Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών αποδέσμευσε τη Δευτέρα τα κονδύλια που αφορούν την πλήρωση δύο κενών θέσεων στο Ίδρυμα Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου: αυτή του καλλιτεχνικού διευθυντή της επαγγελματικής ορχήστρας και του διοικητικού διευθυντή.
Οι θέσεις παραμένουν κενές εδώ και χρόνια– από το 2023 η πρώτη και από το 2016 η δεύτερη– γεγονός που το Διοικητικό Συμβούλιο συνδέει με σοβαρές δυσλειτουργίες. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΙΣΟΚ Γαστών Χατζηαναστασίου, μετά το πράσινο φως από τη Βουλή, η διαδικασία πλήρωσης των δύο θέσεων θα προχωρήσει άμεσα, με την προκήρυξή τους να αναμένεται εντός των ημερών. Στόχος είναι μέχρι το τέλος του έτους να έχουν προσληφθεί τόσο ο καλλιτεχνικός όσο και ο διοικητικός διευθυντής, ώστε να τεθούν οι βάσεις για την οργανωτική και καλλιτεχνική αναβάθμιση της Συμφωνικής Ορχήστρας Κύπρου.
Έντονες είναι οι αντιδράσεις από τους μουσικούς της κρατικής ορχήστρας, οι οποίοι εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες ότι η θέση του διοικητικού διευθυντή ενδέχεται να επηρεάσει τον καλλιτεχνικό προγραμματισμό. Σύμφωνα με τις θέσεις τους, ο τρόπος που διατυπώνονται τα καθήκοντα του διοικητικού διευθυντή ενδέχεται να παρεμβαίνει στο έργο των καλλιτεχνικών διευθυντών. Το γεγονός αυτό εκτιμάται ότι μπορεί να σημαίνει «καπέλωμα» του καλλιτεχνικού έργου από μια διοικητική θέση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Σωματείο Μουσικών Εργαζομένων Συμφωνικής Ορχήστρας Κύπρου (ΣΩΜΕΣΟΚ) αυτή τη φορά δεν κλήθηκε στη Βουλή να καταθέσει τις θέσεις του. Ήδη σε προηγούμενες συνεδρίες της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής, μουσικοί και βουλευτές είχαν εκφράσει επιφυλάξεις για τη σκοπιμότητα της θέσης του διοικητικού διευθυντή, επικαλούμενοι και μελέτη της PwC που αμφισβητεί την ανάγκη ύπαρξής της. Ωστόσο, αυτή τη φορά η πλειοψηφία των μελών της Επιτροπής Οικονομικών ψήφισε υπέρ της αποδέσμευσης του κονδυλίου.
Σε επιστολή προς την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών το ΣΩΜΕΣΟΚ διατύπωσε τη θέση ότι το «οργανόγραμμα» που παρουσιάστηκε από το ΔΣ στην ιστοσελίδα του ΙΣΟΚ και κατατέθηκε ενώπιον της Επιτροπής «αποτελεί προϊόν μονομερούς παραβίασης πολυμερούς συμφωνίας και επιβλήθηκε παρά τη ρητή διαφωνία των εταίρων και σε αντίθεση με κάθε διεθνή πρακτική και προηγούμενη εμπειρία του ίδιου του ΙΣΟΚ».
Επιπλέον, οι μουσικοί υποστηρίζουν ότι η προσπάθεια δημιουργίας (και όχι πλήρωσης όπως παρουσιάζεται από το ΔΣ) τέτοιας θέσης «παραβιάζει ξεκάθαρα το Εγχειρίδιο Λειτουργίας του οργανισμού και, κατά την άποψή μας, αποσκοπεί στην αποδόμηση του υφιστάμενου μοντέλου εκτελεστικής διοίκησης και της αμιγούς καλλιτεχνικής φύσης του Ιδρύματος». Εκφράζουν επίσης την άποψη ότι την τελευταία φορά που δοκιμάστηκε τέτοιο μοντέλο διοίκησης «το Ίδρυμα οδηγήθηκε στα πρόθυρα αποδόμησης».
Εν τέλει, ζητούν διασφάλιση της καλλιτεχνικής αυτονομίας και μια διοικητική δομή που να υπηρετεί και να υποστηρίζει το καλλιτεχνικό και εκπαιδευτικό έργο, χωρίς να παρεμβαίνει σ’ αυτό, αποφεύγοντας τη δημιουργία διπλής ιεραρχίας και συγκρούσεων. Στο πλαίσιο αυτό προτείνουν ως συμβιβαστική λύση τη δημιουργία μιας θέσης «Διοικητικού Προϊσταμένου» ή «Ανώτερου Λειτουργού» και όχι «Διευθυντή».
