Η διάσημη Γαλλίδα σοπράνο θεωρεί ότι έχει πετύχει σε μεγάλο βαθμό αυτό που ήθελε να κάνει.

Η ουράνια φωνή της διεθνούς φήμης ποπ σοπράνο Έμμα Σάπλιν θα ηχήσει ξανά στην Κύπρο μετά από 18 ολόκληρα χρόνια. Η Γαλλίδα αοιδός αυτό που αναζητούσε πάντα ήταν η καλλιτεχνική ελευθερία, πέρα από τις γραμμές της κλασικής μουσικής. Έτσι ακολούθησε τη δική της πορεία δημιουργώντας το δικό της στιλ που εκτείνεται σε όλο το εύρος των ειδών: από την όπερα και την ηλεκτρονική μουσική, μέχρι τις ποπ και ροκ ενορχηστρώσεις, με μοντέρνα και μεσαιωνικά μοτίβα. Άλλωστε, πρακτικά, η φωνητική της χροιά τής επιτρέπει να τραγουδήσει ό,τι θέλει. Η ελευθερία ήταν και ο λόγος που ανέλαβε και παραγωγός του εαυτού της, ενώ στην πορεία εξελίχτηκε σε μια απόλυτα κατασταλλαγμένη όσο και ανήσυχη δημιουργό. Την πετύχαμε με βιντεοκλήση στο σπίτι της στη Γαλλία και δέχτηκε να μάς μιλήσει, κάνοντας ένα διάλειμμα από την αγαπημένη της ασχολία που είναι η ζωγραφική. Πέρα από κάποιες πτυχές της κοσμοθεωρίας της, στη συζήτηση εκμυστηρεύτηκε ότι θεωρεί σταθερό άξονα στη δουλειά της την ποίηση, ενώ αναφέρθηκε στο μικρό μυστικό που της επιτρέπει κάθε φορά να είναι «ηφαίστειο» στη σκηνή.

–Πώς είστε σήμερα; Πολύ καλά. Μόλις ήρθα σπίτι από το Παρίσι, όπου είχα πάει για προώθηση της περιοδείας. Ξεκινά το φθινόπωρο εδώ και κάνει λίγο κρύο, άρα πρέπει να ζωντανέψουμε λίγο το σπίτι. Δεν βλέπω την ώρα να έρθω στην Κύπρο. Πάνε πολλά χρόνια από την τελευταία φορά. Ίσως καταφέρω να κάνω και κανένα μπάνιο στη θάλασσα.

–Με ποια συναισθήματα επιστρέφετε στην Κύπρο μετά από τόσα χρόνια; Ω, είχα περάσει υπέροχα. Θυμάμαι έντονα τη βόλτα στη θάλασσα και την ίδια τη συναυλία σ’ έναν ειδυλλιακό χώρο. Υπάρχουν μερικές- μικρές λεπτομέρειες που επίσης έχω συγκρατήσει όπως το φαγητό, το ποτό, τα γλυκίσματα. Θυμάμαι επίσης ότι ο υποστηρικτής της συναυλίας με πήγε μια βόλτα στον Βράχο της Αφροδίτης. Ήταν μαγευτικά. Γι’ αυτό ανυπομονώ να ξανάρθω.

–Πάνε 18 χρόνια από τότε, το πιστεύετε; Είναι απίστευτο πώς κυλά ο χρόνος. Αληθεύει ότι οι καλλιτέχνες έχουν διαφορετική αίσθηση του χρόνου; Ισχύει. Ειδικότερα μετά την πανδημία του COVID, τα πράγματα έχουν γίνει πολύ παράξενα. Από την πλευρά μου, φροντίζω να έχω πλέον περισσότερο χρόνο να αφιερώσω για τη ζωγραφική, την οποία λατρεύω. Όταν ζωγραφίζω, η ζωή μοιάζει πολύ διαφορετική και ο χρόνος κυλάει σε άλλους ρυθμούς. Ζωγραφίζω πολύ κι όταν είμαι στο ατελιέ δεν βλέπω πολύ κόσμο, βρίσκομαι πραγματικά μέσα στο ίδιο μου το κεφάλι. Είμαι ταυτόχρονα κοντά αλλά και μακριά με τους ανθρώπους. Οπότε είναι πάντα καλό να επιστρέφουμε σε μέρη που απολαύσαμε και περάσαμε καλά.

