Μία ανάρτηση του πρωταθλητή μας στον Στίβο, Μίλαν Τραΐκοβιτς στο Facebook, ήταν αρκετή για να προκαλέσει «πανικό» στις τάξεις των αθλητών και των φιλάθλων, αλλά και των αξιωματούχων της Κυπριακής Ολυμπιακής Επιτροπής. Ένας χαμός, γενικά, με πάμπολλες προεκτάσεις που έφτασε μέχρι το Προεδρικό Μέγαρο! Κι αν αληθεύουν οι πληροφορίες το ζήτημα «ξεφουσκώνει» ή καλύτερα, θα «ξεφουσκώσει» με την παρέμβαση πολιτικών αξιωματούχων, οι οποίοι θα μεριμνήσουν για τη διάθεση έξτρα κονδυλίων. Όπως γίνεται συνήθως. Ένα κλασικό παράδειγμα επιφανειακής προσέγγισης που ανάβει το φυτίλι και δεν αργεί να έρθει η έκρηξη.
«Σήμερα με έκπληξη και ένα μεγάλο ερωτηματικό, πληροφορήθηκα πως δεν είμαι πλέον ανάμεσα στους αθλητές που χορηγούνται για ολυμπιακή προετοιμασία για τους επόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Παρίσι 2024», έγραψε μεταξύ άλλων ο Μίλαν Τραΐκοβιτς, ο οποίος είχε ενημερωθεί ότι δεν συγκαταλεγόταν, πλέον, ανάμεσα στους υποτρόφους ενός προγράμματος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ) με την ονομασία Olympic Solidarity.
Ολυμπιακή Αλληλεγγύη… Το ισχυρότερο στήριγμα του Ολυμπιακού Κινήματος παγκοσμίως, που όπως διαπιστώνεται, δεν είναι απλά ένα άγνωστο πρόγραμμα για το ευρύ κοινό, αλλά και για κάποιους που επικαλούνται ότι υπηρετούν τα Ολυμπιακά Ιδεώδη. Επιχειρούμε, λοιπόν, ένα ζουμ στην Ολυμπιακή Αλληλεγγύη, όχι για να καταγραφεί ποιος έχει δίκιο και ποιος όχι, στην εν λόγω αντιπαράθεση, αλλά για να αναδειχθεί ότι η λύση του «προβλήματος», ενδεχομένως να μπορεί να προκύψει μέσα από το ίδιο το «πρόβλημα». Στη συγκεκριμένη περίπτωση από το ίδιο το πρόγραμμα της ΔΟΕ. Κι είναι ιδιαίτερα λυπηρό που μεγάλοι πρωταγωνιστές στον χώρο του αθλητισμού αγνοούν βασικές παραμέτρους και βασικά εργαλεία για να κάνουν τη δουλειά τους -και την αποστολή τους- πολύ πιο εύκολη.
Επανερχόμενοι στον Μίλαν Τραΐκοβιτς, δεν έκανε τίποτε άλλο παρά να δημοσιοποιήσει τα συναισθήματά του. «Με στεναχώρια γράφω όλα αυτά, αφού κύριος μου σκοπός δεν είναι να παραπονεθώ για τη χορηγία που δεν θα μου δοθεί για να κάνω την προετοιμασία μου για την επόμενη Ολυμπιάδα, αλλά για να εκφράσω την απογοήτευσή μου. Βλέπω ότι πλέον χάνεται ο σεβασμός απέναντι στο πρόσωπο μου και σε αυτά που έχω προσφέρει. Θα περίμενα λίγο περισσότερο σεβασμό και εκτίμηση από την Κυπριακή Ολυμπιακή Επιτροπή για όλα αυτά που έχω πετύχει μέχρι σήμερα και για όλα αυτά που έχω σκοπό να κατορθώσω ακόμη», πρόσθεσε στην ανάρτησή του ο πρωταθλητής μας στα ψηλά εμπόδια. Κι η κατακραυγή κατά της ΚΟΕ γιγαντώθηκε, όταν είχε τη συμπαράσταση από συναθλητές του, όπως η «Μεγάλη Κυρία» του κυπριακού Στίβου, Ελένη Αρτυματά, ο κορυφαίος Κύπριος δισκοβόλος όλων των εποχών, Απόστολος Παρέλλης και ο κορυφαίος γυμναστής μας Μάριος Γεωργίου.
