Ενόψει των εγκαινίων της έκθεσής της «Till the Tides Have Come and Gone» στο Stand in Line Artspace στη Λευκωσία, η εικαστικός Αντρέα Χριστοδουλίδου αποκαλύπτει πως η απώλεια αναδιαμόρφωσε τόσο τις προτεραιότητες της ζωής της όσο και την καλλιτεχνική της πορεία.
Η έκθεση, αφιερωμένη στη μνήμη του αδελφού της Φειδία Χριστοδουλίδη που πέθανετον Νοέμβριο του 2024, αντικατοπτρίζει έναν συναισθηματικό και δημιουργικό μετασχηματισμό. Η καλλιτέχνης, της οποίας το έργο έχει παρουσιαστεί σε Εδιμβούργο, Λονδίνο και Κύπρο, μιλά για την απόφασή της να εγκαταλείψει την καριέρα της στο Ηνωμένο Βασίλειο προκειμένου να επιστρέψει στην πατρίδα της κατά τους τελευταίους μήνες της ζωής του αδελφού της. Αυτή η καθοριστική επιλογή, όπως αναφέρει, έχει επηρεάσει το έργο της, το οποίο διερευνά έννοιες όπως ο χρόνος, η παροδικότητα και η ευθραυστότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. «Ξαφνικά βρέθηκα να λαμβάνω αποφάσεις ζωής εν ριπή οφθαλμού. Η οικογένεια και οι ουσιαστικές διαπροσωπικές σχέσεις απέκτησαν προτεραιότητα έναντι της καλλιτεχνικής μου σταδιοδρομίας στο Λονδίνο»,αναφέρει, περιγράφοντας πώς αυτή η αναθεώρηση αξιών έχει αποτυπωθεί στη δημιουργική της διαδικασία. Η έκθεση περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα εκφραστικών μέσων, συμπεριλαμβανομένων της ζωγραφικής, του κολάζ, των υφασμάτων, του τάφτινγκ και του κεντήματος – το καθένα επιλεγμένο προσεκτικά για τις ιδιαίτερες συναισθηματικές και εκφραστικές του ιδιότητες.
-Η έκθεσή εξερευνά το χρόνο, την αλλαγή και την παροδικότητα. Πώς διαμόρφωσε η προσωπική σου εμπειρία τη δουλειά σου; Τα θέματα του χρόνου, της αλλαγής και της παροδικότητας στην έκθεσή μου πηγάζουν άμεσα από προσωπικά βιώματα και τη συνειδητοποίηση της ευθραυστότητας της ζωής. Η ανάγκη για μια απλή και γαλήνια καθημερινότητα, γεμάτη με ουσιαστικές στιγμές, έγινε επιτακτική καθώς αντιμετώπιζα την οδυνηρή πραγματικότητα του να βλέπω τον αδελφό μου Φειδία να φθίνει σταδιακά κατά τη διάρκεια μιας μακροχρόνιας μάχης με μια αδυσώπητη, ανίατη ασθένεια. Η εμπειρία αυτή με ανάγκασε να συνειδητοποιήσω ότι η ζωή δεν προσφέρει δεύτερες ευκαιρίες, οδηγώντας με σε μια ριζική αναθεώρηση της προσέγγισής μου σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της τέχνης μου. Ξαφνικά βρέθηκα να λαμβάνω αποφάσεις ζωής εν ριπή οφθαλμού. Η οικογένεια και οι ουσιαστικές διαπροσωπικές σχέσεις απέκτησαν προτεραιότητα έναντι της καλλιτεχνικής μου σταδιοδρομίας στο Λονδίνο, ωθώντας με να αφήσω πίσω μου εκείνη την πορεία και να δημιουργήσω μια ζωή βασισμένη στην απλότητα και τις πολύτιμες στιγμές με τους ανθρώπους που αγαπώ. Το πέρασμα του χρόνου διαδραμάτισε επίσης καθοριστικό ρόλο στην καλλιτεχνική μου διαδρομή. Αναλογιζόμενη τη σχέση μου με τον αδελφό μου, συνειδητοποίησα με λύπη ότι για πέντε ολόκληρα χρόνια, υπήρξα περισσότερο παρατηρητής της ζωής του παρά ενεργός συμμέτοχος. Οι ανεκτίμητες στιγμές που μοιραστήκαμε κατά τη διάρκεια του περασμένου καλοκαιριού, αντιμετωπίζοντας από κοινού την αναπόφευκτη πραγματικότητα, άφησαν ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ψυχή μου. Το έργο μου αποτυπώνει την επιτακτικότητα του χρόνου και προτρέπει τους θεατές να εκτιμήσουν τις φευγαλέες στιγμές της δικής τους ζωής. Περιστατικά που στο παρελθόν έμοιαζαν ασήμαντα έχουν πλέον αποκτήσει νέα διάσταση στη ζωή μου, όπως οι στιγμές που ο αδελφός μου περνούσε χρόνο μαζί μου στο εργαστήριο, ενώ εργαζόμουν στα έργα αυτής ακριβώς της έκθεσης, ακούγοντας την αγαπημένη του μουσική. Μέσα από τον μετασχηματισμό που αποτυπώνεται στην παρούσα έκθεση, ελπίζω να μεταδώσω τη σπουδαιότητα του να εκτιμούμε κάθε στιγμή και να αξιολογούμε την απλότητα που απορρέει από την αυθεντική σύνδεση με τους αγαπημένους μας ανθρώπους.