–Τι αγαπάτε περισσότερο σ’ αυτό που κάνετε; Τα ταξίδια, τις συναυλίες, τη δημιουργική δουλειά, τη σύνδεση με το κοινό; Τα πάντα. Κάθε βήμα είναι σημαντικό, διαφορετικό και ενδιαφέρον. Ξεκίνησα αυτή την πορεία μ’ έναν παραγωγό, μετά άλλαξα εκτελεστικό παραγωγό, τελικά δημιούργησα τη δική μου μικρή εταιρεία παραγωγής κι άρχισα να δουλεύω για τον εαυτό μου κι αυτό είναι επίσης υπέροχο. Αλλά ισχύει μόνο αν γνωρίζεις κι αν καταφέρνεις να το κάνεις. Εμένα είναι ολιστική η προσέγγισή μου. Μ’ αρέσουν όλα: και η σύνθεση και το γράψιμο και η φωτογράφηση. Κάποιες φορές μάλιστα, όπως για το άλμπουμ «Dust of a Dandy», έβγαλα δικές μου φωτογραφίες. Μερικές φορές ράβω ακόμη και τα κοστούμια μου για τις συναυλίες. Επίσης, όταν συνθέτεις ή ηχογραφείς χρειάζεται να στήσεις γύρω σου μια ομάδα με μουσικούς, τεχνικούς κ.λπ. και να είσαι σε στενή σχέση μαζί τους. Το στοίχημα εκεί είναι να τους φέρεις όσο πιο κοντά γίνεται σ’ αυτό που έχεις στο μυαλό. Υπάρχει, λοιπόν, και το εξαιρετικά ενδιαφέρον κομμάτι της σύμπραξης. Μ’ αρέσει να εμπλέκομαι σε κάθε στάδιο. Άρα είναι δύσκολο να διαλέξω. Φυσικά, το πραγματικά έντονο κομμάτι είναι όταν μοιράζεσαι τη δουλειά σου στη σκηνή, με το κοινό. Αυτό είναι πολύ δυνατό, σωματικά και συναισθηματικά. Είναι το πιο όμορφο κομμάτι, αν και τ’ απολαμβάνω όλα.

–Πόσο έχει αλλάξει ο τρόπος που προσεγγίζετε την καριέρα σας και τη μουσική όλα αυτά τα χρόνια; Λοιπόν, θα έλεγα ότι το πράγμα γινόταν όλο και καλύτερο. Ειδικά από το 2002 και μετά που είμαι παραγωγός του εαυτού μου κι έχω απόλυτη ελευθερία. Είναι πολύς ο φόρτος. Δεν είναι τόσο εύκολο να οργανώνεις συναυλίες, ειδικά κατά τις μέρες που γίνονται. Νομίζω ότι το πιο σημαντικό είναι το δημιουργικό κομμάτι, το απολαμβάνω πολύ και πέρα από την ελευθερία το ζητούμενο είναι να βρεις και τους κατάλληλους συνεργάτες για να το φτιάξεις και να το κάνεις εφικτό.

Πάντα υπάρχουν λύσεις και πάντα υπάρχουν άλλοι τρόποι, πιο δύσκολοι ή πιο εύκολοι. Εγώ πάντως παλεύω μ’ αυτό που συμβαίνει κι όχι με τα εμπόδια. Προσπαθώ πάντα να βρίσκω έναν λογικό τρόπο να προχωρήσω, να συνεχίσω

