Η πολιτική σκηνή της Κύπρου θυμίζει ολοένα και περισσότερο μια σκηνή θεάτρου, όπου ο διάλογος αντικαθίσταται από ατάκες και η ευθύνη από εντυπώσεις. Στην εποχή της εικόνας, της ταχύτητας και του πρόσκαιρου χειροκροτήματος, η πολιτική έχει χάσει τον πυρήνα της: τη σοβαρότητα.!
Η πρόσφατη εμφάνιση πολιτικού προσώπου με την κόκκινη μύτη του κλόουν δεν ήταν απλώς μια «δημιουργική» πινελιά. Ήταν μια εικόνα-σύμβολο του πώς η πολιτική έχει διολισθήσει στο θέαμα. Μπορεί να παρουσιάστηκε ως σάτιρα του συστήματος, όμως τελικά αποκάλυψε κάτι πιο ανησυχητικό: την απώλεια του μέτρου. Όταν η σάτιρα γίνεται μέσο πολιτικής έκφρασης από τους ίδιους τους πολιτικούς, τότε δεν είναι πλέον σχόλιο – είναι αυτοπαρωδία.
Ο παραδοσιακός παλιάτσος προκαλεί γέλιο και συγκίνηση, μεταφέροντας στιγμές ανθρωπιάς μέσα από το παιχνίδι. Ο πολιτικός «παλιάτσος», αντίθετα, καλλιεργεί τον κυνισμό και την απαξίωση. Με φτηνά επικοινωνιακά τεχνάσματα, με λεκτικούς ακροβατισμούς και «viral» βίντεο, καταφέρνει να αποσπάσει την προσοχή από όσα πραγματικά μετράνε: τη διαφθορά, την ακρίβεια, τη στέγαση, την απουσία στρατηγικής στο Κυπριακό. Το πρόβλημα δεν είναι η σάτιρα – είναι ότι έχει αντικαταστήσει την πολιτική σκέψη.
Αυτός ο μεταμοντέρνος πολιτικός λόγος βασίζεται στο συναίσθημα και στο θέαμα. Το μήνυμα δεν έχει σημασία, αρκεί να τραβήξει βλέμματα. Το αποτέλεσμα είναι επικίνδυνο: μια κοινωνία που μαθαίνει να εκτιμά το εύκολο και να απορρίπτει το δύσκολο, να ψηφίζει με το στομάχι και να πληροφορείται από τίτλους.
Όμως το πολιτικό τσίρκο δεν υπάρχει χωρίς κοινό. Εμείς το συντηρούμε, κάθε φορά που επιβραβεύουμε την ελαφρότητα. Όταν το «χιουμοριστικό» βίντεο ενός υποψηφίου συγκεντρώνει περισσότερη προσοχή από μια ουσιαστική θέση για την παιδεία ή την υγεία, τότε το πρόβλημα δεν βρίσκεται μόνο στο βήμα του ομιλητή – βρίσκεται και στην αδιαφορία του ακροατηρίου.
Η ψήφος διαμαρτυρίας είναι θεμιτή. Όταν όμως δίνεται σε πρόσωπα χωρίς σχέδιο, χωρίς γνώσεις, χωρίς ευθύνη, μετατρέπεται από εργαλείο αλλαγής σε αυτοτιμωρία. Η οργή δεν είναι πολιτική πρόταση, κι αν δεν μετατραπεί σε ώριμη απαίτηση, γίνεται απλώς θόρυβος.
Η Κύπρος χρειάζεται πολιτικούς που να βλέπουν τη χώρα ως αποστολή, όχι ως ρόλο. Ανθρώπους με ενσυναίσθηση, με όραμα και με τη δύναμη να πουν «όχι» στο εύκολο. Αλλά χρειάζεται και πολίτες που να απαιτούν σοβαρότητα, όχι να τη χλευάζουν.
Η πρόοδος δεν έρχεται μέσα από τα χειροκροτήματα, αλλά μέσα από τη σκέψη. Ίσως ήρθε η ώρα να σταματήσουμε να γελάμε με το θέατρο της πολιτικής και να αναλάβουμε, επιτέλους, τον ρόλο του κριτικού θεατή. Γιατί η Δημοκρατία δεν χρειάζεται παλιάτσους , χρειάζεται πολίτες ξύπνιους.
