Οι εικαστικοί Όθωνας και Μιχάλης Χαραλάμπους ενώνουν δυνάμεις κάτω από τη φιλόξενη στέγη του Φυτωρίου.
Οι γλύπτες Όθωνας Χαραλάμπους και Μιχάλης Χαραλάμπους ενώνουν δυνάμεις στο πλαίσιο προγράμματος φιλοξενίας του Φυτωρίου και από τις 15 Ιουλίου μέχρι τις 14 Αυγούστου εξερευνούν μια διαδικασία μεταξύ των δύο πρακτικών τους. Οι δύο δημιουργοί χρησιμοποιούν πολύ διαφορετικά μέσα και ακολουθούν διαφορετικές μεθοδολογίες, εντούτοις προσεγγίζουν την ιδέα της συνεργασίας ως ανοιχτό διάλογο και μια «τρίτη» πρακτική, που αναπτύσσεται παράλληλα με τη δημιουργία ατομικού έργου κι από τους δύο.
Προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα διάλογο που γεφυρώνει στοιχεία από τις ατομικές τους πρακτικές και να τις επανεξετάζει μέσα από συζητήσεις που αφορούν κοινές αφηγήσεις, σκέψεις, προθέσεις, κάτι μέσα από το οποίο πηγάζουν συνέχεια νέες προοπτικές. Έτσι, περιγράφουν αυτή τη συνεργασία ως μια διαδικασία εξερεύνησης αλληλεπιδράσεων.
Αυτό φανερώνει κάποια πρόθεση για ανοιχτό διάλογο, για ανταλλαγή και για αλληλοτροφοδότηση. «Στοχεύουμε λοιπόν να γεφυρώσουμε ίσως κάποια κενά τα οποία μπορεί να υπάρχουν στις πρακτικές μας, με ειλικρίνεια, σεβασμό και ταπεινότητα. Να ανακαλύψουμε νέες μεθόδους αντίληψης και παρατήρησης» σημειώνουν.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο χώρος του Φυτωρίου και οι άνθρωποι που το αποτελούν αποκτούν το ρόλο του διαμεσολαβητή για να διεκδικήσουν την θέση τους στο διάλογο. Οι ανερχόμενοι καλλιτέχνες εκτιμούν ότι το καλλιτεχνικό πεδίο της Κύπρου είναι φιλόξενο όταν υπάρχει πρόθεση να μοιραστείς κι όχι να προβληθείς.
«Πολλές φορές το πόσο ‘φιλόξενο’ ή πόσο ‘γόνιμο’ είναι το έδαφος κρίνεται από το κατά πόσο είμαστε σε θέση να επικοινωνήσουμε με τρόπους που είναι γενναιόδωροι, καλλιεργώντας συνθήκες όπου ο ένας προσπαθεί έμπρακτα να καλύψει τα κενά κάποιου άλλου και να βοηθήσει μέσα από μια συλλογικότητα να δημιουργηθούν συνθήκες αλληλοϋποστήριξης» αναφέρουν.
Οι ίδιοι αναγνωρίζουν ότι έχουν την καλή τύχη να έχουν πρόσβαση στις γνώσεις που κατέχει μια μεγάλη κοινότητα επαγγελματιών της τέχνης μέσα από συζητήσεις με άλλους εικαστικούς, θεωρητικούς, ερευνητές, τεχνίτες και άλλους συνεργάτες. «Η δυνατότητα να μοιραστούμε τις πηγές, την εξέλιξη και τα αποτελέσματα της έρευνας μας είναι κάτι που δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για όλους. Το καλλιτεχνικό πεδίο, η τουλάχιστον όπως εμείς το αντιλαμβανόμαστε, αποτελείται από όλους εμάς, από ανθρώπους οι οποίοι επιδιώκουν συνεχώς να εξετάζουν τα πράγματα και να τα διατηρούν σε εγρήγορση με επιμονή και συνέπεια».