-Νιώθετε σήμερα ότι θα κάνατε κάποια πράγματα διαφορετικά στην αρχή αυτού του ταξιδιού; Μερικές φορές ίσως να το νιώθω, δεν είμαι σίγουρη. Ο τρόπος που ζει και λειτουργεί κανείς με τη μουσική, είναι διαφορετικός στις μέρες μας. Άρα, δεν ξέρω. Πάντως, θεωρώ ότι έχω πετύχει σε μεγάλο βαθμό αυτό που ήθελα να κάνω. Φυσικά, υπάρχουν ακόμα πράγματα που δεν έχω κάνει και θα ήθελα να κάνω. Για παράδειγμα, θα ήθελα να αφιερώσω χρόνο για να οργανώσω σωστά την ηχογράφηση ενός άλμπουμ με οπερατικές άριες. Αλλά χρειάζεται πολύ προετοιμασία και πρέπει να ασχοληθώ με την ακόμη πιο στενά όπερα για να βγει ένα σωστό έργο, με λιγότερη ελευθερία στις ερμηνείες και περισσότερη τεχνική. Το να δουλέψω με μεγάλη ορχήστρα είναι επίσης ένα διαφορετικό βήμα που θα ήθελα να κατορθώσω. Ελπίζω να τα καταφέρω. Διαφορετικά, έχω πάντα μερικές δημιουργικές ιδέες για νέες δουλειές και νέα άλμπουμ.

–Χρειάστηκε ποτέ να κάνετε μια οριστική επιλογή μεταξύ κλασικού και μοντέρνου; Πόσο λεπτή είναι τελικά η γραμμή ανάμεσά τους; Αν ηχογραφούσα έναν κανονικό δίσκο με άριες, θα ήταν μια διαφορετική υπόθεση. Όμως, νομίζω ότι γι’ αυτό ακολούθησα αυτόν τον τρόπο δουλειάς. Έχει να κάνει και πάλι με την ελευθερία, ακόμη κι από τεχνικής απόψεως. Φυσικά, η βασική τεχνική είναι η κλασική, η όπερα, οπότε συνεχίζω να εξασκώ την όπερα και ουσιαστικά να βελτιώνομαι. Πάντως, θεωρώ πως όταν κατέχεις την τεχνική της όπερας τότε μπορείς κάλλιστα να τραγουδήσεις ό,τι θέλεις.

–Ποιες καθημερινές «θυσίες» για τη διατήρηση της φωνής σας βρίσκετε τις πιο οδυνηρές; Καμία. Για να διατηρήσεις μια λυρική φωνή είναι σημαντικό να κοιμάσαι καλά, να τρως καλά, ν’ αποφεύγεις να νυχτοπερπατήματα μέχρι αργά, να προσέχεις τα κρυώματα και ν’ ακολουθείς έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Είναι ένας ιδιαίτερος τρόπος ζωής, ωστόσο, περνώ πολύ χρόνο στο ατελιέ είτε ζωγραφίζοντας, είτε γράφοντας και συνθέτοντας, είτε μαγειρεύοντας. Έτσι, διατηρώ και τη φωνή μου, επειδή δεν χρειάζεται να μιλάω πολύ. Επίσης, όπως ανέφερα, είμαι «αφεντικό» του εαυτού μου και άρα κοιμάμαι όταν και όσο θέλω. Διαχειρίζομαι μόνη τον εργασιακό μου χρόνο κι αυτό το κάνει πιο εύκολο.

–Απολογούμαι που σας υποχρεώνω να μιλάτε τόσο… Όχι, όχι, δεν υπάρχει πρόβλημα, γιατί δεν τραγουδώ αυτόν τον καιρό. Έχω χρόνο. Αλλά είναι αλήθεια πως όταν έχω συναυλία, αρνούμαι να δώσω συνεντεύξεις λίγες μέρες πριν. Διότι ξέρω ότι θα κουραζόταν η φωνή μου για ν’ αποδώσει όπως πρέπει και ν’ ανταποκριθεί στις απαιτήσεις. Το να τραγουδάς σε μια τέτοια παράσταση είναι σωματικά πολύ απαιτητικό. Πρέπει λοιπόν να φυλάξω ενέργεια. Και είμαι και μικροκαμωμένη (γέλια). Πριν βγω στη σκηνή, τρώω δύο φορές την ημέρα τουλάχιστον ένα κιλό ζυμαρικά. Και μέχρι το τέλος της νύχτας, η κοιλιά μου είναι εντελώς άδεια. Έχουν καεί όλες οι θερμίδες. Εξαφανίζεται όλο.

