Εννέα μήνες πριν από τις βουλευτικές εκλογές, στην πολιτική αρένα κυριαρχεί η μεταγραφολογία. Ποιος θα κλέψει έναν υποψήφιο από άλλο κόμμα. Ποιος θα προσφέρει το πιο ελκυστικό πακέτο ώστε να πείσει κάποιο γνωστό άτομο να φιγουράρει στο ψηφοδέλτιό του. Κοινώς, οι εκλογές επιδιώκεται για μια ακόμη φορά να μετατραπούν ολίγον σε πασαρέλα. Όλοι ανεξαιρέτως, εστιάζουν την προσοχή τους στην τεράστια πλέον δεξαμενή της αποχής. Αυτήν η οποία το 2021 κατέγραψε 191.228 «μέλη». Όλοι, όμως, ξεχνάνε την ουσία: Τους λόγους για τους οποίους η αποχή γιγαντώθηκε σε τέτοιο βαθμό!

Μια λεπτομερής ανάλυση της αδιάκοπης πτωτικής πορείας των παραδοσιακών κομμάτων είναι αρκετή για να οδηγήσει σε ξεκάθαρα συμπεράσματα. Ο ΔΗΣΥ από το εμφαντικό 34,28% το 2011 κατρακύλησε στο θλιβερό 27,77% το 2021. Το ΑΚΕΛ από το ηχηρό 32,67% το 2011 κατρακύλησε στο τραγικό 22,34% το 2021. Το ΔΗΚΟ από το αξιοθαύμαστο 15,76% το 2011 περιορίστηκε στο 11,29% το 2021. Και η ΕΔΕΚ από το 8,93% το 2011 έπεσε στο 6,72% το 2021.

Στη διάρκεια αυτών των δέκα χρόνων, όλα ανεξαιρέτως τα παραδοσιακά κόμματα είτε κυβέρνησαν είτε συγκυβέρνησαν (η ΕΔΕΚ μέχρι το 2010 στην κυβέρνηση Χριστόφια). Η κατρακύλα τους αποτελεί επισφράγιση της αποτυχίας τους. Και της απογοήτευσης πολύ μεγάλης μερίδας της κοινωνίας.

Οι λόγοι διατυπωμένοι πλειστάκις. Πρώτον, η ανικανότητα των κομμάτων εξουσίας να επιδράσουν αποτελεσματικά ώστε να υπάρξει σημαντική βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Ειδικά όσον αφορά την οικονομική πραγματικότητα τους, ώστε να αντέχουν τα πολλαπλά κτυπήματα από την ακρίβεια και τον πληθωρισμό.

Δεύτερον, η ανικανότητά τους να καταπολεμήσουν τη διαφθορά. Αντιθέτως, σε αρκετές περιπτώσεις εμφανίστηκαν να πρωταγωνιστούν στο φαγοπότι. Γεγονός άκρως προκλητικό και εξοργιστικό για ένα λαό, που αγωνίζεται αγχωδώς να επιβιώσει ή έστω να έχει μια ζωή χωρίς ελλείψεις βασικών στοιχείων.

Τρίτον, η ανικανότητά τους να απεγκλωβιστούν από τη γάγγραινα της άνισης και άδικης διαχείρισης της εξουσίας προς όφελος των ημετέρων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Παράλληλα, η ανάγνωση όλων ανεξαιρέτως των δημοσκοπήσεων οι οποίες βλέπουν το φως αναφορικά με τις βουλευτικές εκλογές του 2026, επιβεβαιώνουν το προαναφερθέν συμπέρασμα, διαλύοντας και την παραμικρή αμφιβολία.

Όλα ανεξαιρέτως τα παραδοσιακά κόμματα εμφανίζονται με τάση συνέχισης της κατρακύλας (μερικά μάλιστα απειλούνται και με εξαφάνιση). Αντιθέτως, σε θέση ισχυρού παίκτη προβάλλουν κόμματα που θεωρούνται ή αυτοπροβάλλονται ως αντισυστημικά.  

ΕΛΑΜ ΚΑΙ «Άλμα» δείχνουν να καταγράφουν διψήφια ποσοστά. Το πρώτο συνεχίζοντας να εμβολίζει τον ΔΗΣΥ και το δεύτερο έχοντας διεισδύσει για τα καλά στο γίγαντα της αποχής (και όχι μόνο). Βεβαίως, μέχρι τον ερχόμενο Μάιο πολλά μπορεί να συμβούν. Πρέπει να αποδειχτεί και στην πράξη η βούληση την οποία σήμερα, περίπου ένας στους πέντε ψηφοφόρους καταθέτει με προτίμηση τα εν λόγω δύο κόμματα.

