Ο Χρυσόστομος Ρουσής, πρώην Γυμνασιάρχης, σε περιεκτική μελέτη του, σημειώνει τις θέσεις Πατέρων της Εκκλησίας και επιστημόνων, σχετικά με τις δοκιμασίες της ζωής.
Καταρχάς, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι οι δοκιμασίες (αρρώστιες, δυσκολίες, προβλήματα) είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας. Δεν υπάρχει άνθρωπος στον κόσμο αυτό, λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, που να μην έχει δοκιμάσει στη ζωή του πόνο. Ο ψυχικός πόνος προκαλείται από την αδικία, τη ζήλεια, την αχαριστία και την κακία των άλλων, ακόμη συναδέλφων ή συγγενών!
Σύμφωνα με την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, οι δοκιμασίες είναι «μέσο άσκησης προς την ταπείνωση, την υπομονή και την αγάπη». Οι δοκιμασίες και ο πόνος βοηθούν και τους πνευματικούς ανθρώπους να φθάσουν σε «υψηλότερες μορφές πνευματικής τελείωσης»: Ο Απόστολος Παύλος θεωρούσε δωρεάν του Θεού τη χρόνια δοκιμασία του και ο Άγιος Παΐσιος δέχθηκε την επάρατη νόσο με χαρά. Ο Θεός, έλεγε, «οικονομάει για τον κάθε άνθρωπο μία δοκιμασία, έναν σταυρό, μία σκάλα, για να ανεβεί από τον σταυρό στον Ουρανό».
Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα και τις δοκιμασίες στη ζωή μας με πίστη και υπομονή: «Εκείνος που πιστεύει στην πανάγαθη πρόνοιά Του, δεν απογοητεύεται ούτε απελπίζεται, στηρίζεται στον Θεό και νικά τις δυσκολίες της ζωής» (+Μητροπολίτης Πειραιώς Καλλίνικος). «Μη φοβηθείς αυτόν, που στήριξε στην πίστη επάνω την ελπίδα. Τον είδα στη ζωή να μάχεται μα πάντα ανίκητο τον είδα» (Ι. Πολέμης). Παράλληλα, αντιμετωπίζουμε τις δοκιμασίες με ελπίδα και αισιοδοξία, «πιστεύοντας ότι είναι προσωρινές» (Σέλιγκμαν, Πανεπιστήμιο Πενσιλβάνιας, 2018). Ακόμη και τον θάνατο αγαπημένων μας πρέπει να τον αντιμετωπίζουμε «με το φακό της πίστεως, της ελπίδας, της ανάστασης» (π. Ευέλθων Χαραλάμπους: «Για τις δοκιμασίες της ζωής», 2015).
Επιπλέον, αντιμετωπίζουμε, μία δοκιμασία με υπομονή και ελπίδα, χωρίς να γογγύζουμε, χωρίς να γογγύζουμε, χωρίς να διαμαρτυρόμαστε. Η υπομονή και η ταπεινοφροσύνη αντάμειψαν τον φτωχό Λάζαρο, τον έφεραν στον Παράδεισο. Αν και γεμάτος πληγές, ο Λάζαρος έκανε υπομονή, δεν παραπονέθηκε, δεν αγανάκτησε ούτε με το Θεό ούτε με τον πλούσιο!
Ο δρ. Γιώργος Ιωάννου, Washington, Seattle WA (2023), αναφέρει: «Δεν άκουσα ποτέ τους ασθενείς μου (βετεράνοι του Βιετνάμ) να λένε “γιατί εγώ”. Δεν υπήρξαν δάκρυα, ούτε θυμός, πίκρα ή αγανάκτηση. Αντίθετα, υπήρξε παραδοχή και αποδοχή ότι η ζωή είναι σκληρή, η ατυχία (η δοκιμασία) είναι μέρος της ζωής».
Ακόμη, ελαφρύνουμε μία δοκιμασία μας με την προσευχή. «Όταν ο άνθρωπος προσεύχεται, έχει στα χέρια του μία κινητήρια δύναμη, ένα “όπλο”, για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της ζωής» (Λουδοβίκος Παστέρ, ο πατέρας της Μικροβιολογίας). Ο απ. Παύλος μάς προτρέπει να προσευχόμαστε νοερά, όπου κι αν βρισκόμαστε: «Κύριε, Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». = «Πιστεύω ότι ο Χριστός είναι ο Κύριός μου και Θεός μου και ζητώ τη φιλανθρωπία και τη χάρη Του» (Μάνης Χρυσόστομος Γ΄, 2020).
Τέλος, ο ιερός Θεοτόκης γράφει ότι η αληθινή προσευχή δεν είναι μόνο το να ζητούμε. Είναι και το να ευγνωμονούμε τον Θεό και να Τον ευχαριστούμε, για ό,τι μάς έχει χαρίσει. «Ο Θεός απαντά στην προσευχή μας με πολλούς τρόπους. Κάποτε απαντά και με γεγονότα, που τα νομίζουμε συμπτώσεις, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι συμπτώσεις, αλλά έργο της θείας Του Πρόνοιας. Απαντά άλλες φορές και με μια αναπάντεχη έκβαση των γεγονότων. Απαντά ακόμα και με τη σιωπή Του, αν τούτο είναι το συμφέρον στην ψυχή μας» (Γέρων Γερμανός Σταυροβουνιώτης).
