Με το εμβληματικότερο ίσως δράμα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, τον Οιδίποδα Τύραννο του Σοφοκλή, σηκώνει αυλαία στις 6 Ιουλίου το 25ο «Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος». Την παράσταση παρουσιάζουν το Εθνικό Θέατρο του Σεράγεβο και το Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου MESS σε σκηνοθεσία του διακεκριμένου Σλοβένου σκηνοθέτη Ντιέγκο ντε Μπρέα.

Η πόλη της Θήβας πλήττεται από λοιμό, οι πολίτες της πεθαίνουν και κανείς δεν γνωρίζει πώς να βάλει ένα τέλος σε αυτό. Ο βασιλιάς Οιδίποδας αναζητά να εξακριβώσει την αιτία και ζητά χρησμό από το μαντείο των Δελφών. Ο χρησμός του Απόλλωνα προβλέπει πως η πόλη θα σωθεί μόλις βρεθεί ο υπαίτιος για τον θάνατο του βασιλιά Λάιου και εκδιωχθεί από την πόλη. Ο βασιλιάς αποφασίζει να εξιχνιάσει το μυστήριο και ξετυλίγει ένα κουβάρι φρικτών αποκαλύψεων. Ο παλιός χρησμός επαληθεύτηκε. Όσο κι αν ο Οιδίποδας προσπάθησε να αποφύγει το πεπρωμένο του, κάθε πράξη του τον οδήγησε προς αυτό. Τώρα, ο μόνος δρόμος που του μένει είναι αυτός της εξορίας.

Στο επίκεντρο της σοφόκλειας τραγωδίας τίθεται το άτομο σε σχέση με την προσωπική του ελευθερία, την εξουσία, την κοινωνία και τη θεϊκή βούληση. Ο Ντιέγκο ντε Μπρέα τονίζει, μέσα από τη σκηνοθετική του προσέγγιση, την ψυχρότητα, τις κακουχίες, τη βαρβαρότητα και το κακό που πηγάζει από τους ανθρώπους σαν από το κουτί της Πανδώρας. Πάντα νέο, απροσδόκητο και πιο βάναυσο από πριν. Γιατί το κακό δεν έρχεται ποτέ μόνο του.

Σημείωμα δραματουργού

Ο Οιδίπους Τύραννος είναι μια αρχαία ελληνική τραγωδία ενός από τους τρεις σπουδαίους τραγωδούς, του Σοφοκλή στην οποία ο τραγικός ήρωας, ο Οιδίποδας, προσπαθεί να γλιτώσει από το πεπρωμένο που του καθόρισαν οι θεοί και να αποφύγει τα δεινά που αυτό θα του επιφέρει. Αγνοώντας την καταγωγή του, ως υιοθετημένος γιος και όχι ως πραγματικό παιδί των γονιών του, φέρνει τον εαυτό του σ’ ένα μονοπάτι που θα τον οδηγήσει στην πραγμάτωση της προφητείας: ο Οιδίποδας δολοφονεί τον πατέρα του, παντρεύεται τη μητέρα του και αποκτά μαζί της παιδιά. Όλα αυτά συμβαίνουν πριν από την έναρξη της πλοκής έργου και η τραγωδία εκτυλίσσεται από  την αποκάλυψη της αλήθειας και έπειτα.  Η πόλη της Θήβας πλήττεται από λοιμό και ο λόγος είναι ένα κακό που συνέβη πριν από πολλά χρόνια. Ο Οιδίποδας που έχει ήδη σώσει την πόλη μια φορά, λύνοντας τον γρίφο της Σφίγγας, ξεκινά να αναζητά την αιτία και προσπαθεί να λύσει το πρόβλημα. Από κυνηγός γίνεται θήραμα.  Αντιλαμβάνεται ότι αυτός φταίει για όλα τα δεινά επειδή σκότωσε τον ίδιο του τον πατέρα και παντρεύτηκε την ίδια του τη μητέρα. Και τώρα η τιμωρία για αυτή τη θηριωδία είναι ο λοιμός. Εκ πρώτης όψεως δεν μπορούμε να ταυτιστούμε με αυτή την κατάσταση στις μέρες μας καθώς, ευτυχώς, οι αιμομικτικές σχέσεις σπανίζουν. Όμως, το δραματικό αυτό κείμενο επικοινωνεί με το παρόν με τέτοιο τρόπο ώστε για κάθε τι που μας συμβαίνει τώρα πρέπει να αναζητήσουμε την αιτία του στο παρελθόν μας. Αυτή τη στιγμή, ο κόσμος πλήττεται από τον κορονοϊό – και εμείς σαν τον Οιδίποδα προσπαθούμε να καταλάβουμε από πού προήλθε αυτό το κακό.  Κάθε δράση έχει μια αντίδραση και εμείς έχουμε δημιουργήσει όλα τα κακά από μόνοι μας, συνειδητά ή ασυνείδητα. Τώρα η φύση παίρνει εκδίκηση για την ρύπανση και την καταστροφή που προκάλεσαν οι πράξεις, η απληστία, η κακία και το μίσος μας. Ο πλανήτης έχει μεγαλύτερο πληθυσμό από ποτέ άλλοτε και για να λυθούν αυτά τα προβλήματα πρέπει να πάμε πίσω στον χρόνο και να βρούμε την αιτία των δεινών μας. Ή, για να ακριβολογούμε, δεν έχουμε ακόμα ξεκινήσει να ψάχνουμε τις αιτίες για να λύσουμε τα προβλήματα.  Είμαστε ακόμα, όπως λέει και ο τυφλός προφήτης Τειρεσίας: «Τυφλοί ενώ βλέπουμε». Μέσα από αυτή τη μυθική ιστορία ο  Ντιέγκο ντε Μπρέα τονίζει μέσα από τη σκηνοθετική του προσέγγιση, την ψυχρότητα, τις κακουχίες, τη βαρβαρότητα και το κακό που πηγάζει από τους ανθρώπους σαν από το Κουτί της Πανδώρας. Πάντα νέο, απροσδόκητο και πιο βάναυσο από πριν. Γιατί το κακό δεν έρχεται ποτέ μόνο του.

Τζέινα Χότζιτς

ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΑΓΓΛΙΚΟΥΣ ΥΠΕΡΤΙΤΛΟΥΣ

Μετάφραση: Μπράτολιουμπ Κλάιτς

Διασκευή/Σκηνοθεσία/Σκηνικά: Ντιέγκο ντε Μπρέα

Δραματουργία: Τζέινα Χότζιτς

Κοστούμια: Μπλάγκοϊ Μίτσεβσκι

Σχεδιασμός φωτισμών: Μοάμεντ Σάκοβιτς

Σχεδιασμός ήχου: Ντάνκο Μπέβαντα

ΔΙΑΝΟΜΗ:

Οιδίποδας: Ντίνο Μπάιροβιτς

Ιοκάστη: Μεχίντα Μουσλίοβιτς

Κρέων/Βοσκός: Ντάμιρ Τσόμπο

Τειρεσίας: Ίζουντιν Μπάιροβιτς

Ιερέας/Χορός/Βοσκός: Ντάμιρ Μάσιτς

Αγγελιοφόρος: Έμιρ Φέιζιτς

Τετάρτη, 6 Ιουλίου, Αρχαίο Ωδείο Πάφου, Παρασκευή, 8 Ιουλίου Αμφιθέατρο Μακαρίου Γ’. Έναρξη παραστάσεων: 21:00. Προσέλευση στο θέατρο πριν από τις 20:15