Στον μαγικό κόσμο των Social Media, κάποια τέτοια θέματα ξυπνούν άγρια ένστικτα. Μπορεί να αδικήσει κανείς τους πρωταθλητές μας; Όταν στο… τοξικό περιβάλλον που ζούμε καθημερινά, συγκαταλέγονται ανάμεσα στους λιγοστούς που μας προσφέρουν κάποιες στιγμές περηφάνιας, μια τέτοια συμπεριφορά χαρακτηρίζεται στα… όρια της ιεροσυλίας. Επί της ουσίας, δεν κόπηκε καμία προετοιμασία των αθλητών μας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού το 2024. Προφανώς, οι αξιωματούχοι της ΚΟΕ, μέσα στην απειρία τους και ενδεχομένως λόγω της «κόντρας» που είχαν στο παρελθόν, με άτομα από το στενό περιβάλλον των αθλητών, δεν κατάφεραν να επικοινωνήσουν σωστά τις όποιες αλλαγές ή καινοτομίες ήθελαν να εφαρμόσουν. Ισχυρίστηκαν ότι ήθελαν να εφαρμόσουν το… γράμμα των οδηγιών της ΔΟΕ για το πρόγραμμα της Ολυμπιακής Αλληλεγγύης, αλλά έχασαν το πνεύμα. Να είστε σίγουροι ότι ο Τραΐκοβιτς, ο Παρέλλης, ο Μάριος Γεωργίου και η Αρτυματά (και κάποιοι άλλοι) θα καταφέρουν να προετοιμαστούν για τους Ολυμπιακούς και χωρίς τα 500 δολάρια μηνιαίως που προσφέρει η σχετική υποτροφία. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι δεν θα προέκυπτε οποιοδήποτε θέμα, αν οι αξιωματούχοι της ΚΟΕ, επικοινωνούσαν με τους αθλητές, τούς εξηγούσαν τις προθέσεις τους και διαβεβαίωναν (όπως έκαναν στη συνέχεια υπό το βάρος της κατακραυγής) ότι θα εξεύρουν πόρους για να συνεχίσουν απρόσκοπτα την προετοιμασία τους.
Το «περιεχόμενο» της αντιπαράθεσης (ορισμένων) αθλητών και ΚΟΕ δεν έχει πλέον ουσιαστική αξία. Επιβάλλεται, όμως, να σημειώσουμε ότι οι οδηγίες του Προγράμματος της Ολυμπιακής Αλληλεγγύης καθορίζουν το προφίλ του αθλητή που δικαιούται να πάρει την υποτροφία των 500 δολαρίων μηνιαίως. Εν ολίγοις, αθλητές που έχουν δυνατότητα να φτάσουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες με βάση τα αποτελέσματά τους, αλλά «δεν έχουν πρόσβαση σε εναλλακτικά μέσα χρηματοδότησης της προετοιμασίας τους και στους οποίους η υποτροφία θα κάνει σημαντική διαφορά στην προπόνησή τους». Στην ΚΟΕ θεώρησαν ότι ο Μίλαν Τραΐκοβιτς που συμμετείχε για χρόνια στο πρόγραμμα, δεν πληρούσε πλέον τον τελευταίο όρο, ενώ για τον Παρέλλη και την Αρτυματά «εκμεταλλεύθηκε» μια σημείωση στην εισήγηση της Ομοσπονδίας τους, της ΚΟΕΑΣ, που έλεγε «αν συνεχίσουν τον αθλητισμό». Ευκαιρία, λοιπόν, να κοπούν οι υποτροφίες. Για να δοθούν σε κάποιους άλλους αθλητές που σύμφωνα με το σκεπτικό τους το είχαν μεγαλύτερη ανάγκη. Κι έγινε ό,τι έγινε…
Με τη γλώσσα των αριθμών
