Με πανηγυρισμούς και εναγκαλισμούς ανακηρύχθηκε επίσημα η Λάρνακα ως η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2030.
Η απονομή του τίτλου έβαλε τέλος στην αγωνία δύο πόλεων και των αντιπροσωπειών τους που συμμετείχαν στη διαδικασία. Η απόφαση αυτή ήρθε μετά από μια δυναμική και συμμετοχική διαδικασία επιλογής, στην οποία η πόλη αντιμετώπισε δυνατούς διεκδικητές, όπως τη Λεμεσό. Η Λάρνακα θα μοιραστεί τον τίτλο με τη Λουβένη από το Βέλγιο και το Νίκσιτς από το Μαυροβούνιο.
H διαδικασία ολοκληρώνεται μόλις πριν από την ανάληψη της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ από την Κύπρο, στο πλαίσιο της οποίας θα προκύψει η εξέλιξη του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης μετά το 2033.
Την ανακοίνωση έκανε ο Πρόεδρος της 12μελούς Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Άντονι Άταρντ, διευθυντής στρατηγικής στο Arts Council Malta. Αμέσως μετά η νικήτρια ομάδα ξέσπασε σε ενθουσιώδεις πανηγυρισμούς και στη συνέχεια απέσπασε τα συγχαρητήρια από την ηττημένη.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εμπειρογνωμώνων Άντονι Άταρντ, λίγο πριν ανακοινώσει τη νικήτρια πόλη, ευχαρίστησε και τις δύο ομάδες που έκαναν την επιλογή δύσκολη για την επιτροπή. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ» η επιλογή κρίθηκε στο νήμα, καθώς η βαθμολογία των δύο πόλεων ήταν σχεδόν ισοδύναμη.
Ο Δήμαρχος της νικήτριας πόλης Ανδρέας Βύρας ευχαρίστησε την ομάδα που εργάστηκε για την επιτυχία της Λάρνακας, που βοήθησε να ενωθεί η πόλη, να αλλάξει ο τρόπος που σκέφτεται και λειτουργεί η πόλη γύρω από τον πολιτισμό, σχεδιάζοντας πολιτιστικές δράσεις μαζί με τους πολίτες, τους νέους και το σύνολο της καλλιτεχνικής κοινότητας.
Τι περιλάμβανε ο φάκελος της Λάρνακας
Ο φάκελος που κατέθεσε η Λάρνακα είχε ως βασικό του άξονα την ιδέα «Common Ground- Κοινός Τόπος». Μέσα από αυτή την έννοια, η υποψηφιότητα θέλει να εκφράσει ότι οι άνθρωποι, οι κοινότητες, οι ιδέες και οι αξίες είναι τα θεμέλια πάνω στα οποία μπορεί να χτιστεί ένα κοινό ευρωπαϊκό μέλλον. Το Common Ground αντιπροσωπεύει την κοινή βάση όπου οι διαφορετικές φωνές, πολιτιστικές ταυτότητες και εμπειρίες συναντώνται, συνδέονται και ανθίζουν.
Το όραμα του φακέλου στηρίζεται στην ενεργή συμμετοχή των πολιτών και των πολιτιστικών φορέων, με στόχο τον επαναπροσδιορισμό της ταυτότητας της Λάρνακας. Αντί να βλέπει τον πολιτισμό μόνο ως επίσκεψη σε εκθέσεις και παραστάσεις, η προσέγγιση Common Ground τον τοποθετεί ως βασική κινητήρια δύναμη για κοινωνική συνοχή, συμπερίληψη και βιώσιμη ανάπτυξη.
Διαβάστε εδώ το πρόγραμμα της Λάρνακας, όπως κατατέθηκε στον φάκελο.
Σε συνέντευξή της στον «Φ» πριν από μερικές εβδομάδες, η καλλιτεχνική διευθύντρια του Λάρνακα 2030 Κέλλυ Διαπούλη σήμειωνε ότι «Common Ground», αναφέρεται και σε διανοητικούς και ψηφιακούς τόπους και σε νοοτροπίες.
