Πέρα από τον αγώνα της Πέμπτης στο Μουντιάλ, με τη «Σελέστε» να μην παίζει το καλό της ποδόσφαιρο κόντρα στη Νότια Κορέα (0-0), την Ουρουγουάη μού την επέβαλε αυτές τις μέρες στις σκέψεις μου ο αλγόριθμος των προτεινόμενων ταινιών του Netflix. Έτσι παρακολούθησα τις προάλλες το ντοκιμαντέρ του Εμίρ Κουστουρίτσα (Netflix, 2018) για τον πρώην πρόεδρο της, τον Χοσέ Μουχίκα, που αγαπήθηκε από τους Ουρουγουανούς και την υπόλοιπη Υφήλιο όσο λίγοι ηγέτες στη σύγχρονη τουλάχιστον ιστορία.
Ο πρώην αντάρτης της αριστερής επαναστατικής οργάνωσης «Τουπαμάρος» και γνωστός ως «El Presidente mas pobre» (ο φτωχότερoς αρχηγός κράτους) ή απλώς ως El Pepe, έγινε γνωστός σε όλο τον κόσμο, όταν στη διάρκεια της προεδρικής του θητείας (2010-2015) ζούσε στο αγρόκτημά του, οδηγούσε το «VW Beetle» (Σκαθάρι) αυτοκίνητό του και μηνιαίως έδινε το 70% του μισθού του για φιλανθρωπικούς σκοπούς, κυρίως στην κρατική προσπάθεια να κτιστούν επί θητείας του 1.500 κατοικίες -μας θυμιζει κάποια παρόμοια ανάγκη στην Κύπρο σήμερα;- για τις πιο φτωχές και πραγματικά εξαθλιωμένες οικογένειες της Ουρουγουάης.
Όσο διαρκούσε η ταινία του Σέρβου σκηνοθέτη με τον τίτλο «Ο Τελευταίος Ήρωας» και φωτίζονταν σημαντικοί σταθμοί της περιπετειώδους και καθαρά πολιτικής ζωή του, οι ιδέες και ο χαρακτήρας του, προσπαθούσα να συλλάβω και να μετρήσω -απαγκιστρωμένος από τις πολιτικές απόψεις του Μουχίκα και το ιδιαίτερο πρόβλημα του δείκτη φτώχειας της χώρας του, που από 39% τον έριξε στο 11%- την τεράστια φλόγα θέλησης που θέριευε στην ψυχή του, τον πλατύ ωκεανό ενσυναίσθησης που απλωνόταν στην καρδιά του, σπρώχνοντάς τον να κινήσει θεούς και δαίμονες για επίλυση κοινωνικών προβλημάτων. Ήταν όμως τόσο αδύνατον να τα καταφέρω, πλησιάζοντας τα όρια της ύβρεως. Το ίδιο συνειδητοποίησα και όταν οδηγήθηκε η σκέψη στους δικούς μας πολιτικούς, ειδικά τους υποψήφιους προέδρους. Γιατί ποιος από αυτούς θα μπορούσε να φτάσει το ύψος του Μουχίκα; Με τόση θέληση να σηκώσει τα βάρη και να αφιερωθεί σε έναν μεγάλο, έντιμο και αξιοπρεπή αγώνα, για τα μεγάλα προβλήματα που βαραίνουν τη δική μας πατρίδα; Για την τουρκική κατοχή, το οικονομικό γονάτισμα των νοικοκυριών, την αδικία που υφίστανται οι νέοι, οι οποίοι δεν έχουν τις ευκαιρίες που είχαν οι γονείς τους;
Οργώνοντας προεκλογικά την Κύπρο αντιλήφθηκαν οι υποψήφιοι ότι στη συνείδηση του μέσου πολίτη τελείται σήμερα μία κηδεία; Ναι, για όσες ευκαιρίες είχε μέχρι σήμερα για μία αξιοπρεπή ζωή και τώρα εξανεμίζονται. Αντιλήφθηκαν ότι πλέον χρειάζονται νέοι αγώνες σε όλα τα επίπεδα; Αντιλήφθηκαν, τώρα που ετοιμάζουν τις περίφημες «ομάδες» για θέσεις εξουσίας σε περίπτωση εκλογικής νίκης, ότι σε μία κυψέλη μελισσών –δεν θα μπορούσα να φανταστώ ιδανικότερο παράδειγμα αγώνα μίας μονάδας για το καλό των υπολοίπων– μία μέλισσα, που αδυνατεί, εκδιώκεται από την αποικία; Όλα αυτά ο Μουχίκα τα είχε αντιληφθεί…
Βέβαια, οφείλουμε να πούμε ότι δεν θα ήταν ο πρόεδρος που ήταν, αν δεν ήταν φυλακισμένος για 12 χρόνια κατά τη διάρκεια της δικτατορίας της Ουρουγουάης στις δεκαετίες 1970 και 1980. Ομολογώντας δήλωσε ότι διαφορετικά -κι αυτά τα αρνητικά επίθετα τα θέτουμε ενώπιον όχι μόνο των υποψηφίων, αλλά και όλου του πολιτικού κόσμου, έτσι για να θέσουμε επιτέλους ψηλά τον πήχη των προσδοκιών σε αυτόν τον τόπο- «θα ήμουν πιο ματαιόδοξος, πιο επιπόλαιος, πιο ρηχός. Θα κυνηγούσα την επιτυχία. Θα ήμουν πιο κοντόφθαλμος. Πιο επιθετικός. Η επιτυχία θα με γοήτευε περισσότερο. Πιο επιβλητικός».
Και κάτι τελευταίο από τον Ελ Πέπε: «Είμαι δημοκρατικός, αλλά ξέρεις ποια είναι η ατέλεια; Ότι οι προεδρίες έχουν την τάση να ενεργούν ως μοναρχίες. Ένα κόκκινο χαλί…».