Οι αριθμοί στον δρόμο για το Τόκιο 2020, για την τετραετία, 2017-20, στο Πρόγραμμα της Ολυμπιακής Αλληλεγγύης:
$565.285.000 ο προϋπολογισμός του Προγράμματος
16% αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη τετραετία
$922.795 για την Κύπρο για όλες τις δραστηριότητες
$99.500.000 σε αθλητές
$33.000.000 σε προπονητές
$51.085.000 για την ανάπτυξη στελεχών
2.700 υποτροφίες σε αθλητές
52 υποτροφίες σε πρόσφυγες
83 αθλητές υποστηρίχθηκαν από τον σχεδιασμό μετάβασης
865 σεμινάρια για προπονητές
734 σεμινάρια για αθλητικούς παράγοντες
178 υποτροφίες σε τεχνοκράτες του αθλητισμού
774 εκδηλώσεις για να προωθήσουν τις Ολυμπιακές αξίες
71 διεθνή συνέδρια
12.000 δραστηριότητες έγιναν αποδεκτές
Το πρόγραμμα της Ολυμπιακής Αλληλεγγύης έχει ιστορία πέραν των 50 χρόνων. Στην αρχική του μορφή στόχευε να βοηθήσει τις χώρες που αποκτούσαν την ανεξαρτησία τους να αναπτύξουν τον αθλητισμό σε εθνικό επίπεδο. Στη δεκαετία του ’60 ονομαζόταν Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή Βοήθειας (IOAC), ενώ στη συνέχεια συγχωνεύτηκε με το Διεθνές Ινστιτούτο για την Ανάπτυξη των Εθνικών Ολυμπιακών Επιτροπών. Όταν το Ολυμπιακό Κίνημα άρχισε να μεγαλώνει στη δεκαετία του 1970, με περίπου 50 νέα μέλη, η προσπάθεια συνεχίστηκε κι είχε ως στόχο τη βελτίωση της βοήθειας και ποιοτικά και ποσοτικά. Κομβικό σημείο για την Ολυμπιακή Αλληλεγγύη ήταν το 1979 όταν η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) αποφάσισε όπως το 20% των εσόδων της από τα τηλεοπτικά δικαιώματα να διατίθενται στις εθνικές Ολυμπιακές Επιτροπές.
Η Επιτροπή Ολυμπιακής Αλληλεγγύης έκανε την εμφάνισή της το 1981, επί προεδρίας Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ, τρία χρόνια αργότερα οι παροχές αυξάνονται σημαντικά, ενώ το 1985 εφαρμόζεται ο τετραετής κύκλος του προγράμματος. Εδώ και 20 χρόνια, από το 2001, επί προεδρίας Ζακ Ρογκ η Ολυμπιακή Αλληλεγγύη έχει τη σημερινή της δομή.
Η Ολυμπιακή Αλληλεγγύη θυμίζει λίγο τα ευρωπαϊκά προγράμματα. Τεράστια γκάμα και… λεφτά υπάρχουν μπόλικα. Με υποτροφίες, με χορηγίες σε επίπεδο αθλητών, προπονητών, διοικητικών στελεχών, δραστηριοτήτων και αγώνων ατομικών και ομαδικών αθλημάτων. Περιλαμβάνει επίσης σχεδιασμούς ανάπτυξης του αθλητικού συστήματος και χορηγίες ανά ήπειρο. Για την ανάπτυξη των παγκόσμιων προγραμμάτων η χορηγία προς την Κυπριακή Ολυμπιακή Επιτροπή της τετραετίας 2017-20 ήταν 922 χιλιάδες δολάρια, ενώ άλλες 600 χιλιάδες δολάρια δόθηκαν μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ολυμπιακών Επιτροπών.
