Μια εστία πολιτισμού, παιδείας, διδασκαλίας και ανάπτυξης θα αποτελέσει το Δημοτικό Μουσείο Γιάννη Ρίτσου στην καστροπολιτεία της Μονεμβασίας, που εγκαινιάστηκε την Παρασκευή 18 Ιουλίου από την Υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.
Η μετατροπή της ιστορικής οικίας του Γιάννη Ρίτσου σε μουσείο υλοποιήθηκε με χρηματοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού, με προϋπολογισμό €276.000, μέσω Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης με τον Δήμο Μονεμβασίας, την Περιφέρεια Πελοποννήσου και τον Αναπτυξιακό Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης «Πάρνωνας Α.Ε.» Παραδίδεται στους κατοίκους της Μονεμβασιάς και φυσικά στους χιλιάδες επισκέπτες της.

Το έργο περιλάμβανε εργασίες έρευνας, καταγραφής και μουσειολογικής τεκμηρίωσης, τη μελέτη και τον σχεδιασμό της χωροθέτησης των εκθεσιακών χώρων, την οργάνωση και παραγωγή των εκθεσιακών μέσων, καθώς και την κατασκευή των τελικών υποστηρικτικών υποδομών.
Επιπλέον, η κόρη του ποιητή, Έρη Ρίτσου, «προίκισε» το μουσείο με προσωπικά αντικείμενα του ποιητή.
Μέσα από σύγχρονα εκθεσιακά μέσα, ψηφιακές εφαρμογές και διαδραστικές εμπειρίες, παρουσιάζεται το πολυσχιδές έργο, η προσωπικότητα και η ακατάλυτη σχέση του ποιητή με τη γενέτειρά του.

Η κατοικία του Γιάννη Ρίτσου, ένα αρχιτεκτόνημα με ιστορία που ανάγεται στους μεταβυζαντινούς χρόνους, βρίσκεται δίπλα στην κεντρική πύλη της Καστροπολιτείας, στον ενεργό πυρήνα της Κάτω Πόλης. Με τις, κατά καιρούς, επεμβάσεις που φέρει, κυρίως από τα τέλη του 19ου έως και τον 20ό αιώνα, η οικία διατηρεί έντονα τα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής και κοινωνικής ιστορίας του τόπου.
Τα εγκαίνια τελέστηκαν παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού της Ελλάδας Λίνας Μενδώνη, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Μονεμβασίας και Σπάρτης Ευσταθίου και πλήθους κόσμου.
Όπως ανέφερε η Λίνα Μενδώνη στο χαιρετισμό της «σήμερα είναι μία ξεχωριστή μέρα, πρώτα από όλα, για τους Μονεμβασίτες. Είναι μια ξεχωριστή μέρα για όλους εμάς που γαλουχηθήκαμε με τον Γιάννη Ρίτσο, που ανήκουμε στη γενιά, που ζήσαμε τη Μεταπολίτευση και στα σχολικά μας εγχειρίδια μάθαμε την ποίησή του».

Η Λίνα Μενδώνη ανέφερε ακόμη ότι το Υπουργείο Πολιτισμού είναι έτοιμο να ξεκινήσει το Μουσείο του Καρόλου Κουν και την αποκατάσταση της Οικίας Παλαμά για να δημιουργηθεί το Μουσείο Παλαμά.
«Είναι, πραγματικά, ευχής έργον που σε κάποιες πόλεις, όπως η Μονεμβασιά, λειτουργούν αντίστοιχα μικρά μουσεία, τα οποία λειτουργούν ως πόλοι, όχι μόνο πολιτισμού, όχι μόνο ανάπτυξης, αλλά κυρίως παιδείας, εκπαίδευσης, διδασκαλίας» πρόσθεσε.
Ο Γιάννης Ρίτσος, από τους σπουδαιότερους Έλληνες ποιητές, με διεθνή φήμη, αποδοχή και ακτινοβολία, γεννήθηκε την 1η Μαΐου του 1909 στη Μονεμβασιά. Αρχικά, η οικογένειά του ζούσε απέναντι από την εκκλησία της Παναγίας της Χρυσαφίτισσας, αλλά με τη γέννηση του ποιητή, μεταφέρθηκε στο σπίτι που βρίσκεται πλησίον της κεντρικής πύλης της Καστροπολιτείας δίπλα στα τείχη.
Σήμερα το κεντρικό καλντερίμι του κάστρου έχει το όνομα του μεγάλου ποιητή και έξω από το σπίτι του δεσπόζει η προτομή του. Η οικία της οικογένειας του Γιάννη Ρίτσου βρίσκεται στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου της Κάτω Πόλης Μονεμβασίας, στη βόρεια πλευρά της ανωδομής του συγκροτήματος της κεντρικής πύλης.

Είναι το πρώτο σπίτι του ενεργού οικισμού της Κάτω Πόλης, σε άμεση επαφή και συνάρτηση με το δυτικό τείχος και τον περίδρομό του. Η πρόσβαση στην οικία γίνεται από το κεντρικό καλντερίμι της Κάτω Πόλης, μέσω δρομικής καμάρας. Ο αρχικός πυρήνας της μπορεί να αναχθεί στους μεταβυζαντινούς χρόνους.
Στην τελετή παραβρέθηκαν ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Θανάσης Δαβάκης, οι βουλευτές Λακωνίας Νεοκλής Κρητικός και Νάγια Γρηγοράκου, ο Αντιπεριφερειάρχης Λακωνίας Θεόδωρος Βερούτης, ο Δήμαρχος Μονεμβασίας Ηρακλής Τριχείλης, ο Δήμαρχος Σπάρτης Μιχαήλ Βακαλόπουλος, ο Πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Πελοποννήσου και Δήμαρχος Καλαμάτας Θανάσης Βασιλόπουλος, η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λακωνίας, Ευαγγελία Πάντου, ο Διευθύνων Σύμβουλος του Αναπτυξιακού Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης «Πάρνωνας Α.Ε.», Μαρίνης Μπερέτσος, υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΠΟ και πλήθος πολιτών.