Ο πρόεδρος του ΙΣΟΚ καλεί σε «αλλαγή νοοτροπίας»
Στον αντίποδα, ο πρόεδρος του ΔΣ του ΙΣΟΚ, μιλώντας στον «Φ», επιμένει ότι και οι δύο θέσεις είναι εγκεκριμένες στον προϋπολογισμό και κρίσιμες για την εύρυθμη λειτουργία του ιδρύματος. Εκτιμά ότι χωρίς διοικητικό διευθυντή, το ίδρυμα δεν λειτουργεί σωστά καθώς το ΔΣ δεν έχει εκτελεστικές εξουσίες και αναγκάζεται να καταπιάνεται με λεπτομέρειες της καθημερινής λειτουργίας, αντί να ασχολείται με τον στρατηγικό σχεδιασμό για την εξέλιξη του οργανισμού.
Ο Γαστών Χατζηαναστασίου διαβεβαιώνει ότι οι θέσεις είναι ισότιμες και ότι είναι διακριτοί οι ρόλοι ανάμεσα στους καλλιτεχνικούς διευθυντές και τον διοικητικό διευθυντή: ο μεν καλλιτεχνικός διευθυντής θα είναι υπεύθυνος αποκλειστικά για τον καλλιτεχνικό προγραμματισμό, ενώ ο δε διοικητικός διευθυντής θα έχει την ευθύνη της καθημερινής λειτουργίας και της οργανωτικής δομής. «Και οι δύο θα λογοδοτούν ισότιμα στο ΔΣ, χωρίς ιεραρχική υπαγωγή της μίας θέσης στην άλλη».
Για τον σκοπό αυτό, όπως ανέφερε, έχει αποσταλεί σχετική βεβαιωτική επιστολή στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, ξεκαθαρίζοντας ότι ο διοικητικός διευθυντής δεν θα έχει καμία αρμοδιότητα σε ζητήματα καλλιτεχνικής φύσης.
Ο Γ. Χατζηαναστασίου εκτιμά ότι η επαγγελματική ορχήστρα είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο ποιοτικά και καλεί σε αλλαγή νοοτροπιών και σε συνεργασία για να γίνει ακόμη καλύτερη. «Όλοι είμαστε ένα και ο στόχος μας πρέπει να είναι κοινός. Δεν μπορούμε να μένουμε κολλημένοι σε λογικές του παρελθόντος. Το κράτος προσφέρει τους πόρους και τις θέσεις και είναι λάθος να μην τους αξιοποιούμε. Για να βελτιωθεί η ορχήστρα χρειάζεται ενότητα και όχι καχυποψία» ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Δεν έχουμε τίποτε να χωρίσουμε. Αντίθετα, πρέπει να λειτουργήσουμε ενωτικά, συναινετικά, με αλληλεγγύη και συνεργασία για να πετύχουμε τους στόχους μας» κατέληξε.
Σύνδεσμος Γονέων: Αλλοιώνει τον καλλιτεχνικό χαρακτήρα του ΙΣΟΚ
«Βαθύτατες ανησυχίες» για τη δημιουργία θέσης διοικητικού διευθυντή εξέφρασαν και οι γονείς της Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων. Σε ανακοίνωσή του, ο Σύνδεσμος Γονέων και Κηδεμόνων της ΣΟΝΚ τονίζει ότι ταυτίζεται με τις θέσεις τόσο του καλλιτεχνικού διευθυντή της ΣΟΝΚ, όσο και των μουσικών/ εργαζομένων της ΣΟΚ, θεωρώντας ότι η εν λόγω θέση «αλλοιώνει τον καλλιτεχνικό χαρακτήρα του ΙΣΟΚ» και ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρά λειτουργικά προβλήματα, κάτι που, όπως υποστηρίζουν, έχει αποδειχθεί στο παρελθόν.
Ο Σύνδεσμος στέκεται στο γεγονός ότι το 2021, μετά από διαβουλεύσεις με όλους τους εμπλεκόμενους, είχε αποφασιστεί οργανόγραμμα που δεν περιλάμβανε τη θέση του διοικητικού διευθυντή, κρίνοντάς την τότε ως αχρείαστη. Παράλληλα, εκφράζει προβληματισμό για την επιμονή στη δημιουργία της από πλευράς του νυν ΔΣ, ενώ εκκρεμούν ζωτικής σημασίας ζητήματα, όπως «η εξασφάλιση στέγης για τη ΣΟΝΚ και η κατάργηση των υποχρεωτικών συνδρομών».
Σημειώνει, πάντως, ότι παρόλ’ αυτά αναγνωρίζει τις ενέργειες του ΔΣ του ΙΣΟΚ σχετικά με διάφορα αιτήματα που υπέβαλαν στο παρελθόν και προσβλέπει στη συνέχιση, ανάπτυξη και βελτίωση του εποικοδομητικού διαλόγου μεταξύ Συνδέσμου και ΔΣ, με γνώμονα πάντοτε το καλώς νοούμενο συμφέρον των παιδιών/ μελών της ΣΟΝΚ.
Στην τοποθέτησή τους, οι γονείς δηλώνουν «σύμμαχοι» των μουσικών, υπογραμμίζοντας πως η πολιτεία οφείλει να στηρίξει τη μοναδική επαγγελματική συμφωνική ορχήστρα της χώρας, διασφαλίζοντας την ανάπτυξη του καλλιτεχνικού έργου της.