Ο «Άθλος» της Μαρίνας και της ολυμπιακής προσπάθειας
Με την επιστροφή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 στην Αθήνα, η φωτογράφος Μαρίνα Σιακόλα αισθάνθηκε την ανάγκη της αναζήτησης των αξιών που συνθέτουν την Ιδέα του Ολυμπισμού. Μαζί με τους συνεργάτες της, ανάμεσά τους και πολλά στελέχη του «Φιλελεύθερου» με επικεφαλής τον Νίκο Παττίχη, υλοποίησε ένα παγκόσμιο πρότζεκτ που έμεινε στην Ιστορία. Πέντε Ολυμπιακοί κύκλοι, πέντε ήπειροι, πέντε αθλήματα από κάθε ήπειρο. Συνάντησε 25 αθλητές, τον καθένα στον χώρο του για να αποτυπώσει την προσπάθειά τους να φτάσουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Κάποιοι απ’ αυτούς Ολυμπιονίκες ή παγκόσμιοι πρωταθλητές κι άλλοι στα πρώτα τους βήματα με μοναδικό εφόδιο τη στήριξη του Προγράμματος Ολυμπιακής Αλληλεγγύης. Με τη βοήθεια του τότε προέδρου της ΚΟΕ κ. Κίκη Λαζαρίδη και τη συνεργασία της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής και στελεχών του Olympic Solidarity, μαζί με τους συνεργάτες της αναζήτησε το περιβάλλον, την κουλτούρα και τις συνήθειες των μεγάλων πρωταγωνιστών στην προσπάθεια να υπερβούν τα όρια τους και να πετύχουν τον στόχο τους. Πέταξε με 165 αεροπλάνα και προσγειώθηκε σε ισάριθμα αεροδρόμια… «Αναζήτησα τον προσωπικό άθλο του κάθε αθλητή να πραγματοποιήσει το όνειρό, εξού και ο τίτλος του πρότζεκτ “Άθλος”», θυμάται μετά από 17-18 χρόνια. Και προσθέτει: «Ήταν ένα υπέροχο ταξίδι διάρκειας ενός χρόνου περίπου. Είχαμε την εξαιρετική συνεργασία δύο στελεχών του Olympic Solidarity που μας βοήθησαν στον συντονισμό για τις επαφές με τους 25 αθλητές στις πέντε ηπείρους, τον Σάιμον Τούλσον και την Τζέσι Νιούμαν. Πολύ εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι υπάρχουν χώρες, στις οποίες χωρίς τη στήριξη της Ολυμπιακής Αλληλεγγύης, οι αθλητές τους δεν θα έφταναν στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Κι αυτό είναι το μεγαλείο της προσπάθειας. Συνάντησα αθλητές που εν τέλει δεν κατάφεραν να διακριθούν, αλλά κατέκτησαν το χρυσό μετάλλιο του αγώνα να ξεπεράσουν τον εαυτό τους. Κι αυτό είναι ίσως πολύ πιο σημαντικό».
Ανάμεσα σε άλλους, η Μαρίνα Σιακόλα απαθανάτισε την προσπάθεια της σκοπεύτριας από την Ινδία, Αντζαλί Μπαγκουάτ, η οποία έκανε προπόνηση στο σαλόνι του σπιτιού της, στον διάδρομο που οδηγεί στην ταράτσα! Οι πολυκατοικίες γύρω, στη Μουμπάι, γεμάτες από κόσμο, δεν της άφηναν κανένα περιθώριο να κάνει λάθος… Συναντήθηκε με τον ιστιοπλόο από τις Σεϋχέλλες, Αλέν Ζουλί, ο οποίος έκανε προπόνηση στη θάλασσα με καρχαρίες! Όπως έλεγε «δεν είναι επικίνδυνοι, διότι ανήκουν σε ένα είδος που είναι χορτοφάγο»! Κατέγραψε τον «άθλο» του παλαιστή Λάρι Ουελούρ από τη Μικρονησία, ο οποίος τα Σαββατοκύριακα, χόρευε παραδοσιακούς χορούς σε πολυτελές ξενοδοχείο του Κορόρ και έφτιαχνε στεφάνια με χαρτί υγείας. Ο αρσιβαρίστας Γιούκιο Πϊτερ από τα Νησιά Ναούρου (στο νησί το 80% του πληθυσμού πάσχει από διαβήτη), προσέφερε μια από τις πιο συγκλονιστικές φωτογραφίες, την ώρα του γεύματος με τους συναθλητές του. Σε αντιστοιχία με το πρόγευμα του διάσημου Αμερικανού καλαθοσφαιριστή του NBA Τσέισον Κιντ με απολαβές 30 εκατομμύρια δολάρια ετησίως (ο οποίος επίσης συμμετείχε στον «Άθλο») καταγράφηκε η μαγεία της αντίθεσης. Επίσης, ο Τζούντοκαν από τα Νησιά Σαμόνα, Τραβόλτα Ουότερχαους που πήρε τα’ όνομά του από μια θεία του αεροσυνοδό που είδε τότε την ταινία «Grease» και λάτρεψε το γνωστό ηθοποιό, έκανε προπόνηση στο μοναδικό «ντότζο» (τατάμι) που υπήρχε στο νησί. Προπόνηση θεωρούσε ακόμα και τις δουλειές που έκανε για τις ανάγκες της οικογένειάς του όπως π.χ. το να ανεβεί στη φοινικιά και να κόψει καρύδες.
