Σύμφωνα με τις Γενικές Διατάξεις του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας «…παρεμβάσεις στο έργο των λειτουργών των ΜΜΕ και εκφοβισμός ή απόπειρα εκφοβισμού ή επηρεασμού τους, με δηλώσεις ή άλλως πως, είναι ανεπίτρεπτες…». Με αυτή την πρόταση κατέληγε το άρθρο του διευθυντή σύνταξης του Φιλελεύθερου. Στο συγκεκριμένο άρθρο με τίτλο «Η τέχνη του εκφοβισμού των δημοσιογράφων», ο Άριστος Μιχαηλίδης αναφερόταν σε απόφαση της Επιτροπής Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας η οποία έκρινε πως δεν υπήρχε οτιδήποτε μεμπτό σε σχετικό άρθρο που ο ίδιος είχε γράψει.
Η πιο πάνω αναφορά μπορεί να βρισκόταν στο τέλος μιας αθωωτικής απόφασης της Επιτροπής Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, πλην όμως θα έπρεπε να επαναλαμβάνεται καθημερινά και σε κάθε περίπτωση. Γιατί προφανώς ουδείς λαμβάνει υπόψη το πιο πάνω σημαντικό και ήδη, για αρκετό χρονικό διάστημα παρατηρούνται φαινόμενα τα οποία είναι εκτός του πλαισίου που θέτει ο κώδικας δημοσιογραφικής δεοντολογίας.
Βρισκόμαστε όχι στην αρχή αλλά στο μέσο μιας ιδιάζουσας προεκλογικής περιόδου της οποίας, αυτή στιγμή, κύριο χαρακτηριστικό της είναι η ανθρωποφαγία που δεν αφορά μόνο πολιτικούς, αλλά διευρύνεται σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένου και του χώρου της δημοσιογραφίας. Κάποιοι επειδή βολεύονται θεωρούν τη δημοσιογραφία και τα μέσα ενημέρωσης ως μια προέκταση της κομματοκρατίας ή της πολιτικής δράσης. Για πολλούς και διάφορους λόγους, θεωρούν τα μέσα ενημέρωσης ως μια προέκταση της δικής τους πολιτικής δράσης.
Μέσα σ’ αυτή την ιδιάζουσα προεκλογική περίοδο που βιώνουμε ως τόπος καταγράφονται ουκ ολίγα τα οποία δημιουργούν πληγές που προσωπικά αμφιβάλλω εάν θα επουλωθούν όταν περάσουν οι εκλογές. Δημιουργείται μια κατάσταση πραγμάτων που δύσκολα θα επανέλθει εκεί που ήταν προηγουμένως.
Εδώ και καιρό η γνωστή ρήση «όποιος δεν μας σέβεται, να μας φοβάται» επιχειρείται να μετατραπεί σε… «όποιος μας φοβάται μας σέβεται». Αμφότερες οι περιπτώσεις δεν προάγουν κάτι θετικό, πλην όμως η πρώτη ρήση έχει το ελαφρυντικό ότι προτάσσει τον σεβασμό, έστω και υπό τη μορφή προειδοποίησης. Στη δεύτερη ρήση όμως, αυτό που προτάσσεται είναι ο φόβος. Ο εκφοβισμός μετατρέπεται σε ένα βασικό όπλο επιβολής του σεβασμού, και κατ’ επέκταση επηρεασμού εκείνου προς τον οποίο απευθύνονται.
Η τακτική αυτή ενδεχομένως να αφήνει ένα πρόσκαιρο κέρδος για εκείνον που χρησιμοποιεί ανάλογα φαινόμενα, ιδιαίτερα όταν η μέθοδος του εκφοβισμού χρησιμοποιείται σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, όπου ο καθένας σκέφτεται διπλά και τριπλά τις όποιες άλλες επιπτώσεις μπορεί να υπάρξουν σε προσωπικό και οικογενειακό επίπεδο εάν «δεν συμμορφωθεί προς τας υποδείξεις».
Βεβαίως, εύκολα κάποιος θα σπεύσει να υποδείξει πως ο καθένας οφείλει να καταγγέλλει φαινόμενα εκφοβισμού και επηρεασμού. Ωραίο να το λες, δύσκολο να το πράττεις. Γιατί, όπως όλοι γνωρίζουμε, αυτοί που υποκινούν τέτοιες πρακτικές φροντίζουν να μην φαίνονται οι ίδιοι. Άλλοι αναλαμβάνουν να κάνουν «τον βρώμικο πόλεμο». Και σήμερα με τη χρήση των κοινωνικών δικτύων αυτό καθίσταται ακόμα πιο δύσκολο. Εύκολα δημιουργούνται σελίδες με ψεύτικα προφίλ τα οποία αναλαμβάνουν τον βρώμικο πόλεμο.
Θεωρούν πως μέσω αυτή της τακτικής θα εκφοβίσουν ή θα διαλύσουν οποιονδήποτε δεν ακολουθεί τη δική τους πορεία. Όπως έλεγαν και οι Αμερικάνοι κάποτε για τον πόλεμο στον Ιράκ, «είτε είστε μαζί μας, είτε είστε εναντίον μας», δηλαδή όποιος δεν βρισκόταν στη δική τους «σωστή πλευρά» της ιστορίας τότε θεωρείτο εχθρός τους. Αυτή η προσέγγιση μεταφέρθηκε και στη σημερινή κυπριακή πραγματικότητα. Όποιος δεν συμφωνεί και δεν έχει την ίδια άποψη, τότε χαρακτηρίζεται εχθρός, τον στολίζουν με διάφορα κοσμητικά επίθετα και τον αφήνουν στο έλεος του αδηφάγου πλήθους των κοινωνικών δικτύων.
Αποτελεί για τους ίδιους μια πρόσκαιρη απόλαυση. Όπως την απόλαυση που προσφέρει μια βαθιά ρουφηξιά τσιγάρου. Τα πνευμόνια όμως δεν γεμίζουν μόνο με απόλαυση. Νικοτίνη και πίσσα μετατρέπονται σε ένα καρκίνωμα που σκοτώνει.
Αυτή είναι η πορεία που ακολουθούν όσοι επιλέγουν την απόλαυση του εκφοβισμού. Πρόσκαιρα γελούν και χαίρονται. Αλλά η πορεία τους είναι καταδικασμένη γιατί το καρκίνωμα που μόνοι τους δημιουργούν είναι στους ίδιους που θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά.
Κι αν η κατάσταση δεν αποτραπεί εγκαίρως πολύ φοβάμαι θα είναι μη αναστρέψιμη. Σήμερα μπορεί αυτά τα φαινόμενα να μην λαμβάνονται υπόψη, γιατί ενδεχομένως να βολεύουν. Όμως αύριο και μεθαύριο όταν θα δεν θα βολεύει η επιβολή τους τότε θα είναι αργά.
bimbishis@phileleftheros.com
