης έναν, ενώ οι Οικολόγοι και η ΔΗΠΑ από δύο.
Τι θα συμβεί όμως αν οι έδρες της Λευκωσίας μειωθούν σε 19; Με βάση τα δεδομένα του 2021, το εκλογικό μέτρο αυξάνεται στις 6.438 ψήφους. Αυτό σημαίνει ότι, με τον ίδιο αριθμό ψήφων, ο ΔΗΣΥ δεν θα εξασφάλιζε πέντε αλλά τέσσερις έδρες στην πρώτη κατανομή, ενώ το υπόλοιπο θα μεταφερόταν στη δεύτερη.
Αντίστοιχα, το ΑΚΕΛ θα έπαιρνε πάλι τέσσερις έδρες από την πρώτη κατανομή, αλλά θα είχε πολύ μικρότερο υπόλοιπο για τη β΄ κατανομή. Το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα κόμματα. Με βάση τα ποσοστά του 2021 θα εξασφάλιζαν τον ίδιο αριθμό εδρών από την πρώτη κατανομή, όμως τα δεδομένα θα άλλαζαν άρδην στη β΄ και γ΄. Στην εξίσωση πλέον μπαίνει και η πίεση των ποσοστών που φαίνεται να έχουν αρκετά κόμματα, σε συνδυασμό με την εμφάνιση νέων σχηματισμών, όπως το Volt και το Άλμα, που επιδιώκουν να πάρουν θέση στον κομματικό χάρτη και επενδύουν ιδιαίτερα στη Λευκωσία.
Υπόψη πρέπει να ληφθεί και το γεγονός ότι εάν η έδρα από τη Λευκωσία πάει στην Πάφο, είναι πολύ πιθανόν η Λευκωσία να μην έχει έδρα αδιάθετη στην γ’ κατανομή. Πέραν αυτού βέβαια, στην εξίσωση πρέπει να μπει και το γεγονός ότι στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές στην γ’ κατανομή μπορεί να συμμετάσχουν κόμματα που έχουν συμπληρώσει εκλογικό ποσοστό 7,2% και άνω. Το 2016 και το 2021 συμμετείχαν μόνο ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ. Εάν τα ποσοστό των ευρωεκλογών ισχύουν και στις βουλευτικές σημαίνει ότι στη γ’ κατανομή μπαίνει και το ΕΛΑΜ. Ίσως το απαιτούμενο ποσοστό πάρει και το Άλμα. Συνεπώς στην γ’ κατανομή μπορεί να έχουμε πέντε ή και περισσότερα κόμματα, ενώ ο αριθμός των αδιάθετων εδρών να είναι μικρότερος.
Οι σημερινοί βουλευτές
Τις έδρες της Λευκωσίας κατέχουν σήμερα οι:
ΔΗΣΥ: Αβέρωφ Νεοφύτου, Νίκος Τορναρίτης, Χάρης Γεωργιάδης, Δημήτρης Δημητρίου, Σάβια Ορφανίδου
ΑΚΕΛ: Στέφανος Στεφάνου, Άντρος Κυπριανού, Γιώργος Λουκαΐδης, Άριστος Δαμιανού, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, Χρίστος Χριστοφίδης
ΔΗΚΟ: Νικόλας Παπαδόπουλος, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, Χρύσης Παντελίδης
ΔΗΠΑ: Μαρίνος Μουσιούττας, Αλέκος Τρυφωνίδης
ΕΛΑΜ: Χρίστος Χρίστου
Οικολόγοι: Χαράλαμπος Θεοπέμπτου
ΕΔΕΚ: Κωστής Ευσταθίου (ανεξάρτητος σήμερα, μετά τη διαγραφή του)
Ανεξάρτητη: Αλεξάνδρα Ατταλίδου (εκλέχθηκε με τους Οικολόγους, στη συνέχεια αποχώρησε και εντάχθηκε στο Volt).
Οι μνηστήρες
Η μάχη εντός των κομμάτων για τους σταυρούς προτίμησης αναμένεται σκληρή.
