ΤΟ θέμα της Ασφάλειας δεν αναφέρθηκε στην πρώτη γραπτή δήλωση της νέας απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, μετά το πρώτο της ταξίδι στην περιοχή. Σαφώς και δεν μπορούσε να περιλάβει όλες τις πτυχές του Κυπριακού. Παραμένει, ωστόσο, το βασικότερο θέμα και η πεμπτουσία μιας συμφωνίας στο Κυπριακό. Κι αυτό αφορά όλους.
ΓΙΑ αυτό το λόγο και πρέπει να αντιμετωπισθεί το κεφάλαιο αυτό από την κ. Μαρία Ανχέλ Ολγκίν Κουεγιάρ, που πρόσφατα ανέλαβε καθήκοντα. Θεωρούμε πως θα πρέπει να θέσει το όλο θέμα ως προτεραιότητα στις συζητήσεις. Εμπλέκοντας, βέβαια και την κατοχική δύναμη. Γιατί αυτή κατέχει εδάφη διά της στρατιωτικής ισχύος στο νησί.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ και ιδέες έχουν γίνει στο παρελθόν. Σημαντικότερη, κατά την άποψη μας, αυτή της ελληνικής κυβέρνησης, που ετοιμάσθηκε από τον τότε υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Κοτζιά. Πρόταση συνολική και ολοκληρωμένη, που παρουσίαζε λύσεις και διεξόδους.
ΥΠΗΡΞΑΝ ασφαλώς κι άλλες ιδέες. Όπως αυτές που παρουσίασαν οι ερευνητές του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ειρήνη και τη Δημοκρατική Ανάπτυξη (SeeD). Η ομάδα αυτή είχε παρουσιάσει στη Γενεύη, το 2017, μια πρόταση για την αρχιτεκτονική ασφάλειας στην Κύπρο. Ανεξαρτήτως πώς αξιολογεί κανείς τις ιδέες αυτές, προκύπτει από την αξιολόγησή τους ότι διατυπώνεται ευθέως η ανάγκη να διευρυνθεί η έννοια της Ασφάλειας. Είναι σαφές πως οι προτάσεις που είχαν παρουσιασθεί ανατρέπουν εν πολλοίς τις παραδοσιακές προσεγγίσεις στο θέμα της Ασφάλειας. Με βάση τα ευρήματα της έρευνας, το ιστορικό αδιέξοδο σχετικά με το ζήτημα της Ασφάλειας μπορεί να ξεπεραστεί, αν η έννοια της Ασφάλειας διευρυνθεί για να συμπεριλάβει σε ένα ευρύτερο φάσμα κινδύνων και απειλών, που θα μπορούσε να υπονομεύσει την εφαρμογή της διευθέτησης.
ΣΗΜΕΙΩΝΕΤΑΙ μεταξύ άλλων ότι πρέπει να αλλάξει η βάση συζήτησης και να μην επικεντρώνεται μόνο στις εγγυήσεις και στρατεύματα καθώς οδηγεί σε αδιέξοδο. Να οικοδομηθούν οι θεσμοί, οι οποίοι θα δημιουργήσουν ενδογενή ανθεκτικότητα στην αντιμετώπιση εσωτερικών και εξωτερικών απειλών και να εξεταστεί ο ρόλος διεθνών οργανισμών και ο καθορισμός μιας διεθνούς αποστολής στην Κύπρο. Υπήρξαν και στοιχεία, που ενέπλεκαν τις παραδοσιακές εγγυήτριες χώρες, που είναι ένα ζήτημα, που στη σύγχρονη εποχή είναι εκτός συζήτησης. Κι αυτό οφείλουμε να το αναφέρουμε. Δεν μπορεί ένα κράτος -μέλος της Ε.Ε., που επιδιώκει να απαλλαγεί από εξαρτήσεις, να έχει εγγυητές.
ΕΙΝΑΙ σαφές πως επείγει η συζήτηση της Ασφάλειας. Κι αυτό πρέπει να τεθεί ως προτεραιότητα. Αυτό άλλωστε υποδείχθηκε από ελλαδικής πλευράς στην κ. Κουεγιάρ όταν αυτή είχε επαφές στην Αθήνα.
