Ακούμε ακόμα τη φωνή σου σαν ψίθυρο να θροΐζει στις φυλλωσιές της συνείδησής μας: Τίποτα μη φυλάς για τον εαυτό σου/ Να φτιάχνεις και να δίνεις/ να δίνεις και να παίρνεις/ για να ’χεις πάντα μια θάλασσα να σε ταξιδεύει!
Κι ύστερα ερχόταν το ρεύμα της μπάντας, όπου ήσουν το καλώδιο της ιεροτελεστίας και της γιορτής. Κι όλοι μαζί γινόμασταν μια περιπέτεια και μια επανάσταση και μια κορύφωση…
Στην Κύπρο με τη μεγάλη ισχύ της Eκκλησίας, σχεδόν δεν υφίσταται η έννοια της πολιτικής κηδείας. Την Πέμπτη (16.02.2023) στη Λευκωσία, παραβρέθηκα στην τέταρτη μόλις πολιτική κηδεία της ζωής μου. Αυτή του Νικόλα Φιλήτα, ανθρώπου αντισυμβατικού, μουσικού, ακτιβιστή και φίλου, ο οποίος απεβίωσε αιφνιδίως στο Λονδίνο τη Δευτέρα 30.01.2023, σε ηλικία 48 ετών.
Η πρώτη πολιτική κηδεία που βίωσα ήταν αυτή του συνθέτη Δημήτρη Λάγιου, τον Απρίλιο του μακρινού 1991, η σoρός του οποίου αποτεφρώθηκε και η μισή τέφρα ρίφθηκε στη θάλασσα της γενέτειράς του Ζακύνθου και η άλλη μισή στη Λεμεσό. Η δεύτερη ήταν εκείνη του σπουδαίου Πλουτή Σέρβα, δημοσιογράφου, πολιτικού και συγγραφέα, που διατέλεσε Γ.Γ. του ΚΚΚ και ήταν ιδρυτής του ΑΚΕΛ, τον Φεβρουάριο του 2001. Η τέφρα του Πλουτή Σέρβα ρίφθηκε επίσης στη θάλασσα της γενέτειράς του Λεμεσού. Η τρίτη πολιτική κηδεία, τον Φεβρουάριο του 2016, ήταν αυτή του Βαρωσιώτη Ιωσήφ Παγιάτα, ιδρυτικού μέλους του Νεοκυπριακού Συνδέσμου. Μια αντισυμβατική πολιτική προσωπικότητα που εργάστηκε στο Τμήμα Προγραμματισμού και στην Αρχή Λιμένων, η σoρός του οποίου επίσης αποτεφρώθηκε και ρίφθηκε στη θάλασσα της Αμμοχώστου. Είναι γνωστό ότι όλοι άφησαν οδηγίες στους οικείους τους για το τι επιθυμούν να γίνει αφού επέλθει το τέλος. Ο μόνος, του οποίου δεν αποτεφρώθηκε η σoρός, ήταν ο Νικόλας Φιλήτας, γι’ αυτό και ενταφιάστηκε σε χωριό της Λευκωσίας, χωρίς να έχει μεσολαβήσει η όποια θρησκευτική τελετή.
Είναι σαφές ότι και οι τέσσερις προσωπικότητες στις οποίες αναφερόμαστε είχαν αποκόψει τη ρίζα της «μεταφυσικής ανάγκης», με την οποία τυλίγει από το λαιμό τούς ανθρώπους μια θρησκεία ή και Εκκλησία από την ημέρα της γέννησης. Ο Φρίντριχ Νίτσε έγραψε ότι «ο ηθικός άνθρωπος δεν βρίσκεται πιο κοντά στον νοητό κόσμο απ’ όσο ο φυσικός άνθρωπος, επειδή δεν υπάρχει νοητός κόσμος». Ο Νίτσε επεσήμανε τον 19ο αιώνα ότι το πιο πάνω απόφθεγμα, σκληρό και κοφτερό κάτω από το σφυροκόπημα της ιστορικής γνώσης, ίσως κάποτε, ίσως σε κάποιο μέλλον, να καταστεί η αξίνα που θα προσεγγίσει τη ρίζα «της μεταφυσικής ανάγκης» του ανθρώπινου γένους.
Στην Κύπρο, σε κάποιο μακρινό ίσως μέλλον, αφού ακόμα και η αποτέφρωση παρεμποδίζεται από την Ορθόδοξη Εκκλησία, διότι πιθανόν να προκαλέσει μεγάλη οικονομική ζημία στην επιχείρηση «θάνατος», τουτέστιν νεκροταφεία, πώληση τάφων, κατασκευή μνημείων, κηδείες, ενταφιασμοί, τρισάγια, και μνημόσυνα. Όλα τα πιο πάνω συνιστούν ένα τεράστιο κονδύλι που συχνά δυσκολεύει την οικογένεια του νεκρού. Την ίδια στιγμή μια πολιτική κηδεία, που στοιχίζει ελάχιστα ή τουλάχιστον τόσα όσα μπορούν να διαθέσουν συγγενείς και φίλοι, γίνεται ένα κύμα αγάπης και αλληλεγγύης που σκεπάζει όλους όσοι μετέχουν, ως κατευόδιο στο αγαπημένο πρόσωπο που πέθανε. Δεν τον διαβάζει κανένας παπάς, δεν τον ψάλλει κανένας ψάλτης, μόνο οι αγαπημένοι του λένε μερικά λόγια.