Ένας από τους στόχους του συγκεκριμένου residency στο Φυτώριο είναι να τεθεί προς συζήτηση η αίσθηση της αφής και να επανεξεταστεί η σημασία της όπως αυτή επαναπροσδιορίζεται κάτω από τις παρούσες συνθήκες. «Η αφή είναι αυτό που επιτρέπει στην ουσιαστική κατανόηση ενός όγκου, μιας επιφάνειας, μιας μορφής, υφής, μεγέθους, και τον επαναπροσδιορισμό μέσα από την αλληλεπίδραση που έρχεται να πραγματοποιηθεί μεταξύ δύο διαφορετικών πρακτικών. Η δουλειά διαπραγματεύεται την επανερμηνεία της τρισδιάστατης μορφής σε δισδιάστατη επιφάνεια, την απόδοση του όγκου σε μια επιπεδότητα και, αντίθετα, επαναπροσδιορίζοντας πράγματα που μπορεί να μας φαίνονται οικεία με τρόπο που μεταλλάσσει την ουσία που γίνεται αντιληπτή σε μας μέσα από διαφορετικές εκφάνσεις της υλικότητας. Αυτός ακριβώς είναι ο ρόλος της αφής στη διαδικασία μας, να αυξάνεται ουσιαστικά η κατανόηση που έχουμε για τα πράγματα».
Η έννοια της αφής τους απασχολεί αμφότερους, ειδικά τον τελευταίο χρόνο. Η επαφή και το άγγιγμα με το υλικό, την ύλη ή το αντικείμενο που επεξεργάζονται σηματοδοτεί τη διαδικασία της πρακτικής τους. Αναδημιουργούν και προτείνουν τρόπους επαφής μ’ ένα αντικείμενο. Στο πλαίσιο αυτό επικαλούνται τον Φιλανδό αρχιτέκτονα Γιουχάνι Παλάσμα, ο οποίος στο βιβλίο του «Τα μάτια του δέρματος» διατυπώνει την άποψη ότι όλες οι αισθήσεις είναι προεκτάσεις της αίσθησης της αφής.
Ο Όθωνας και ο Μιχάλης Χαραλάμπους επισημαίνουν ότι το ύφασμα κι ο πηλός απαιτούν ένα απαραίτητο σεβασμό τόσο ως προς την τεχνογνωσία όσο και στην ίδια την αφήγηση και ιστορία που κουβαλούν. «Η ίδια η διαδικασία απαιτεί χρόνο, χειρωνακτική δουλειά και συγκέντρωση. Αυτόματα δημιουργείται ένα πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο η διαδικασία της δημιουργίας καθώς και η αποτυχία ενός έργου αμφισβητούνται και γίνονται αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας. Κάποιες φορές είναι αδύνατον να τα υπερβείς γιατί όσο προσπαθείς, το ίδιο το υλικό από μόνο του θα είναι ένα βήμα πιο μπροστά από εσένα».
Οι τρόποι με τους οποίους προσεγγίζουν ένα γλυπτό όσο αφορά την φόρμα και την επιφάνεια προκύπτουν μέσα από τη συνεργασία. Το έργο γίνεται ένα πεδίο στο οποίο καλλιεργούνται και αναπτύσσονται πολλαπλές πιθανότητες οι οποίες είναι ορατές και αντιληπτές.
Ρωτήσαμε τους καλλιτέχνες προς ποια κατεύθυνση κινούνται τα μελλοντικά τους σχέδια για να λάβουμε την απάντηση ότι στη συγκεκριμένη συγκυρία κάθε απόπειρα για μελλοντικά σχέδια φαντάζει σχεδόν ουτοπική, εφόσον το μέλλον δεν είναι ορατό αλλά σκεπάζεται κάτω από πυκνή ομίχλη για όλους μας. «Αυτό που θα πρέπει να μας απασχολεί αυτή τη στιγμή είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορούμε να υπάρχουμε συνειδητά στο τώρα, στο παρόν, ως αντιστάθμισμα (αυτής) της αβεβαιότητας. Θεωρούμε ότι κάποια πράγματα έρχονται οργανικά ανάλογα με τις συνθήκες, τις πραγματικές και ειλικρινείς ανάγκες αλλά και τους ανθρώπους που γνωρίζεις» σχολιάζουν.
* Στο τέλος του προγράμματος θα πραγματοποιηθεί παρουσίαση για να μοιραστούν οι δύο εικαστικοί την εξέλιξη της έρευνάς τους και το έργο που θα έχει δημιουργηθεί κατά την παραμονή τους στο χώρο.
Φιλελεύθερα, 19/7/20
