Ενώ πριν περίπου δύο δεκαετίες και μετά από μεγάλους αγώνες αποφασίστηκε όπως παιδιά με ειδικές ανάγκες εντάσσονται στο σχολικό σύστημα, διαπιστώνουμε σήμερα πως η εν λόγω απόφαση, στην πράξη, δεν μπορεί να εφαρμοστεί, αφού τόσα χρόνια μετά, ένας από τους βασικούς πυλώνες δεν αντιμετωπίστηκε ποτέ στα σοβαρά. Ο πυλώνας αυτός, είναι οι σχολικοί συνοδοί. Από την ημέρα που άνοιξε το σχολείο, το θέμα είναι διαρκώς στην ημερησία διάταξη της επικαιρότητας με τους γονείς να παλεύουν να ακουστεί η φωνή τους και το υπουργείο Παιδείας να τρέχει να μπαλώσει σπασμωδικά κάποιες περιπτώσεις. Ακόμα και να μοιράσει έναν συνοδό σε δύο παιδιά. Τι φταίει;
Καθημερινά μπορεί να δει κάποιος στις εφημερίδες αγγελίες με τις οποίες ζητούνται σχολικοί συνοδοί και να συμπεράνει πως δεν υπάρχει ενδιαφέρον για μια τέτοια ενασχόληση. Γεγονός που μπορεί να αποτελεί ένα καλό άλλοθι για το υπουργείο Παιδείας. Όταν όμως δεν υπάρχει ενδιαφέρον, προσπαθείς να το καλλιεργήσεις. Με ενημέρωση, με εκπαίδευση, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες. Στα χρόνια που μεσολάβησαν από την εισαγωγή του θεσμού, όλα αυτά θα μπορούσαν να είχαν γίνει, ώστε να υπάρχει μόνιμα ένας αριθμός ανθρώπων που θα ήθελαν να αναλάβουν ένα τέτοιο καθήκον. Το οποίο δεν είναι παρά μια ακόμα δουλειά.
Οι ανάγκες είναι προφανώς γνωστές. Ή τουλάχιστον θα έπρεπε να είναι. Πέρσι, σύμφωνα με στοιχεία που κατατέθηκαν στη Βουλή προσλήφθηκαν 1.111 βοηθοί σε Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση για τις ανάγκες 2.344 παιδιών. Φέτος τα ίδια. Έναν μήνα μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς, παιδιά παραμένουν στο σπίτι γιατί δεν έχουν συνοδό να τα βοηθάει στο σχολείο. Με άλλα λόγια, ανεπίσημα, επιστρέφουμε εκεί που ήμασταν πριν δεκαετίες: Τα δημόσια σχολεία γενικής εκπαίδευσης δεν είναι για παιδιά με ειδικές ανάγκες.
Αν στα αλήθεια πιστεύουμε πως όλα τα παιδιά πρέπει να εντάσσονται στο εκπαιδευτικό σύστημα τότε θα πρέπει να φροντίσουμε αυτό να μπορεί να είναι εφικτό. Αν στα αλήθεια πιστεύουμε τα κλισέ που κατά καιρούς, με διάφορες αφορμές και επετείους διατυμπανίζουμε, αντικαθιστώντας το «ειδικές ανάγκες» με «ειδικά χαρίσματα», τότε θα πρέπει να βοηθήσουμε τα παιδιά αυτά να αναπτύξουν τα χαρίσματα τους. Κι αυτό, μόνο με την ενσωμάτωση τους στο κοινωνικό σύνολο μπορεί να γίνει, αρχίζοντας από τα σχολεία. Όχι μόνο για το καλό των παιδιών αυτών, αλλά όλων. Με τη συνύπαρξη κι όχι την περιθωριοποίηση. Βασικός πυλώνας για να επιτευχθεί είναι και οι σχολικοί βοηθοί. Θα έπρεπε να το είχαμε αντιληφθεί τόσα χρόνια που το συζητάμε και θα έπρεπε να τους είχαμε βρει.