Μέσα από ένα ποιητικό λόγο, η γυναίκα που γνωρίσαμε στις τραγωδίες του Αισχύλου, ζωντανεύει στην πρώτη σκηνοθετική δουλειά της Άννας Φωτιάδου σε μια ταινία μικρού μήκους κάτω από τον τίτλο «Αφαίμαξη».
Η ιδέα της «Αφαίμαξης» γεννήθηκε κατά τη διάρκεια της παραγωγής της θεατρικής περφόρμανς Κλυταιμνήστρα, αυτοβιογραφούμενη στο 4ο μικρό φεστιβάλ αρχαίου δράματος στη Λεμεσό το 2016 από την ανοιχτή ομάδα ανεξάρτητων καλλιτεχνικών παραγωγών corpoριάλιτι, εξηγεί η σκηνοθέτις της. «Θελήσαμε από την αρχή να δώσουμε φωνή σε ένα γυναικείο χαρακτήρα ελληνικής τραγωδίας που δεν του είχε δοθεί λόγος να μιλήσει για τις πράξεις του», λέει η σκηνοθέτις της ταινίας Άννα Φωτιάδου.
Η ιδέα της «Αφαίμαξης» γεννήθηκε κατά τη διάρκεια της παραγωγής της θεατρικής περφόρμανς Κλυταιμνήστρα, αυτοβιογραφούμενη στο 4ο μικρό φεστιβάλ αρχαίου δράματος στη Λεμεσό το 2016 από την ανοιχτή ομάδα ανεξάρτητων καλλιτεχνικών παραγωγών corpoριάλιτι, εξηγεί η σκηνοθέτις της. «Θελήσαμε από την αρχή να δώσουμε φωνή σε ένα γυναικείο χαρακτήρα ελληνικής τραγωδίας που δεν του είχε δοθεί λόγος να μιλήσει για τις πράξεις του», λέει η σκηνοθέτις της ταινίας Άννα Φωτιάδου.
Στην «Αφαίμαξη» όπως εξηγεί παρακολουθούμε τον δραματικό μονόλογο της Κλυταιμνήστρας, η οποία περιφέρεται στους χώρους ενός σφαγείου, αλλοτινού δικού της παλατιού. Είναι η πρώτη φορά μάλιστα που δίνεται άδεια για κινηματογράφηση στο εγκαταλελειμμένο Κεντρικό Σφαγείο Κοφίνου. «Τυχαία μάθαμε πως έκλεισε, το επισκεφθήκαμε και ζητήσαμε άδεια από τις αρχές για να κινηματογραφήσουμε. Το ίδιο κάναμε και με το εγκαταλειμμένο νοσοκομείο του Αμιάντου, ένα δείγμα βρετανικής αρχιτεκτονικής. Και οι δυο τοποθεσίες αντικατοπτρίζουν τη μακροχρόνια ερήμωση και συμβολίζουν τη συμφιλίωση με την ιστορία, με τον Εαυτό και τον Άλλο», αναφέρει η σκηνοθέτις.
Το έργο είναι μονόλογος που υποδύεται η Στέλα Φυρογένη, σε ποιητικό λόγο τον οποίο έγραψε η ποιήτρια Αυγή Λίλλη. «Ο μονόλογος της Κλυταιμνήστρας τοποθετείται μετά τη δολοφονία του συζύγου της Αγαμέμνονα κατά την επιστροφή του από τον Τρωικό Πόλεμο και πριν τη δολοφονία της από τον γιο της Ορέστη, ο οποίος, σύμφωνα με τον αρχαίο μύθο, θα εκδικηθεί τη συζυγοκτονία της μητέρας του με το να γίνει ο ίδιος μητροκτόνος.
