Μετά την ιστορική συμφωνία Ισραήλ-Χαμάς, η ελπίδα για ειρήνη ξαναγεννιέται στην αιματοβαμμένη, κατερειπωμένη Γάζα. Θα αντέξει; Θα διαρκέσει; Θα γίνει σεβαστή; Θα ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις Ισραηλινών και Παλαιστινίων και συνακόλουθα και με άλλα αραβικά κράτη;
Θα ζωντανέψουν οι Συμφωνίες του Αβραάμ; Η Μέση και Ευρύτερη Ανατολή θα ηρεμήσουν; Η ταραχώδης ιστορία, η θρησκεία, οι πόλεμοι, το απύθμενο μίσος και οι εκατόμβες νεκρών υποβάλλουν αυτοσυγκράτηση και περίσκεψη.
Τα εύσημα απονέμονται στον Πρόεδρο Τραμπ. Η διπλωματία του αποτελεί ένα νέο κεφάλαιο, που δεν εμπίπτει στις γνωστές θεωρίες στις Διεθνείς Σχέσεις. Ο Αμερικανός Πρόεδρος επέβαλε το σχέδιό του αλλά δεν είναι σίγουρο ακόμα ότι θα οδηγήσει σε μια διαρκή, σταθερή, βιώσιμη ειρήνη. Το Ισραήλ αποδυνάμωσε μεν συνθλιπτικά τη Χαμάς αλλά δεν την εξουδετέρωσε, όπως υποσχόταν μονότονα ο Νετανιάχου.
Όμως, η νέα αρχιτεκτονική στη Μέση Ανατολή φαίνεται να αλλάζει και άλλα δεδομένα. Ο Νετανιάχου υποσχέθηκε στον Τραμπ πως δεν επιθυμεί νέο πόλεμο με την Τεχεράνη. Και ο Τραμπ στοχεύει σε μια συμφωνία με το Ιράν. Είναι εμφανές ότι επιδιώξεις και στοχεύσεις πολλών δρώντων στην περιοχή έχουν ανατραπεί ή και ακυρωθεί υπό την πίεση αμερικανικών συμφερόντων και σχεδιασμών στην περιοχή.
Ιδού, όμως, το οξύμωρο: Το Κατάρ και η Τουρκία αιμοδοτούν και στηρίζουν την τρομοκρατική Χαμάς και την ηγεσία της. Αναδείχθηκαν, όμως, σε χρήσιμους διαμεσολαβητές και συνέβαλαν ώστε η Χαμάς ν’ αποδεχθεί το σχέδιο Τραμπ.
Η κρίσιμη καμπή στην ανατροπή των πολιτικο-στρατιωτικών δεδομένων ήταν η επίθεση του Ισραήλ στο Κατάρ, για να εξουδετερώσει ηγέτες της Χαμάς. Θεωρήθηκε και ως έμμεση προσβολή προς τις ΗΠΑ και τον Τραμπ. Έτσι ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση: Να ελεγχθεί ο Νετανιάχου και να πιεστεί η Χαμάς.
Είναι εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη η συμμετοχή της Ελλάδος και της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Σύνοδο του Σιαρμ Ελ Σέιχ για τον τερματισμό του πολέμου Ισραήλ-Παλαιστινίων. Αναδεικνύεται και αναγνωρίζεται ο ρόλος των δύο χωρών στην ειρηνευτική διαδικασία. Όμως τίθενται δύο κρίσιμα ερωτήματα: Πώς θα εξελιχθεί η υλοποίηση του σχεδίου Τραμπ; Ειδικά, πώς η Τουρκία θα εκμεταλλευτεί τις εξελίξεις για να προωθήσει τα μεγαλοϊδεατικά και νεο-οθωμανικά σχέδιά της στην Αν. Μεσόγειο και όχι μόνο;
Τη «Διακήρυξη για τη Διαρκή Ειρήνη και Ευημερία» του Αμερικανού Πρόεδρου, την οποία παρουσίασε την περ. Δευτέρα (13/10/2025) στο Σιαρμ ελ-Σέιχ ως τη λεγόμενη «Συμφωνία για τη Γάζα», εκτός από τον Τραμπ, υπέγραψαν: Οι Πρόεδροι της Αιγύπτου Άμπντελ Φατάχ αλ-Σίσι και της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Εμίρης του Κατάρ, Σεΐχης Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι.
Η Τουρκία αναδύθηκε και επιβλήθηκε ξανά ως χρήσιμος και κρίσιμος εταίρος και διαμεσολαβητής και στην περίπτωση της Γάζας. Είναι αναμενόμενο ότι θ’ αξιοποιήσει πολλαπλώς τον νέο ρόλο της. Ήδη έχει βελτιώσει τις σχέσεις της με την Αίγυπτο, τη Σ. Αραβία και τα Ην. Αραβικά Εμιράτα.
Διατηρεί στενότατες σχέσεις με το Κατάρ. Εισέβαλε στη Συρία, στηρίζει το νέο καθεστώς και προκαλεί το Ισραήλ. Πρόσφατα, ο Ερντογάν συναντήθηκε με τον ηγέτη των Κούρδων του Ιράκ, ενώ η τουρκική διπλωματία αλωνίζει στην Αφρική.