 Ωστόσο, η τάση είναι ξεκάθαρη. Μεγάλο ποσοστό από τις εκατοντάδες χιλιάδες απογοητευμένων ψηφοφόρων, που έχουν οδηγηθεί στην αποχή, επιλέγουν κάποιο κόμμα εκτός των παραδοσιακών. Είτε ελπίζοντας να επέλθει ριζική αλλαγή μέσω αυτών, είτε για να στείλουν ηχηρό (για μια ακόμη φορά) στα παραδοσιακά κόμματα.

Είναι σαφές ότι οι δημοσκοπήσεις της εποχής δεν καταγράφουν την τάση η οποία θα ισχύσει τον ερχόμενο Μάιο. Πολλοί αμφισβητούν τις έρευνες. Η στήλη, όμως, τις παρακολουθεί για δεκαετίες. Ναι, μπορεί να υπάρχουν αποκλίσεις, μερικές φορές και σημαντικές, στα τελικά αποτελέσματα. Όμως, τις πλείστες φορές, οι τάσεις όταν εμφανίζονται παραπλήσιες σε πλείστες των ερευνών, επιβεβαιώνονται. Όπως για παράδειγμα επιβεβαιώθηκε η τάση που έδειχνε τον Χριστοδουλίδη πρώτο για περισσότερο από ένα χρόνο πριν τις εκλογές.

Σήμερα, η κυρίαρχη τάση είναι η συνεχιζόμενη συρρίκνωση των παραδοσιακών κομμάτων και η εκτόξευση του ΕΛΑΜ και του «Άλμα» σε διψήφια ποσοστά. Αυτή η τάση πολύ δύσκολα θα αλλάξει αν δεν κάνουν τραγικά λάθη. Ο λόγος είναι εξίσου πασιφανής.

Τα παραδοσιακά κόμματα επικεντρώνουν την προσπάθειά τους στη συγκράτηση των παραδοσιακών ψηφοφόρων τους. Ο ΔΗΣΥ για να μειώσει κατά το δυνατόν τη διαρροή προς ΕΛΑΜ. Το ΑΚΕΛ για να κρατήσει αν είναι δυνατόν το ποσοστό του 2021. Το ΔΗΚΟ για να διατηρήσει κατά το δυνατόν αξιοπρεπές ποσοστό. Η ΕΔΕΚ για να μαζέψει τα συντρίμμια που άφησε πίσω του ο Σιζόπουλος και να παραμείνει ζωντανή.

Όταν, όμως, έχουν αυτές τις προτεραιότητες, είναι εξαιρετικά δύσκολο να στραφούν προς τις 191.228 της αποχής και να εφαρμόσουν στρατηγική που να προσελκύσει ψηφοφόρους από αυτό τον γίγαντα. Αντιθέτως, το πετυχαίνουν το ΕΛΑΜ και το «Άλμα». Μεγάλος αριθμός όσων στράφηκαν στην αποχή, το έπραξαν από αντίδραση βλέποντας τη διαφθορά να θεριεύει. Πεδίο το οποίο προσφέρεται για να αξιοποιήσουν τα κόμματα εκτός εξουσίας.

Αν μια πρόβλεψη μπορεί να γίνει με σιγουριά για τον Μάιο του 2026 είναι ότι η νέα Βουλή δεν θα έχει καμία σχέση με όσες βιώσαμε μέχρι σήμερα. Εντελώς διαφορετικό ισοζύγιο δυνάμεων και μεγάλη πιθανότητα να υπάρξει ένα συνονθύλευμα πρωτοφανές. Κάποιοι, ένα τέτοιο ενδεχόμενο το χαρακτηρίζουν αχταρμά. Δεν είναι τίποτα άλλο όμως, παρά δημοκρατία. Η οποία είναι η μόνη που δύναται να οδηγεί σε αποτελέσματα ακόμη και μέσα από μια πανσπερμία δυνάμεων.

H 24Η Μαίου 2026, υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να αποτελέσει ημερομηνία σταθμό για την πολιτική ζωή του τόπου. Να σφραγίσει το τέλος μερικών κομμάτων, να προαναγγείλει το επερχόμενο τέλος μερικών άλλων και να σηματοδοτήσει την αποκαθήλωση των παραδοσιακών γιγάντων από την κορυφή.

Όλα αυτά έχουν σημασία για τις σημαντικότερες εκλογές του Φεβρουαρίου 2028 και θα αναλυθούν σε επόμενη στήλη.