–Ώστε αυτό είναι το μυστικό σας… Θα έλεγα ότι για να τραγουδήσω η πιο σημαντική προϋπόθεση για μένα είναι να έχω τα ζυμαρικά μου (γέλια). Τα τρώω χωρίς σάλτσα, μόνο με ελαιόλαδο και λίγη παρμεζάνα. Τίποτα άλλο. Άντε και μια μικρή μπύρα, για να καθαρίσει απαλά τα σάκχαρα των ζυμαρικών από τις φωνητικές μου χορδές. Αυτό είναι όλο. Είναι λίγο αστείο, γιατί όταν με βλέπεις, δυσκολεύεσαι να πιστέψεις ότι μπορώ να φάω στην καθισιά όλα αυτά τα ζυμαρικά. Αλλά, πιστέψτε με, καίγονται όλα. Στη σκηνή είμαι σαν ηφαίστειο.

«Υποθέτω ότι η δημοσιότητα είναι μέρος της δουλειάς μας, αλλά δεν είμαι το είδος του καλλιτέχνη που θα προκαλέσει την κοινή γνώμη, θα εκβιάσει τις καταστάσεις κ.λπ. Είμαι μάλλον μια διακριτική καλλιτέχνις κι αυτό δεν είναι μεγάλο πρόβλημα για μένα. Προς το παρόν, τουλάχιστον».

–Είναι βάρος και ευθύνη να συναισθάνεται κανείς ότι η δουλειά του εμπνέει και επηρεάζει πολλούς ανθρώπους στον κόσμο; Ναι, το νιώθω αυτό. Τουλάχιστον θα έπρεπε να το νιώθω. Δέχομαι συχνά θετικά σχόλια για τη δουλειά μου από άλλους καλλιτέχνες και νεότερους καλλιτέχνες. Αυτό μου αρέσει, γιατί διαφορετικά η δουλειά μου δεν θα είχε νόημα. Ξέρετε, για μένα, ο στόχος είναι πραγματικά να προσφέρω κάτι ελάχιστο στην ανθρωπότητα, να κάνω τη διαφορά. Σ’ αυτό προσβλέπω. Προς αυτή την κατεύθυνση έχω στραμμένο το μυαλό μου. Νομίζω ότι αυτό είναι το σημαντικό.

–Είχατε ποτέ την αίσθηση ή την ψευδαίσθηση ότι μπορείτε να αλλάξετε κάτι σ’ αυτόν τον κόσμο με τη μουσική, με τη φωνή σας; Λαμβάνω συχνά σημειώσεις θαυμαστών που μού λένε ότι τα τραγούδια μου τούς βοηθούν να περάσουν κάποιες δύσκολες στιγμές στη ζωή τους ή τους χαλαρώνουν ή τους εμπνέουν. Κάτι είναι κι αυτό. Και είναι συγκινητικό. Ελπίζω να μπορέσω να κάνω ακόμη περισσότερα ως προς αυτό. Αλλά ν’ αλλάξω τον κόσμο; Δεν το νομίζω. Είναι απλώς ένας τρόπος να είμαι κι εγώ χρήσιμη. Ως εκεί.

–Είναι ένα κρίσιμο ερώτημα για όλους πάντως τι είναι αυτό που μπορεί πραγματικά ν’ αλλάξει τον κόσμο μας από τη ρότα που έχει πάρει. Σας απασχολεί εσάς; Ζούμε σε παράξενους καιρούς. Δεν ξέρω πώς η νέα γενιά θα δομήσει αυτόν τον κόσμο για τον εαυτό της. Εννοώ τη γενιά που μεγαλώνει στην εποχή του διαδικτύου και δεν γνώρισε τον κόσμο αλλιώς. Νομίζω πάντως ότι το διαδίκτυο έχει και τ’ αρνητικά του. Έχουμε χάσει την αίσθηση των προτεραιοτήτων μας. Αλλά ίσως να κάνω και λάθος, να είναι απλώς ένας φόβος μου. Πάντως, θα έπρεπε να συνομιλήσουμε πιο ουσιαστικά με τη νεότερη γενιά. Βλέποντας τα παιδιά του αδερφού μου, διακρίνω να υπάρχει μια θλίψη στη νέα γενιά, αλλά δεν ξέρω πόσο γενικά ισχύει αυτό. Διαισθάνομαι, πάντως, ότι κάτι πάει ν’ αλλάξει στον κόσμο, αν και δεν ξέρω προς τα πού. Θα δείξει.