ΑΛΕΞΗΣ ΛΥΡΑΣ: «Πυξίδα και καράβι ακαδημαϊκής οδύσσειας»
Την περίοδο που ο δρ Αλέξης Λύρας διατέλεσε διευθυντής και τεχνικός σύμβουλος της Κυπριακής Ομοσπονδίας Καλαθοσφαίρισης (ΚΟΚ), στις αρχές του 2000, αξιοποίησε σχεδιασμούς του Olympic Solidarity κι απέκτησε εφόδια για μια ολόκληρη ζωή. Η κάθοδος ειδικών στην Κύπρο για σεμινάρια, όπως ο Κρις Σαρέλας αποτέλεσαν τεράστια έμπνευση και το έναυσμα για τα πρώτα του ακαδημαϊκά βήματα. Σήμερα, μεταξύ άλλων, διδάσκει Ολυμπισμό σε κορυφαία πανεπιστήμια του πλανήτη, με τελευταίο σταθμό του το Τόκιο. «Η μεγαλύτερη εμπειρία για μένα ήταν η υποτροφία που εξασφάλισα με βάση παγκόσμια ανταγωνιστική αξιολόγηση από το Olympic Solidarity για μεταπτυχιακές σπουδές Αθλητικής Διοίκησης στο εξωτερικό. Η στήριξη αυτή αποτέλεσε ένα μεγάλο ψυχολογικό εφαλτήριο εξέλιξης, η οποία μου διεύρυνε τους ορίζοντες πέραν από τα στενά κομματοκρατούμενα, διαβρωμένα και άκρως πολιτικοποιημένα κυπριακά πλαίσια», σημειώνει ο Αλέξης Λύρας. Η αναζήτηση των ολυμπιακών αξιών αποτέλεσε τη πυξίδα και το καράβι της εικοσαετούς ακαδημαϊκής οδύσσειας του δρα Αλέξη Λύρα στο Ολυμπιακό κίνημα. «Υπόβαθρο που μου άνοιξε διάπλατα τις πόρτες μεγάλων πανεπιστημίων και φορέων ανά το παγκόσμιο και συνάμα το όραμα και τελικός προορισμός για το υπόλοιπο της ζωής μου», όπως λέει χαρακτηριστικά.
Σταμάτησαν τον εμφύλιο και έπαιξαν φιλικά ματς μεταξύ τους
Είναι άγνωστο στο ευρύ κοινό, αλλά υπάρχουν Κύπριοι που γνωρίζουν το Πρόγραμμα της Ολυμπιακής Αλληλεγγύης απ’ έξω κι ανακατωτά. Ένας απ’ αυτούς είναι και ο πρόεδρος του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, δρ Νίκος Καρτακούλης. Πρώην διευθυντής της ΚΟΕ, διετέλεσε για εννέα χρόνια στο Τμήμα επιμόρφωσης και αθλητικής διοίκησης του Olympic Solidarity. Δίδαξε στελέχη του αθλητισμού σε 103 χώρες! «Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι αυτό το Πρόγραμμα έχει στηρίξει τους πλείστους πρωταθλητές μας. Άρχισε για να βοηθούνται οι νεαροί υποσχόμενοι αθλητές. Όλοι στο Ολυμπιακό Κίνημα θεωρούν ότι είναι το πιο πετυχημένο πρόγραμμα της ΔΟΕ. Το μέλλον του αθλητισμού είναι στην ανάπτυξη, η βαρύτητα πρέπει να δοθεί στην ανάπτυξη σε όλα τα επίπεδα κι αυτή είναι η αποστολή του Olympic Solidarity», είπε στον «Φ» ο Νίκος Καρτακούλης και μοιράστηκε μαζί μας την πιο συγκλονιστική στιγμή της εννεαετούς συμμετοχής του. «Η Τανζανία ταλανιζόταν για μεγάλο χρονικό διάστημα από εμφύλιο πόλεμο. Δύο φυλές σκοτώνονταν μεταξύ τους. Περάσαμε μία βδομάδα με την κάθε φυλή σε μια προσπάθεια να αναδείξουμε τις αξίες του Ολυμπισμού και στο τέλος συμφώνησαν κι έπαιξαν μεταξύ τους, φιλικούς αγώνες ποδοσφαίρου και βόλεϊ. Ήταν η πρώτη φορά που είχαμε “εκεχειρία” ανάμεσα στις δύο αυτές φυλές».