Στον ΔΗΣΥ, οι μόνοι που επαναδιεκδικούν είναι οι Δημήτρης Δημητρίου και Σάβια Ορφανίδου. Η αποχώρηση τριών βουλευτών λειτούργησε ως «κράχτης» για ενδιαφέρον συμμετοχής στο ψηφοδέλτιο. Ήδη πρόκειται για επαρχία όπου πιθανόν να γίνουν εσωκομματικές εκλογές, με ενδιαφέρον για συμμετοχή στο ψηφοδέλτιο πρώην υπουργών της κυβέρνησης Αναστασιάδη (Παμπορίδης, Πετρίδης, Ανθούση), στελεχών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ανδρέας Κωνσταντίνου αντιδήμαρχος Αγλαντζιάς), του Πολιτικού Γραφείου και επιτυχημένων επαγγελματιών.
Στο ΑΚΕΛ και στο ΔΗΚΟ το εσωκομματικό πεδίο προδιαγράφεται ακόμη πιο ανταγωνιστικό. Από τους βουλευτές του ΑΚΕΛ αποχωρούν ο Άντρος Κυπριανού και η Ειρήνη Χαραλαμπίδου. Ο Στέφανος Στεφάνου, ως ΓΓ, επαναδιεκδικεί χωρίς σταυρό προτίμησης, ενώ θεωρείται δεδομένη και η επαναδιεκδίκηση από τον Χρίστο Χριστοφίδη. Παραμένει ανοικτό το θέμα Λουκαΐδη και Δαμιανού, ενώ ενδεχόμενη εξαίρεσή τους από τη Γραμματεία θα τους επιτρέψει συμμετοχή στο ψηφοδέλτιο μαζί με άλλα πρωτοκλασάτα στελέχη, όπως ο Χάρης Πολυκάρπου, επικεφαλής του τομέα οικονομίας. Στο ψηφοδέλτιο αναμένεται και η συμμετοχή ατόμων από την Κοινωνική Συμμαχία.
Στο ΔΗΚΟ αναμένεται να επαναδιεκδικήσουν και οι τρεις βουλευτές. Ο Νικόλας Παπαδόπουλος, ως πρόεδρος, δεν χρειάζεται σταυρό προτίμησης. Στην κούρσα θα είναι η Χριστιάνα Ερωτοκρίτου και ο Χρύσης Παντελίδης, μαζί με άλλα στελέχη, όπως ο ΓΓ Γιώργος Σολωμού.
Το ΕΛΑΜ, που διεκδικεί περισσότερες έδρες, θα έχει στο ψηφοδέλτιο τον Χρίστο Χρίστου χωρίς σταυρό προτίμησης, ενώ ακούγεται για έντονο εσωκομματικό ανταγωνισμό. Έχουν ήδη ανακοινωθεί ο Παπαχαραλάμπους ως αριστίνδην, καθώς και οι Μάριος Πελεκάνος και Παύλος Ιωάννου.
Στη ΔΗΠΑ αναμένεται να επαναδιεκδικήσουν οι δύο υφιστάμενοι βουλευτές. Από τους Οικολόγους αποχωρεί ο Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, ενώ η Αλεξάνδρα Ατταλίδου θα διεκδικήσει με το Volt, το οποίο ετοιμάζει ιδιαίτερα ανταγωνιστικό ψηφοδέλτιο στη Λευκωσία. Ο Κωστής Ευσταθίου δεν θα είναι υποψήφιος. Με την ΕΔΕΚ αναμένεται να διεκδικήσουν ο αναπληρωτής πρόεδρος Μορφάκης Σολομωνίδης και το μέλος του Πολιτικού Γραφείου Μάριος Χαννίδης.
Τέλος, στην πρωτεύουσα θα είναι υποψήφιος και ο επικεφαλής του κινήματος Άλμα, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, μόλις ολοκληρωθούν οι διαδικασίες, με το ερώτημα ποιοι τελικά θα τον πλαισιώσουν.
