Με την καταψήφιση της κυβέρνησης Φρανσουά Μπαϊρού από τη γαλλική Bουλή η Γαλλία εισήλθε σε μια βαθιά κρίση, πολιτική, οικονομική και κοινωνική. Η δεύτερη σε μέγεθος οικονομία της Ευρώπης έχει αποσταθεροποιηθεί και απειλεί να παρασύρει μαζί της και την υπόλοιπη Ευρώπη αφού καμιά ευρωπαϊκή οικονομία δεν έχει αυτή τη στιγμή σταθερές βάσεις. Το δημόσιο χρέος της Γαλλίας ανέβηκε στο 114% του ΑΕΠ της χώρας και είναι το τρίτο υψηλότερο στην Ευρωζώνη μετά την Ελλάδα και την Ιταλία. Το γαλλικό χρέος αυξήθηκε σχεδόν κατά 1 τρισεκατομμύριο ευρώ από το 2019 μέχρι σήμερα και πλέον αυξάνεται κατά 5.000 ευρώ το δευτερόλεπτο! Η αναχρηματοδότηση του χρέους απαιτεί τεράστιους πόρους, οι οποίοι αντλούνται από τις αγορές με βαρύ τίμημα.
Πολλοί συγκρίνουν την σημερινή γαλλική κρίση με την αντίστοιχη ελληνική του 2012 και αναφέρουν ότι η χώρα δεν θα αποφύγει την προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Εκείνο που διασώζει κάπως την κατάσταση είναι το μέγεθος της γαλλικής οικονομίας και ο ρόλος της ως πυρηνικής δύναμης στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Με άλλα λόγια θα αποφύγει μάλλον την μνημονιακή τύχη της Ελλάδας και θα αντιμετωπιστεί με καλύτερους όρους επειδή μια κατάρρευσή της θα παρέσυρε και την Ευρωζώνη με πολύ σοβαρές συνέπειες.
Αμέσως μετά την παραίτηση Μπαϊρού, ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν διόρισε ένα νέο Πρωθυπουργό που ήταν μέχρι τώρα υπουργός Άμυνας της χώρας, τον Σεμπαστιάν Λεκορνί. Καθώς το κόμμα του Μακρόν δεν διαθέτει πλειοψηφία στη γαλλική Βουλή ο μόνος τρόπος για να επιβιώσει μία κυβέρνηση θα ήταν η συνεργασία είτε με τη Δεξιά της Μαρίν Λεπέν είτε με την Αριστερά, κάτι που αυτή τη στιγμή φαίνεται απίθανο. Οι γαλλικές πολιτικές δυνάμεις τόσο της Άκρας Δεξιάς όσο και της Αριστεράς επιδιώκουν νέες εκλογές, είτε ακόμη και παραίτηση του Μακρόν. Ο Γάλλος Πρόεδρος δήλωσε ότι δεν θα προσφύγει σε νέες εκλογές επειδή γνωρίζει ότι θα αύξαναν ακόμα περισσότερο τις έδρες τους στη Βουλή η Άκρα Δεξιά και η Αριστερά. Ούτε βέβαια και θα παραιτηθεί ο ίδιος αφού δεν υπάρχει συνταγματικός μηχανισμός που να τον υποχρεώνει σε κάτι τέτοιο. Πάντως όμως οι διαδηλώσεις που έχουν ήδη ξεσπάσει σε όλη τη Γαλλία θα τον φέρουν σε πολύ δύσκολη θέση.
Η κρίση αυτή είναι η μεγαλύτερη που αντιμετωπίζει η Γαλλία από την εποχή της πτώσης της Τέταρτης Δημοκρατίας το 1958 και την εγκαθίδρυση της Πέμπτης Δημοκρατίας από τον στρατηγό Ντε Γκολ. Ο Μακρόν που στην αρχή της προεδρικής θητείας του φάνηκε να παρέχει κάποιες ελπίδες για το μέλλον της Γαλλίας. αποδείχθηκε κατώτερος των περιστάσεων, δεν ασχολήθηκε με τα τεράστια κοινωνικά προβλήματα της χώρας και διεκδίκησε ρόλο βεντέτας στα διεθνή θέματα, ειδικά στον πόλεμο της Ουκρανίας. Στο ρόλο αυτό απέτυχε παταγωδώς σε σημείο που κανείς να μην τον λαμβάνει σήμερα υπόψη στα σοβαρά και επιπλέον να παρασύρει την χώρα του στην αμερικανική υποτέλεια. Ο αντιρωσισμός του τον οδήγησε σε πρωτοβουλίες που μόνο ζημιά προκάλεσαν στη Γαλλία. Η εσωτερική πολιτική κρίση υποβάθμισε ακόμα περισσότερο το ρόλο της χώρας στο ευρωπαϊκό και το διεθνές επίπεδο.