Ο Ερντογάν καυχήθηκε ότι πρώτος εκείνος θα μεταβεί στη Γάζα. Επανέλαβε την πάγια θέση για λύση δύο κρατών. «Πιστεύουμε ότι η λύση των δύο κρατών είναι η καλύτερη λύση για όλους τους λαούς της περιοχής, μουσουλμάνους, χριστιανούς και εβραίους», υπογράμμισε.
Στο Κυπριακό, η Τουρκία εμμένει αδιατάρακτα σε λύση δύο κρατών. Απορρίπτει διαρρήδην τη διζωνική ομοσπονδία (δική της αξίωση από το 1974) και απαιτεί δημιουργία δύο κρατών επειδή, ισχυρίζεται, η μεν ομοσπονδία εξεμέτρησε το ζην, οι δε «πραγματικότητες» της κατοχής επιβάλλουν δύο χωριστά κράτη. Η προσπάθεια που καταβάλλει η Άγκυρα στοχεύει στην αναγνώριση του κατοχικού μορφώματος ως δήθεν αυθύπαρκτης κρατικής οντότητας.
Η συμμετοχή του ψευδοκράτους στην πρόσφατη Σύνοδο Τουρκικών Κρατών, στην Γκαμπάλα του Αζερμπαϊτζάν, είναι ενδεικτική της τουρκικής μεθόδευσης να προωθεί το ψευδοκράτος ως «κράτος». Ο Τ/κ πράκτορας της κατοχής, Τατάρ, δεν εμφανίστηκε, ούτε προσαγορεύτηκε, ούτε φωτογραφήθηκε, ούτε έγινε δεκτός ως «ηγέτης της τ/κ κοινότητας», αλλά ως «Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου». Φωτογραφήθηκε επίσημα με τους υπόλοιπους ηγέτες τουρκικών κρατών, συν της χριστιανικής Ουγγαρίας.
Ο τερματισμός του πολέμου στη Γάζα ανοίγει ένα μεγάλο περιθώριο ελιγμών στην Τουρκία για να εκμεταλλευτεί τη διεθνή ομοφωνία για παλαιστινιακό κράτος, ώστε να απαιτεί πιο έντονα λύση δύο κρατών και στην Κύπρο. Η τουρκική διπλωματία αναμένεται ότι θα πυκτεύσει εντονότερα στα Ελληνοτουρκικά και στο Κυπριακό.
Είναι γνωστοί οι δαψιλείς έπαινοι Τραμπ στον «πανέξυπνο φίλο» του, Ερντογάν (26/9/2025), που «χαίρει μεγάλου σεβασμού σε όλην την Ευρώπη και σε όλον τον κόσμο. Έχει τεράστια επιρροή στην περιοχή. Τον σέβομαι κι εγώ πάρα πολύ». Και ότι «χαίρει σεβασμού από τον Πρόεδρο Πούτιν και τον Πρόεδρο Ζελένσκι. Όλοι σέβονται τον Ερντογάν».
Η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία επέλεξαν τη «σωστή πλευρά της Ιστορίας». Οι ελληνο-αμερικανο-κυπριακές σχέσεις είναι οι καλύτερες εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Αφού «όλοι σέβονται τον Ερντογάν», τι θα εμποδίσει τον Πρόεδρο Τραμπ να εφαρμόσει προσεχώς τη μέθοδο που αξιοποίησε στη Γάζα, για να επιλύσει τα Ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό; Ή ακόμα και το Κουρδικό και να επιβάλει μια νέα pax americana στη Μέση Ανατολή;
Στη Διακήρυξη για την Γάζα, οι τέσσερεις χώρες που την υπέγραψαν, δηλ. και η Τουρκία, δεσμεύτηκαν «να ‘‘επιδιώξουν όραμα ειρήνης’’ στη Μέση Ανατολή και να ενισχύσουν τις ‘‘διευθετήσεις για διαρκή ειρήνη’’». Ο Τραμπ υποστηρίζει ότι ξεκίνησε μια νέα περίοδος ειρήνης στην περιοχή. Η Τουρκία θα σεβαστεί την υπογραφή της; Αν συμμετάσχει στην task force επιτήρησης της Συμφωνίας, ποιος εγγυάται ότι δεν θα υποστηρίζει τη Χαμάς;
Με βάση τη Συμφωνία, ο ισραηλινός στρατός θα αποσύρεται σταδιακά από θέσεις που κατέχει. Στην Κύπρο, θα ισχύσει κάτι ανάλογο σε περίπτωση εκβιαστικής παρεμβολής από τον Τραμπ; Η μέθοδος Τραμπ για τη Συμφωνία στη Γάζα δεν αποκλείεται και είναι μάλλον σίγουρο ότι θα επιχειρηθεί να εφαρμοστεί και στο Κυπριακό, με άλλα δεδομένα αλλά με έναν στόχο:
Να επιλυθεί ένα πρόβλημα, που ταλανίζει αμερικανικά και άλλα συμφέροντα. Με προεκτάσεις στα Ελληνοτουρκικά ή και στο Κουρδικό. Αθήνα και Λευκωσία ας προετοιμάζονται για οδυνηρές αποφάσεις ή και πικρούς συμβιβασμούς, που ενδεχομένως να έρθουν και να επιβληθούν.
