Ξημερώνει κι αυτή η Κυριακή φορτωμένη με μνήμες και συνειρμούς. Σήμερα δεν μας ξύπνησαν σειρήνες… Αν ήταν να μας ξυπνήσουν θα το είχαν καταφέρει οι επετειακές σειρήνες στις 15 και τις 20 του Ιούλη. Είμαστε στα μισά της επίσημης θερινής νάρκης, μιας από τις λίγες παραδόσεις που τηρούμε χωρίς παρεκκλίσεις. Επί των επάλξεων παραμένουν, κατά κύριο λόγο, εκπρόσωποι κομμάτων και οργανώσεων που παρευρίσκονται στα μνημόσυνα των πεσόντων. Κάποιες ομιλίες ή άλλες τοποθετήσεις χρωματίζονται αναπόφευκτα(;) με δόση προεκλογική που ουδόλως ταιριάζει με τη θυσία των πεσόντων και τη μνήμη των εκατοντάδων, σωματικά και ψυχολογικά, δολοφονημένων Κυπρίων…
Μια πτυχή είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Αφορά και τη νέα γενιά που πάει να φορτωθεί ένα παράλογο προπατορικό αμάρτημα. Aποτελεί βασική υποχρέωση των υποψηφίων να μας πουν με σαφήνεια, μαζί με πολλά άλλα, πώς τοποθετούνται στην άποψη (κι ας προέρχεται από απόφαση ευρωπαϊκού δικαστηρίου) πως οι κάτω των δέκα χρονών το 1974 δεν έχουν, λέει, συναισθηματικό δεσμό με το σπίτι και τον τόπο που γεννήθηκαν. Ποια διεπιστημονική μελέτη, με επίκληση Ψυχολογίας, Βιολογίας, Χημείας, Κοινωνιολογίας ή και άλλων, μπορεί να τεκμηριώσει αυτή την αντίληψη;
Σε ανάρτησή της πριν τρεις μέρες η γνωστή πολιτική αναλύτρια Uzay Bulut έγραψε ξανά πως «Τον Αύγουστο 1964, ο τουρκικός στρατός έριξε βόμβες ναπάλμ στην περιοχή της Τηλλυρίας εναντίον κατοικημένων περιοχών και ενός νοσοκομείου, σκοτώνοντας περισσότερους από 50 ανθρώπους. Δέκα χρόνια αργότερα, το 1974, η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο και από τότε κατέχει το 36% του νησιού». Θα πείτε πως «αυτά εμείς τα ξέρουμε, τα ζήσαμε». Ναι, αλλά πώς τα θυμίσαμε στη διεθνή κοινότητα; Ψάξετε να βρείτε (και δεν θα βρείτε) μια δική μας διεθνή καταγγελία (με φετινή ημερομηνία) για τα τότε (1964, 1974) γεγονότα και την τωρινή κατάσταση. Η σημερινή μέρα παραπέμπει στην κατάληψη και της Αμμοχώστου, την ώρα που γινόμαστε μάρτυρες της διαδικασίας πλήρους άλωσης της πόλης. Πάλι καλά, λοιπόν, που υπάρχουν κάποιες υπομνήσεις από ξένους αναλυτές αλλιώς η δική μας επικαιρότητα θα περιοριζόταν στα διαδοχικά ρεζιλίκια που, ατυχώς, αυτά είναι που θυμίζουν πια διεθνώς την παρουσία μας…
Αυγουστιάτικη ήταν και η Συμφωνία της Τρίτης Βιέννης (2 Αυγούστου 1975) που προέβλεπε: «…Εις τους Τουρκοκυπρίους τους επί του παρόντος διαμένοντας εις το νότιον τμήμα της νήσου θα επιτραπή, εάν επιθυμούν, να μετακινηθούν εις τον βορράν μετά των υπαρχόντων των, επί τη βάσει ωργανωμένου προγράμματος και με την βοήθειαν της Ειρηνευτικής Δυνάμεως…. Οι Ελληνοκύπριοι οι επί του παρόντος διαμένοντες εις το βόρειον τμήμα της νήσου είναι ελεύθεροι να παραμείνουν και ότι θα παρασχεθή εις αυτούς πάσα βοήθεια διά να δύνανται να διάγουν μίαν ομαλήν ζωήν, περιλαμβανομένων διευκολύνσεων εις τον εκπαιδευτικόν τομέα και διά την άσκησιν της θρησκείας των, ως επίσης και ιατρικής περιθάλψεως υπό ιδικών των ιατρών και ελευθέρας διακινήσεως εις τον βορράν» (https://www.pio.gov.cy/συμφωνία-12ης-φεβρουαρίου-1977.html). .
Πώς «εφαρμόστηκε», τελικά, η Συμφωνία; Γράφει ο Σενέρ Λεβέντ (Πολίτης, 10.8.2022), ανάμεσα σε άλλα και τούτο: «…Εκείνοι (σημ.: οι Ελληνοκύπριοι) εκδιώχθηκαν από τον βορρά, όμως οι Τουρκοκύπριοι που πέρασαν από τον νότο στον βορρά, το έκαναν οικειοθελώς. Και μάλιστα πάρα πολλοί από αυτούς πέρασαν ορεγόμενοι πλιάτσικο… Γι’ αυτό δεν μπορούν να καταλάβουν τους Ελληνοκύπριους που πηγαίνουν στο Βαρώσι τώρα και τους πνίγουν τα δάκρυα όταν δουν το κατεστραμμένο σπίτι τους. Μήπως μπορούν να καταλάβουν τους εγκλωβισμένους στην Καρπασία, οι οποίοι δεν εγκατέλειψαν τα χώματά τους και ρίσκαραν κάθε είδους παρενόχληση;».
Κι επειδή όλο και ψάχνουμε για ιδέες για νέα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) που θα ΄πρεπε αποκλειστικά να επικεντρώνονται στη συνεννόηση και τη συνεργασία μεταξύ των Κυπρίων και όχι να πριμοδοτούν το κατοχικό καθεστώς και την Άγκυρα με πολιτικά οφέλη, είχαμε ξανά φέτος τη διέλευση Τουρκοκυπρίων και εποίκων μέσω Κάτω Πύργου προς τα Κόκκινα για το επετειακό πανηγύρι για τους βομβαρδισμούς της Τηλλυρίας. Η Αστυνομία (της Κυπριακής Δημοκρατίας) μαζί με την Ειρηνευτική Δύναμη έκαναν τους τροχονόμους. Αρμοδίως δηλώθηκε πως «Η διέλευση έγινε τμηματικά, …πέρασαν στον θύλακα των Κοκκίνων 600 περίπου Τουρκοκύπριοι με 50 περίπου λεωφορεία…». Ποια εμπιστοσύνη προάγει αυτή η υποβοηθούμενη ετήσια εξόρμηση; Μήπως, ενισχύεται η αυτοπεποίθηση των εκδρομέων πως η κάθε απαίτηση της κατοχής μπορεί να γίνεται αποδεκτή; Εδώ το κατοχικό καθεστώς δεν έδωσε άδεια για λειτουργία στον Άγιο Θύρσο, στη μέρα του στις 23 του Ιούλη…
Υ.Γ.: Ο πόνος για την απώλεια των 121 ανθρώπων, τέτοια μέρα το 2005, στο αεροπορικό δυστύχημα της «Ήλιος», δεν χωράει σε ένα υστερόγραφο. Ήταν μόνο η δομή του σημερινού κειμένου που έφερε αυτή τη χωριστή καταγραφή, με σεβασμό στη μνήμη όσων χάθηκαν και τον πόνο όσων έμειναν πίσω…