Η Κλυταιμνήστρα με τον αιχμηρό και καθαρό της λόγο διαγράφει μέσα από τη δική της -αδικημένη και αγνοημένη- οπτική γωνία τον κύκλο του αίματος του βασιλικού οίκου της. Ταυτόχρονα, γίνεται δυναμική πολέμιος του διαχρονικού στερεότυπου που οριοθετεί τη γυναίκα σε μια σταθερά υποβαθμισμένη θέση στην οικογένεια και την κοινωνία έναντι της φιγούρας του “αδιαμφισβήτητης ισχύος” άντρα», εξηγεί η Άννα Φωτιάδου.
Ο χωροχρόνος στον οποίο κινείται η πρωταγωνίστρια, ο μοναδικός χαρακτήρας της ταινίας που εκφέρει λόγο -οι υπόλοιποι χαρακτήρες είναι βουβοί ρόλοι (Παναγιώτης Μπουγιούρης, Παναγιώτης Μπρατάκος)- ενώ έχει σαφείς μυθολογικές προεκτάσεις, είναι ωστόσο άχρονος, καθιστώντας τον λόγο της Κλυταιμνήστρας φωνή όλων των γυναικών που έχουν στιγματιστεί και περιθωριοποιηθεί για μία και μόνο πράξη τους, με ολόκληρο τον βίο τους να ορίζεται από αυτήν, απέναντι μάλιστα από μεγαλύτερα εγκλήματα ανδρών, τα οποία κρίθηκαν ή και εκδικάστηκαν με πολύ λιγότερη αυστηρότητα. Η Κλυταιμνήστρα με αυτοσυνειδησία εκφέρει τον φεμινιστικό λόγο της με ωριμότητα, πόνο, συγκίνηση, προβάλλοντας μια ωμή αλήθεια και θέτοντας στον αποδέκτη της αιώνια ερωτήματα ύπαρξης και κοινωνικής δικαιοσύνης.
Η Άννα Φωτιάδου σ’ αυτό το πρώτο της σκηνοθετικό εγχείρημα, δημιουργεί με ποιητικές εικόνες, με φυσικό φωτισμό. Για την ίδια ο λόγος είναι το πιο βασικό κομμάτι αυτής της δουλειάς.
«Η αφαίμαξη είναι η πρακτική στην οποία αίμα αφαιρείται από άνθρωπο ή ζώο με σκοπό τη θεραπεία ή την πρόληψη ασθένειας. Το αίμα αποστραγγίζεται σε βαθμό ικανό να προκαλέσει και θάνατο. Στην ταινία, η Κλυταιμνήστρα, παρακολουθεί τη ζωή της να περνά μέσα από την ετεροχρονισμένη δράση των αγαπημένων της. Όλα συνθέτουν έναν επαναλαμβανόμενο κύκλο αίματος, του οποίου οι θεατές γίνονται μάρτυρες και κοινωνοί, καθώς παλεύουν μαζί με την ηρωίδα για καθαρή συνείδηση και λύτρωση απέναντι στον αμείλικτο χρόνο».
Το προγραμματικό τέλος παρακινεί τον θεατή να αναγνώσει την ιστορία ελεύθερα και να δώσει τη δική του λύση σε ένα μύθο διαχρονικό, που μας αφορά όλους, καθώς η γραμμή ανάμεσα σε δίκαιο και άδικο, άνοδο και πτώση, θύτες και θύματα είναι ιδιαζόντως και προκλητικά λεπτή».
Η Αφαίμαξη έχει ήδη λάβει μερική επιχορήγηση από τη Συμβουλευτική Επιτροπή Κινηματογράφου των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, τον μοναδικό αρμόδιο κυπριακό φορέα για στήριξη κινηματογραφικών παραγωγών.
Το ταξίδι της ταινίας, όπως λέει η σκηνοθέτις της «θα ξεκινήσει το 2020 για να βρεθεί σε φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους στην Ευρώπη. Η ιστορία της, αλλά και οι χώροι που γυρίστηκε θα αγγίξουν το κοινό».
Η οργάνωση παραγωγής είναι του Κωνσταντίνου Νικηφόρου της Caretta Films.