Λάρνακα 2030: Ευχαριστούμε τη Λεμεσό που ήταν υπέροχος εταίρος
Σε ανάρτησή του, ο οργανισμός Λάρνακα 2030 αναφέρει: «Σήμερα είναι χωρίς αμφιβολία μια ιστορική στιγμή για όλους όσοι πίστεψαν στο όραμα μιας πιο ανθρώπινης, συμπεριληπτικής και αειφόρου πόλης. Η νίκη αυτή ανήκει στους εκατοντάδες συνδημιουργούς, καλλιτέχνες, φορείς, πολίτες, χορηγούς και ομάδες που ένωσαν τις δυνάμεις τους, μοιράστηκαν ιδέες, χρόνο, φροντίδα και αγάπη για τον τόπο τους. Το Λάρνακα 2030 δεν είναι μόνο ένα πρόγραμμα πολιτισμού — είναι μια κοινή υπόσχεση: με οδηγούς την τέχνη και τον πολιτισμό και μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο να δημιουργήσουμε μαζί την πόλη που μας αξίζει».
Το Λάρνακα 2030 εκφράζει τα συγχαρητήριά της και στην ομάδα της Λεμεσού για τη φανταστική δουλειά που έχει κάνει. «Τους ευχαριστούμε που ήταν ένας υπέροχος εταίρος που με το παράδειγμά του μας ενεργοποίησε και μας έκανε καλύτερους. Ευχόμαστε όλη αυτή η τόσο σημαντική εργασία να συνεχίσει να εμπνέει και να εμπλουτίζει τη Λεμεσό».
Στο πρόγραμμα του φακέλου Common Ground περιλαμβάνονται επίσης πολλές άλλες δράσεις που δίνουν έμφαση στη συνδημιουργία και την κοινωνική συμμετοχή: από φεστιβάλ, εργαστήρια και εκδηλώσεις μέχρι πρωτοβουλίες που συνδέουν παραδοσιακές και σύγχρονες πολιτιστικές εκφράσεις. Στόχος είναι να ενθαρρυνθεί μια δημοκρατική, συμπεριληπτική και πολυφωνική πολιτιστική ζωή, που θα ενώνει τον τοπικό πληθυσμό και θα τοποθετεί τη Λάρνακα στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής πολιτιστικής σκηνής.
Η επιλογή της Λάρνακας ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2030 αποτελεί σημαντική διεθνή αναγνώριση για την πόλη, όχι μόνο ως πολιτιστικό προορισμό αλλά και ως παράδειγμα μιας πόλης που θέλει να χτίσει γέφυρες ανάμεσα στους ανθρώπους, να ενδυναμώσει την κοινωνική συνοχή και να αναδείξει την πολιτιστική δυναμική της Κύπρου στην Ευρώπη και πέρα από αυτήν.
Ο φάκελος περιγράφει μια στρατηγική που εστιάζει στην αντιμετώπιση σύγχρονων κρίσεων μέσω της ενότητας, της ευαλωτότητας και της φροντίδας, και καθορίζει τέσσερις μακροπρόθεσμους πυλώνες: Οικονομική Αφύπνιση, Επανάσταση Διακυβέρνησης, Ευρωπαϊκή Συνεισφορά (ως μικρή πόλη) και Κοινωνικό Μετασχηματισμό.
Ένα βασικό στοιχείο της υποψηφιότητας είναι η ανάπτυξη του Πολιτιστικού Κέντρου Common Ground (CGCC), στις εγκαταστάσεις του Land Of Tomorrow, σχεδιασμένο από τους Foster & Partners, το οποίο θα περιλαμβάνει πολυμορφική σκηνή, μεγάλο εκθεσιακό χώρο, κέντρο για το design και το Μουσείο των Ανθρώπων που είναι θα είναι η μεταξέλιξη των αρχείων Λάρνακας.
Ο φάκελος αναλύει λεπτομερώς τη δομή διακυβέρνησης (με Καλλιτεχνικό και Γενικό Διευθυντή), τη διαδικασία αξιολόγησης (συμπεριλαμβανομένου του Ποιοτικού Έργου Ανθρώπινης Κληρονομιάς) και τη στρατηγική μάρκετινγκ και προσβασιμότητας, τονίζοντας τη συμμετοχή των πολιτών και την ενσωμάτωση των αξιών της δημοκρατίας και της βιωσιμότητας σε κάθε πτυχή του προγράμματος.
H πρόταση της Λάρνακας προβλέπει επίσης ότι ο οργανισμός Λάρνακα 2030 θα συνεχίσει να υφίσταται και μετά το 2030, αναλαμβάνοντας τη διαχείριση της κληρονομιάς του έργου.
Η μακροπρόθεσμη κληρονομιά του πολιτιστικού έργου της Λάρνακας 2030 επικεντρώνεται σε αρκετούς ακόμη βασικούς πυλώνες που στοχεύουν στη μόνιμη μεταμόρφωση της πόλης, οι οποίοι εντάσσονται στην ευρύτερη πολιτιστική στρατηγική «Investing in our Talents», που εκτείνεται από το 2025 έως το 2040.
Ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι η Λάρνακα να γίνει επίκεντρο της δημιουργικής οικονομίας. Στόχος είναι και να αυξηθεί το ποσοστό των καλλιτεχνών που μπορούν να ζήσουν από την εργασία τους από λιγότερο από 10% σήμερα σε 1/3 έως το 2030 και στο 50% έως το 2035.
Στον χαιρετισμό του ο πρόεδρος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων ανέφερε ότι οι ομάδες των δύο πόλεων που παρουσίασαν την τελική τους πρόταση «την καλλιέργησαν με πολύ αγάπη, φροντίδα, πάθος και αφοσίωση. Αποκάλυψαν τα κρυφά στοιχεία και δημιούργησαν το κοινό έδαφος για τους πολίτες τους, για την Κύπρο και για την Ευρώπη. Επίσης, επέδειξαν εξαιρετικό πνεύμα υποστήριξης και σεβασμού μεταξύ τους. Και οι δύο αξίζετε ένα χειροκρότημα».
Ο Άντονι Άταρντ εξέφρασε την ελπίδα ότι η πόλη που δεν επιλέχθηκε σήμερα (δηλαδή η Λεμεσός) θα συνεχίσει να αναπτύσσει τις πολιτιστικές της φιλοδοξίες και να υλοποιεί τα εμπνευσμένα σχέδια που έχει καταρτίσει.
Πριν από τις χθεσινές παρουσιάσεις και τις συνεδρίες ερωτήσεων και απαντήσεων, τέσσερα μέλη της Επιτροπής επισκέφθηκαν επίσης κάθε πόλη, τη Δευτέρα τη Λάρνακα και την Τρίτη τη Λεμεσό. Αυτές οι επισκέψεις δεν αποτελούν μέρος της επίσημης αξιολόγησης, αλλά παρείχαν πολύτιμες πληροφορίες για την τοπική κατάσταση και έδωσαν στους εμπειρογνώμονες την ευκαιρία να συναντηθούν με ενδιαφερόμενους φορείς, καλλιτέχνες, πολιτιστικούς οργανισμούς, πολίτες και εταίρους που συμμετέχουν στα προτεινόμενα προγράμματα για το 2030.
Η επιτροπή αξιολόγησε τις υποψηφιότητες με βάση έξι κριτήρια:
- Συμβολή στη μακροπρόθεσμη στρατηγική
- Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο
- Ευρωπαϊκή διάσταση
- Εξωστρέφεια
- Διαχείριση
- Ικανότητα υλοποίησης
Η Επιτροπή αναμένεται να εκπονήσει και να καταθέσει σύντομα μια έκθεσης επιλογής που θα περιλαμβάνει όλα τα συμπεράσματα και τις συστάσεις της για την επιλεγμένη πόλη. Η έκθεση θα δημοσιευτεί με τον νέο χρόνο στις ιστοσελίδες του Υφυπουργείου Πολιτισμού και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Τα μέλη της επιτροπής είχαν παραλάβει πριν από ένα μήνα και τους τελικούς φακέλους των δύο υποψήφιων πόλεων. Λάρνακα και Λεμεσός είχαν επιλεγεί στη βραχεία λίστα με τις επικρατέστερες υποψήφιες πόλεις της Κύπρου τον περασμένο Φεβρουάριο.
Κασσιανίδου: Στο πλευρό της Λάρνακας
Στον χαιρετισμό της, η Υφυπουργός Πολιτισμού διαβεβαίωσε ότι το υφυπουργείο θα βρίσκεται δίπλα στη νικήτρια πόλη σε κάθε στάδιο, προσφέροντας στήριξη, τεχνογνωσία και συνεργασία, ώστε να διασφαλιστεί η επιτυχής υλοποίηση αυτής της μεγάλης αποστολής. Παράλληλα, ευχαρίστησε θερμά και τις δύο πόλεις για το υψηλό επίπεδο των προτάσεών τους, για τη δημιουργικότητα και για τον επαγγελματισμό τους. «Η δουλειά σας έκανε όλους μας υπερήφανους» τόνισε.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απονέμει σε κάθε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το βραβείο Μελίνα Μερκούρη, ύψους €1,5 εκατομμυρίων, το οποίο χρηματοδοτείται στο πλαίσιο του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη», ως αναγνώριση της ποιότητας της προπαρασκευαστικής διαδικασίας. Η οικονομική ενίσχυση του κράτους, μετά από απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, θα ανέλθει στα €10 εκατ.