Η Γαλλία, λίκνο πολιτισμού, δημοκρατικών και κοινωνικών αγώνων με μακρά παράδοση σε επαναστάσεις και κοινωνικούς αγώνες,βρίσκεται αυτή τη στιγμή αντιμέτωπη με μια μεγάλη υπαρξιακή κρίση. Απειλούνται οι κοινωνικές κατακτήσεις του γαλλικού λαού από τις πιο σημαντικές στην Ευρώπη. Δύσκολα οι Γάλλοι θα αποδεχτούν να χάσουν δικαιώματα που κατοχυρώθηκαν μέσω ενός κοινωνικού συμβολαίου που προέκυψε από επαναστάσεις και σκληρούς αγώνες. Από την άλλη βέβαια τόσο το γαλλικό πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο όσο και το αντίστοιχο ευρωπαϊκό γενικότερα, θα πιέσουν τη χώρα στο δρόμο των ανισοτήτων. Οι ανισότητες αυτές προέρχονται και από το γεγονός της βαθμιαίας στρατιωτικοποίησης της ευρωπαϊκής οικονομίας σε βάρος του κοινωνικού κράτους, με πρόφαση τον ρωσικό κίνδυνο. Η δυτική προπαγάνδα ότι οι Ρώσοι θα επιτεθούν στο Παρίσι ή το Βερολίνο αποδομείται φυσικά από την πολιτική Τραμπ που αποσύρει τις ΗΠΑ από τον πόλεμο της Ουκρανίας, αφήνοντας την ευθύνη γι’αυτό στους μίζερους Ευρωπαίους.
Λίγη αμφιβολία υπάρχει ότι η σημερινή βαθιά πολιτική κρίση στη Γαλλία είναι και το αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία, η αποκοπή της Ευρώπης από τη φτηνή ρωσική ενέργεια και η διακοπή των εμπορικών σχέσεων με τη Ρωσία. Διότι σε τελευταία ανάλυση ο πόλεμος της Ουκρανίας ωφέλησε και ωφελεί ακόμη τις ΗΠΑ ενώ βύθισε την Ευρώπη σε μια μεγάλη πολιτική και οικονομική κρίση και κατέστρεψε την ίδια την Ουκρανία.
Το μέλλον της Γαλλίας φαίνεται αυτή τη στιγμή αβέβαιο και η χώρα κινδυνεύει στις προεδρικές εκλογές του 2027 να περάσει στον Εθνικό Συναγερμό, το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λεπέν. Αυτό συμβαίνει στη Γαλλία την ίδια ώρα που και στη Γερμανία το ακροδεξιό κόμμα AfD έρχεται πρώτο στις δημοσκοπήσεις. Με άλλα λόγια η γαλλική κρίση πιθανόν να έχει ευρύτερες συνέπειες, πανευρωπαϊκές, που θα πλήξουν και τη Γερμανία και πιθανόν να βυθίσουν όλη την Ευρώπη σε μεγάλη κρίση, πολύ χειρότερη της χρηματοπιστωτικής του 2008. Είναι μια κρίση που υποσκάπτει τα θεμέλια των δημοκρατικών θεσμών και των κοινωνικών κατακτήσεων.
Η κρίση της Γαλλίας είναι το σύμπτωμα της ευρύτερης κρίσης της Ευρώπης που θα συνεχίζεται όσο θα διαρκεί ο πόλεμος στην Ουκρανία και όσο η Ρωσία δεν θα ενσωματώνεται στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας, κάτι που θα αποτελεί και την καλύτερη εγγύηση ασφάλειας για την Ουκρανία. Αναζητείται ένας Ντε Γκώλ με το όραμα της Ευρώπης από τον Ατλαντικό ως τα Ουράλια. Οι σημερινοί ευρωπαίοι ηγέτες απέτυχαν οικτρά.
Ελλάδα και Κύπρος θα επηρεαστούν ασφαλώς από τη γαλλική κρίση λόγω των στενών σχέσεων που διατηρούν με τη Γαλλία. Η Ελλάδα περισσότερο λόγω των στενών οικονομικών, αμυντικών και πολιτισμικών σχέσεων που διατηρεί με τη Γαλλία. Αλλά και για την Κύπρο η αποδυνάμωση της Γαλλίας αλλάζει τις ισορροπίες στο εσωτερικό της ΕΕ υπέρ της Τουρκίας
*Πανεπιστημιακός,συγγραφέας. Email stephanos.constantinides@gmail.com
