Μαρίνος Ξενοφώντος: Δεν υπάρχει ευτυχισμένο τέλος στην πραγματική ζωή

 

– Το νέο σας θεατρικό, «Ο Άνθρωπος Μαξιλάρι» του Μάρτιν ΜακΝτόνα, μιλά για τη βία αλλά και τον χαμένο παράδεισο της παιδικής ηλικίας. Μεγαλώνοντας, χάνουμε το παιδί μέσα μας; Το κοιμίζουμε πιστεύω. Με τις ευθύνες, τις έγνοιες, τις καταθλίψεις, τη ρουτίνα μας, αυτό συμπιέζεται, μικραίνει, δεν αναπνέει. Όταν όμως ερωτευτούμε, σηκώνει ξανά το κεφαλάκι του. Και φυσικά, όταν ο άνθρωπος γερνά, η παιδικότητά του επιστρέφει ξανά και πια δεν την αποχωρίζεται μέχρι το τέλος.

 

– Όταν ανατρέχεις στα παιδικά σου χρόνια, ποιες εικόνες, στιγμές, μυρωδιές, κρατάς στη μνήμη σου πιο έντονα; Δεν ανατρέχω. Δεν έχω τον χρόνο. Αν ανατρέξω όμως, θυμούμαι τα μπάνια μας στη θάλασσα της Πάφου. Τότε κοιμόμασταν όλοι μαζί στο μεγάλο αντίσκηνο του παππού μου. Εκεί η μάνα μου σιδέρωνε τα ρούχα το βράδυ στο δωμάτιό μου ενώ είχα ξαπλώσει και μου άρεσε να με παίρνει ο ύπνος εκείνη την ώρα που ένιωθα ασφαλής. Θυμούμαι παίζαμε με όλα τα γατάκια στην αυλή μας – 27 είχαμε. και τριγυρνούσαμε μέσα στους υπονόμους με τα βρώμικα νερά ξυπόλητοι, εξερευνώντας κάτω από τη γη. Θυμούμαι που πάντα βιαζόμουν να μεγαλώσω…

 

 

– Το χιούμορ και το δραματικό στοιχείο που κυριαρχούν στο βραβευμένο θεατρικό, τι ρόλο παίζουν στη δική σου ζωή; Εκτιμώ απεριόριστα το έξυπνο χιούμορ και σιχαίνομαι τη σαχλαμάρα και την πλάκα. Επειδή είχα από μικρός ροπή προς τη μελαγχολία, αγαπώ την κωμωδία και πιστεύω ότι είμαι καλύτερος σ’ αυτήν από ό,τι στο δράμα, την κωμωδία εκείνη που παίζεται με απόλυτη σοβαρότητα και ακρίβεια, που επιτυγχάνει την απόδοση του γλυκόπικρου της ζωής. Δεν γελάω συχνά μα όταν γελάσω με την καρδιά μου, νομίζω ότι παίρνω πίσω ένα χρόνο ζωής που κατ’ επανάληψη έχασα.

 

– Ποιο είναι το στοίχημα για σένα κάθε φορά που αναλαμβάνεις ένα ρόλο; Να αισθανθώ πως κατέθεσα ό,τι απαιτείται και ό,τι μπορούσα να δώσω από τα αποθέματα αντοχών μου. Είμαι ακόμα αρκετά ενοχικός και παραμένω ο πιο αυστηρός κριτής του εαυτού μου. Γι’ αυτό και δεν έχω πρόβλημα με τις αρνητικές κριτικές των άλλων. Το ζητούμενό μου είναι να αισθανθώ εγώ ικανοποιημένος από την προσφορά μου.

 

– Το «Ανεμώνα» έχει αναπτύξει μια στενή συνεργασία με τον Βαρνάβα Κυριαζή. Αυτή η σύμπραξη πόσο ευνοϊκά λειτούργησε στην ανοδική πορεία των τελευταίων χρόνων της θεατρικής σας σκηνής; Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία πέντε τουλάχιστον χρόνια και λόγω της αλλαγής του τρόπου διαμοιρασμού των χορηγιών στο ιδιωτικό θέατρο, μπορέσαμε να διευρύνουμε περαιτέρω τον κατάλογο των συνεργασιών μας με ανθρώπους του θεάτρου, αλλά και να προβληθούμε καλύτερα. Αυτό αποτυπώνεται στην εικόνα της ανοδικής πορείας του θεάτρου, που πέτυχε στο μεταξύ, με σκληρή και επίμονη αυστηρά επαγγελματική εργασία, να αυξήσει και το κοινό του. Με τον Βαρνάβα Κυριαζή είχαμε συνεργαστεί και στα πρώτα χρόνια της πορείας μας. Είχε σκηνοθετήσει το δεύτερο και το τρίτο στη σειρά έργο μας. Είναι ένας άνθρωπος που εκτιμούμε βαθιά με τον Αντρέα Τηλεμάχου, σεβόμαστε την ιστορία του και μαθαίνουμε από αυτόν. Είναι ένας πραγματικός καλλιτέχνης του θεάτρου που απολαμβάνουμε τη συνεργασία μας μαζί του, θέλω να πιστεύω και εκείνος το ίδιο με εμάς. Πρόκειται για μια γόνιμη ένωση δυνάμεων, που σαφώς αποδίδει τα μέγιστα στην καλλιτεχνική εικόνα και την ουσία των παραστάσεων που ο ίδιος υπογράφει. 