-Πώς επηρέασε ο αδελφός σου αυτή την έκθεση; Η έκθεση αυτή είναι αφιερωμένη στον αγαπημένο μου αδελφό, Φειδία Χριστοδουλίδη, ο οποίος έφυγε από τη ζωή στα τέλη Νοεμβρίου του 2024 μετά από μια γενναία πενταετή μάχη με τον καρκίνο. Είχα το προνόμιο να βρίσκομαι στο πλευρό του κατά τους τελευταίους τρεις μήνες της ζωής του, περίοδο κατά την οποία συχνά με συνόδευε στο εργαστήριο ή συμμετείχε σε φιλοσοφικές συζητήσεις για το έργο μου. Αυτές οι ανεκτίμητες στιγμές συνύπαρξης είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την ουσία αυτής της συλλογής έργων, και η διαρκής παρουσία του εξακολουθεί να αποτελεί πηγή έμπνευσης. Ο Φειδίας είχεβαθιά αγάπη για την τέχνη και τη φιλοσοφία, ενθαρρύνοντάς με διαρκώς να διευρύνω τους ορίζοντες και την κατανόησή μου για την ιστορία της τέχνης. Θα παραμείνει για πάντα μέντοράς μου, μια καθοδηγητική πυξίδα γνώσης και σοφίας. Κάθε μου επίτευγμα θα αποτελεί φόρο τιμής στη μνήμη του. Τα έργα της παρούσας έκθεσης φέρουν ιδιαίτερη συναισθηματική αξία, καθώς αποτελούν τις τελευταίες δημιουργίες που είδε και συζήτησε μαζί μου. Θα λειτουργούν πάντα ως υπενθύμιση της παρουσίας του και αυτού του βαθιά καθοριστικού κεφαλαίου της ζωής μου.
-Η μνήμη και η απώλεια διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο σε αυτή την έκθεση. Αντιλαμβάνεσαι το έργο σου ως μια μορφή προσωπικής κάθαρσης, ή μήπως αποσκοπεί περισσότερο στη δημιουργία ενός συλλογικού συναισθηματικού χώρου για τον θεατή; Η διαδικασία της δημιουργίας και της ζωγραφικής επιτελεί αναμφίβολα έναν καθαρτικό ρόλο για μένα. Τη βιώνω ως μια τελετουργία που αποκαλύπτεται σε πραγματικό χρόνο, ξεδιπλώνεται ενώπιόν μου. Όταν ζωγραφίζω, κινούμαι διαισθητικά, επιτρέποντας στη δράση να προηγείται της νόησης. Μόνο εκ των υστέρων αναστοχάζομαι, συγκεντρώνοντας τις σκέψεις μου και αξιοποιώντας την οπτική αντίληψη για να εξελίξω το έργο. Η παρατήρηση των χρωματικών επιλογών μου, των χειρονομιών και των μορφών που αναδύονται συχνά αποκαλύπτει βαθύτερες πτυχές του εαυτού μου και των συναισθημάτων μου. Ωστόσο, με την ολοκλήρωση του έργου, ο καθαρτικός του σκοπός εκπληρώνεται και αναλαμβάνει έναν νέο ρόλο—απευθυνόμενο πλέον στον θεατή. Προσδοκώ το έργο μου να προσφέρει στο κοινό έναν κοινό συναισθηματικό χώρο, τόσο ανοικτό όσο και στοχαστικό, διεγείροντας παράλληλα το αίσθημα του θαυμασμού.
-Ενσωματώνεις ζωγραφική, κολάζ, υφάσματα, τάφτινγκ και κέντημα στο έργο σου. Πώς συμβάλλουν αυτά τα υλικά στην αφηγηματική δομή της έκθεσης; Η επιλογή των υλικών μου καθορίζεται από το οραματιζόμενο αποτέλεσμα, και αντί να προσεγγίζω αυτά τα μέσα με τεχνική εξειδίκευση, τα αντιμετωπίζω με την αθωότητα ενός παιδιού που τα ανακαλύπτει για πρώτη φορά—με ενθουσιασμό για τη διαφοροποίησή τους από την καθιερωμένη ζωγραφική μου γλώσσα. Κάθε υλικό με προκαλεί να προσαρμοστώ, εισάγοντας νέους εκφραστικούς κώδικες στην πρακτική μου. Το κέντημα επιβραδύνει τους ρυθμούς μου και γαληνεύει τη σκέψη μου, το σχέδιο με μεταφέρει στην οικειότητα του προσωπικού μου χώρου αντί του εργαστηρίου, ενώ η ζωγραφική και το τάφτινγκ λειτουργούν ως διέξοδοι ενέργειας και σωματικής έκφρασης. Κάθε διαδικασία διαμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο δημιουργώ και εκφράζομαι, τόσο εντός όσο και εκτός εργαστηρίου. Αντιλαμβάνομαι τη ζωγραφική ως μια διευρυμένη μορφή έκφρασης, όπου τα όρια των δυνατοτήτων εκτείνονται πολύ πέραν των φυσικών ορίων του καμβά. Η πράξη της ζωγραφικής υπερβαίνει τους συμβατικούς περιορισμούς της, προσκαλώντας σε ατέρμονη εξερεύνηση και καινοτομία, ωσάν τα περιγράμματα του έργου να διαχέονται σε ευρύτερα πεδία δημιουργικής έκφρασης.
- INFO «Till the Tides Have Come and Gone», Λευκωσία, Stand in Line Artspace (99412000). Εγκαίνια: Παρασκευή 7 Μαρτίου, 6.30μ.μ. Διάρκεια: μέχρι 28 Μαρτίου
