Σε μια αποκαλυπτική παρέμβαση του πρώην υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας και εκ των πρωταγωνιστών της Συνόδου του Κραν Μοντάνα (2017) για το Κυπριακό, Νίκου Κοτζιά, που δημοσιεύσαμε την Κυριακή, έρχονται στο φως για ακόμα μια φορά τα στοιχεία που δεν επιτρέπουν αμφιβολίες για τις ευθύνες του ναυαγίου.
Αλλά, αναρωτιέμαι αν υπάρχει πλέον λόγος να προσπαθεί κανείς να πείσει όσους επιμένουν ότι οι ευθύνες ανήκουν στον Νίκο Αναστασιάδη και όχι στην Τουρκία, παρόλα τα τότε γεγονότα που αποκαλύφθηκαν με κάθε τρόπο. Έχει, όμως, ενδιαφέρον για όποιον θέλει να διαβάζει την ιστορία χωρίς παρωπίδες και μικροπολιτικές διόπτρες, η περιγραφή του για το πολυσυζητημένο δείπνο, όπου ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου έκανε πίσω από όσα είχε υποσχεθεί προηγουμένως στον Αντόνιο Γκουτέρες.
«Στη διάρκεια του Δείπνου», γράφει ο Νίκος Κοτζιάς, «ο ΓΓ του ΟΗΕ επικαλέστηκε την σύμφωνη γνώμη του Τσαβούσογλου κατά τις διμερείς συναντήσεις που είχαν στο Κραν Μοντάνα για κατάργηση των εγγυήσεων και την υιοθέτηση διαδικασίας αποχώρησης των κατοχικών στρατευμάτων». Αλλά, πριν το δείπνο ο Τσαβούσογλου έλαβε νέες οδηγίες από τον Ερντογάν, κάτω από την πίεση του ακροδεξιού ΜΗΡ συνδεόμενου με τους «Γκρίζους Λύκους», και επέμενε ότι δεν είπε όσα επικαλέστηκε ο Γκουτέρες. «Επί μισή ώρα ο ΓΓ του ΟΗΕ επέμενε ότι τα διαμειφθέντα ήταν εκείνα που ο ίδιος παρουσίασε στο τραπέζι», γράφει ο κ. Κοτζιάς. «Τελικά αναγκάστηκε να κλείσει την διαπραγμάτευση λέγοντας με ειρωνεία ότι φαίνεται, σύμφωνα με όσα έλεγε ο Τούρκος ΥΠΕΞ, ότι είναι εκείνος, ο ΓΓ του ΟΗΕ, που δεν κατάλαβε τι άκουσε και άρα δεν έχει κανένα νόημα η παραπέρα κουβέντα»…
Έτσι ανατράπηκε η διαφαινόμενη συμφωνία και από τότε μέχρι σήμερα δεν άνοιξε η όποια διαπραγμάτευση. Όσοι δεν έχουν περάσει τον εγκέφαλο τους από τα τουρκικά ή άλλα πλυντήρια, τα γνωρίζουν αυτά, και από τα πρακτικά των Ηνωμένων Εθνών και από άλλες μαρτυρίες, όπως του Ανδρέα Μαυρογιάννη, και δεν έχει νόημα να τα επαναλαμβάνουμε. Το πιο σημαντικό, όμως, που επαναφέρει ο κ. Κοτζιάς και πρέπει να μας απασχολήσει όλους -το οφείλουμε στην Κύπρο και στις επόμενες γενιές- είναι αυτό που έθεσε ο ίδιος, και το υιοθέτησε και το επανέλαβε στο Κραν Μοντάνα, ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας. Ότι «στο τέλος της όποιας συμφωνίας, με το όποιο χρονοδιάγραμμα, η Κύπρος θα γινόταν ένα κανονικό, ένα φυσιολογικό κράτος (a normal State)».
Είναι καιρός, λοιπόν, έστω και με τόσο μεγάλη καθυστέρηση, να το θέσουμε αυτό ως προμετωπίδα της όποιας νέας προσπάθειας. Όχι μόνο οι Ελληνοκύπριοι, αλλά και οι Τουρκοκύπριοι ή έστω όσοι θέλουν μια λειτουργική και βιώσιμη λύση (κι ας μην την θέλουν δίκαιη!). Αφού βεβαίως προηγουμένως απαντήσουν και όσοι το βάζουν αυτό σε δεύτερη μοίρα και δείχνουν διατεθειμένοι να αποδεχτούν και να νομιμοποιήσουν μια εσαεί τουρκική κηδεμονία της Κύπρου. Θέλουμε ένα κανονικό κράτος; Διότι αν θέλουμε, σημαίνει ότι αυτό που πρέπει να τοποθετηθεί πρώτο από όλα στο νέο τραπέζι της διαπραγμάτευσης είναι το ότι η Κύπρος για να είναι κανονικό κράτος, μέλος του ΟΗΕ και της ΕΕ, δεν μπορεί να συνεχίσει να είναι υπό καθεστώς εγγύησης άλλων κρατών με κατοχικά στρατεύματα στη έδαφός της.
Φυσικά, ο νέος εκπρόσωπος των Τ/κ, ο Τουφάν Ερχιουρμάν, θεωρεί αδιανόητο ακόμα και το ότι ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε σε μια ομιλία του αυτό που αναφέρουν όλοι οι Ε/κ πολιτικοί (είτε το πιστεύουν, είτε όχι). Ότι δεν νοείται λύση χωρίς κατάργηση εγγυήσεων και αποχώρηση του κατοχικού στρατού. Αλλά, τώρα με τη νέα χρονιά, που τα πάντα μπαίνουν σε μια νέα πιο ελπιδοφόρα αρχή, ας ξεκινήσουμε από το μηδέν. Για να απαντηθεί το ερώτημα από όλους: Θέλουμε ένα κανονικό κράτος, κοινή πατρίδα όλων των Κυπρίων; Ποιος τολμά να πει: όχι, θέλουμε ένα κράτος μαριονέτα;