Την Πέμπτη η αίθουσα τελετών της ΠΕΟ ήταν γεμάτη από συγγενείς, φίλους και θαυμαστές του Νικόλα σε μια τελετή χωρίς πρωτόκολλο. Το φέρετρο είχε τοποθετηθεί στη σκηνή και τον λόγο πήρε η Αγγέλα εκ μέρους της οικογένειας, η οποία, αφού είπε μερικά συγκινητικά λόγια για τον εκλιπόντα, μας πληροφόρησε ότι θέλουν ο ενταφιασμός να γίνει σε στενό οικογενειακό κύκλο.
Μετά χαιρέτησαν τον frontman τους οι PROSPECTUS, το μουσικό του σχήμα: «Νικόλα μας. Είμαστε οι PROSPECTUS σου κι είμαστε εδώ συντετριμμένοι αλλά και χαμογελαστοί, όπως μας ήθελες. Κι επειδή ψέματα να σου πούμε δεν μπορούμε, μέρα που είναι, για να γράψουμε αυτά τα λόγια πήραμε τη βοήθεια του κοινού. Του κοινού που σε λάτρεψε και το σεβόσουν. Πήραμε τη βοήθεια ποιητών, στιχουργών και συγγραφέων. Κι αυτό γιατί τα μάτια μας θολώνουν από το πρωινό της Δευτέρας 30 Ιανουαρίου 2023 και δεν βλέπουμε και τα χέρια μας τρέμουν και να γράψουν δεν μπορούν. […] Σε σένα προσβλέπαμε. Σε είχαμε φίλο, πατέρα κι αδελφό. Σε θαυμάζαμε! Κι εσύ είχες ένα δικό σου τρόπο να είσαι όλα αυτά μαζί και να είσαι και ο Φιλήτας. Σήμα κατατεθέν και τρόπος ζωής. Απλοϊκός ως άνθρωπος και πολύπλοκος σαν πνεύμα και αγάπη και ψυχούλα και οικογένεια κι ΟΛΑ ΜΑΖΙ! Ακούμε ακόμα τη φωνή σου σαν ψίθυρο να θροΐζει στις φυλλωσιές της συνείδησής μας: Τίποτα μη φυλάς για τον εαυτό σου/ Να φτιάχνεις και να δίνεις/ να δίνεις και να παίρνεις/ για να ’χεις πάντα μια θάλασσα να σε ταξιδεύει! Κι ύστερα ερχόταν το ρεύμα της μπάντας, όπου ήσουν το καλώδιο της ιεροτελεστίας και της γιορτής. Κι όλοι μαζί γινόμασταν μια περιπέτεια και μια επανάσταση και μια κορύφωση…
Μίλησαν και οι φίλοι του: «Σήκω Φιλήτα δώσε ρεύμα, βάλε σε όλους μας φωτιά. Αυτό νιώθαμε κάθε φορά που έπιανες τον λόγο: Το ρεύμα που είχες μέσα σου, αυτό με το οποίο υπερπηδούσες εμπόδια, έσπαγες άγκυρες, διέλυες φραγμούς. Το είχες αυτό από μικρή ηλικία. Κι ύστερα έριχνες γέφυρες από το κακό που μας έβρισκε στο καλό που φτιάχναμε. Με εκείνο το ρεύμα δημιούργησες φίλους παντού, έπιασες μικρόφωνα και αφύπνισες κόσμο πολύ, κάνοντας από νωρίς αυτό που λένε οι αγαπημένοι σου Pink Floyd: “You reach for the secret too soon”».
Ο Φιλήτας που κάθε τραγούδι το ζούσε λες και ήταν η τελευταία φορά που το τραγουδούσε. Φιγούρα της Λευκωσίας με το ποδήλατο του, αυθεντικός και ιδεολόγος. Πανέξυπνος. Μια κουβέντα ουσίας μαζί του ήταν καύσιμο για μεγάλες αποστάσεις. Τώρα πληρώνω ένα τίμημα φυγής/ τώρα στο στίχο θα σκαλώσω κι ας ματώσω/ για ό,τι έζησα στα χρόνια της οργής/ λογαριασμό πια σε κανένα δε θα δώσω!
Ίσως σε κάποιο μέλλον λοιπόν…
paraschos.andreas@gmail.com