 

– Περάσατε και δύσκολες περιόδους; Με τον Αντρέα Τηλεμάχου, για χάρη του θεάτρου Ανεμώνα, περάσαμε διά πυρός και σιδήρου. Και τω Θεώ δόξα. Πάντα λέμε, στα δύσκολα εγκαρτέρηση και στα τυχερά ευγνωμοσύνη. Άλλωστε, τα πάντα ρει.

– Σε έχει αλλάξει το θέατρο ως άνθρωπο; Το θέατρο δεν με άλλαξε, όχι. Το θέατρο «Ανεμώνα», ναι. Έγινα καλύτερος άνθρωπος, πιο ταπεινός και εργατικός, πιο «συναδελφικός», λιγότερο ανταγωνιστικός και αλαζονικός. Είναι τόσες πολλές οι ευθύνες, οι έγνοιες, οι υποχρεώσεις και οι απαιτήσεις, που δεν προλαβαίνεις να γευτείς μια πιθανή επιτυχία. Περισσότερο τη γεύονται οι άλλοι και όχι ο Αντρέας ή εγώ, που είμαστε εργάτες στο θέατρο, ταγμένοι στην υπηρεσία και την αποστολή μας.

– Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή της καριέρας σου; Ίσως αυτή τώρα. Συσσωρευμένη υπερκόπωση ετών, που ίσως να απαιτούσε να μη μετέχω σ’ αυτή την τόσο απαιτητική παραγωγή με τον τόσο απαιτητικό ρόλο του Κατούριαν. Όμως δεν είχα άλλη επιλογή, οπότε αντλώ δύναμη από το μυαλό μου που, παρά την κόπωση, είναι ακόμα σε εγρήγορση, αυτοκουρντίζομαι και πάω στην πρόβα. Αν τα καταφέρω να με εκπλήξω, θα πω ότι άξιζε τον κόπο. Αν όχι, δεν πειράζει, δεν είναι και το τέλος του κόσμου. Ξέρω ότι προσπάθησα έντιμα και με το παραπάνω.

 

– Όταν δεν ασχολείσαι με το θέατρο, τι άλλο τροφοδοτεί τη φαντασία και τη σκέψη σου; Με ευχαριστεί ουσιαστικά και βαθιά η φροντίδα των ζώων και θα ήθελα να μπορούσα να προσφέρω σε αυτά απεριόριστη αγάπη. Με κάνει ευτυχισμένο. Η φαντασία μου είναι ακόμα πολύ πλούσια, άρα παραμένω παιδί. Ο έρωτας επίσης είναι κάτι που οξυγονώνει τις αισθήσεις και τον νου μου.

 

– Αν είχες τη δυνατότητα να ασχοληθείς με κάποια άλλη δουλειά, τι θα έκανες; Θα ήθελα να έχω τόσα χρήματα που να μου επιτρέψουν να δημιουργήσω και να λειτουργήσω ένα μεγάλο χώρο, πλήρως επανδρωμένο, για φιλοξενία επ’ αόριστον όλων των αδέσποτων τετράποδων, με ιατρική φροντίδα και περίθαλψη. Οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη να εκπαιδευτούμε από τα ζώα.

– Τα τελευταία χρόνια ανεβαίνουν πολλές θεατρικές παραγωγές στην Κύπρο. Βλέπεις θετικά αυτή την εξέλιξη; Είναι λίγο λεπτό το θέμα. Αφενός η μεγάλη προσφορά, που ενίοτε εμπεριέχει πολύ ποιοτικές προτάσεις, ευνοεί τον υγιή ανταγωνισμό ανάμεσα στα σχήματα και δίνει πολλές επιλογές στο κοινό, αφετέρου, επειδή το κοινό –όσο και αν έχει αυξηθεί, είναι μικρό, κακά τα ψέματα– αναγκάζει τους πάντες να δουλεύουν με «εργοστασιακούς» ρυθμούς και πριν γευτεί ο ηθοποιός τον ρόλο, το έργο κατεβαίνει. Εάν δεν αυξηθεί πάραυτα από την πολιτεία το διαθέσιμο κονδύλι για το ούτω καλούμενο ελεύθερο θέατρο (μόνο ελεύθερο δεν είναι), θα πρέπει δυστυχώς να γίνει –και θα γίνει μοιραία– ένα «ξεκαθάρισμα». Αν θέλουμε να συντηρήσουμε τον θεατρικό πλουραλισμό, δεν αρκούν τα κίνητρα, θα πρέπει να δοθεί αποτελεσματική στήριξη σε όλους. Διαφορετικά, ο κίνδυνος να κλείσουν όλοι στο τέλος και μετά τον «οργασμό» προτάσεων να απομείνουμε μόνοι μας και άγονοι, παραμένει ορατός…

* H πρεμιέρα της παράστασης του Θεάτρου Ανεμώνα «Ο Άνθρωπος Μαξιλάρι», στην οποία ο Μαρίνος Ξενοφώντος συμμετέχει, έχει αναβληθεί. 

maria.panayiotou@phileleftheros.com