–Η δόξα πόσο μπορεί να βλάψει έναν καλλιτέχνη; Νιώσατε ποτέ κάποιο είδος φθοράς εξαιτίας της αναγνωρισιμότητας; Υποθέτω ότι η δημοσιότητα είναι μέρος της δουλειάς μας, αλλά δεν είμαι το είδος του καλλιτέχνη που θα προκαλέσει την κοινή γνώμη, θα εκβιάσει τις καταστάσεις κ.λπ. Είμαι μάλλον μια διακριτική καλλιτέχνις κι αυτό δεν είναι μεγάλο πρόβλημα για μένα. Προς το παρόν, τουλάχιστον (γέλια).

–Δεν νιώσατε ποτέ, έστω για λίγο, τον λεγόμενο «ίλιγγο της κορυφής»; Όχι, όχι, όχι, όχι, όχι, όχι.

–Τα εμπόδια στη ζωή μάς γυμνάζουν ή μάς φθείρουν; Είναι μέρος της ζωής μας και αφορούν επίσης τον τρόπο που θα φτιάξεις τον εαυτό σου. Πάντα υπάρχουν λύσεις και πάντα υπάρχουν άλλοι τρόποι, πιο δύσκολοι ή πιο εύκολοι. Εγώ πάντως παλεύω μ’ αυτό που συμβαίνει κι όχι με τα εμπόδια. Προσπαθώ πάντα να βρίσκω έναν λογικό τρόπο να προχωρήσω, να συνεχίσω.

–Άρα, θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας θετικό άτομο; Ναι. Φυσικά, μερικές φορές νιώθω κουρασμένη κι όταν κοιτάζω πίσω λέω «ω, δεν το έκανα καλά αυτό» ή «δεν το έκανα με τον σωστό τρόπο». Στο τέλος της ημέρας, όμως, έχω πετύχει αρκετά ενδιαφέροντα και όμορφα πράγματα. Οπότε, συνεχίζω να είμαι θετική. Δεν είμαι μαχήτρια. Προσπάθησα όταν ήμουν νεότερη να πολεμήσω για κάτι, αλλά έβλαψα τον εαυτό μου. Έτσι, όταν η κατάσταση γίνεται πολύ δύσκολη, προσπαθώ να μετακινούμαι, να φεύγω ή να ξαναφτιάχνω κάτι διαφορετικά ή αλλού. Δεν εννοώ μ’ αυτό ότι τα παρατάω εύκολα. Είμαι αρκετά πεισματάρα στη δουλειά που θέλω να πετύχω. Αλλά μόνο γι’ αυτό. Όταν η κατάσταση δυσκολεύει, απλώς διερωτώμαι αν υπάρχει άλλος τρόπος και προσπαθώ να τον βρω. Δεν είμαι το είδος του ανθρώπου που προσπαθεί να πιέσει καταστάσεις. Νομίζω ότι πάντα έχουμε επιλογές. Αν κάτι δεν γίνεται όπως το θέλουμε, θα γίνει διαφορετικά και τις περισσότερες φορές είναι εκπληκτικά ενδιαφέρον αυτό που προκύπτει. Δεν υπάρχει λόγος να σπαταλάμε τον χρόνο μας κουτουλώντας συνέχεια στον ίδιο τοίχο.

–Δεν είναι η μουσική και η ομορφιά η δική σας «μάχη»; Θα έλεγα ότι είναι η αρμονία κι επίσης η ποίηση. Η ποίηση είναι ο κεντρικός άξονας όλης της δουλειάς μου. Ακόμα κι αν τα στυλ είναι διαφορετικά, είτε επειδή έπρεπε να συνθέσω και να γράψω νέα κλασικά κομμάτια, είτε να τραγουδήσω οπερατικές άριες, είτε να συνθέσω ένα electro pop ή ένα electro rock άλμπουμ, είτε να δουλέψω με DJ ή με ρεμίξ στο πλαίσιο της δουλειάς μου. Είμαι ανοιχτή σε διαφορετικά στυλ, αλλά ο συνδετικός κρίκος όλων αυτών μέσα στο έργο μου είναι η ποίηση.

Ελεύθερα, 8.10.2023