Οι μελετητές της διαχρονικής πολιτικής της Τουρκίας έναντι της Κύπρου, από τη δεκαετία 1955, διαπιστώνουν τη σχέση πλήρους εξάρτησης της τουρκοκυπριακής κοινότητας από την Άγκυρα η οποία, πότε δια της πειθούς και της καλλιέργειας φανατισμού και πότε δια της βίας, επιβάλλει τη δική της πολιτική θέση. Προς εξυπηρέτηση των δικών της συμφερόντων στην Κύπρο. Ανεξαρτήτως κόστους για την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Είναι γι’ αυτό το λόγο που δεν μας προκάλεσε έκπληξη η σαφής διατύπωση των θέσεων του Ερντογάν αναφορικά με τη λύση του εθνικού μας ζητήματος από τον αναδειχθέντα προσφάτως, με την ανοχή της Τουρκίας, ηγέτη των Τουρκοκυπρίων, Τουφάν Έρχιουρμαν. Ο οποίος σε σειρά δηλώσεων του σχετικά με το Κυπριακό υποστήριξε τη λύση δύο κρατών, την κυριαρχική ισότητα των Τουρκοκυπρίων ως ισότιμων συνιδρυτών, τη συνέχιση των τουρκικών εγγυήσεων με επεμβατικό δικαίωμα. Για τον Τουφάν Έρχιουρμαν η Τουρκία παραμένει καθοριστικός παράγοντας ενώ ο διάλογος δεν είναι δυνατόν να αρχίσει χωρίς την έγκριση της Άγκυρας.
Είναι γεγονός ότι πολλές προσδοκίες δημιουργήθηκαν εντός και εκτός Κύπρου από την επικράτηση του ευειδούς νέου πολιτικού Τουφάν και την απομάκρυνση του ακραίου φανατικού Τατάρ, διαπρύσιου υποστηρικτή της τουρκικής λύσης δύο κρατών και αρνητή της επιστροφής στο τραπέζι του διαλόγου.
Όμως, ο νέος ηγέτης μερίμνησε από πολύ νωρίς να προσγειώσει τους ελπίζοντες σε διαφοροποίηση πολιτικής με απανωτές δηλώσεις στη γραμμή Άγκυρας. Προχώρησε ακόμα και σε υποβολή προϋποθέσεων/όρων για επανέναρξη του διαλόγου. Ο Έρχιουρμαν κατέστησε σαφές ότι δεν υπάρχει λόγος να γίνει συνάντηση του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αν δεν γίνει αποδεκτή εκ των προτέρων η πολιτική ισότητα και η εκ περιτροπής προεδρία. Θέσεις τις οποίες θεωρεί ως αδιαπραγμάτευτες. Χωρίς αποδοχή αυτών των όρων ξεκαθάρισε ότι δεν είναι διατεθειμένος να συζητήσει άλλα σημεία για τη λύση.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει επανειλημμένα δηλώσει την ετοιμότητα του να παρακαθήσει σε συνομιλίες για επίλυση του Κυπριακού, για εξεύρεση λύσης βάσει των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Λύση που θα αποβεί προς όφελος όλων των Κυπρίων· η οποία θα συμβάλει ταυτόχρονα στη διασφάλιση της σταθερότητας και ασφάλειας στην ταραγμένη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Η επίλυση του Κυπριακού, επισημαίνει ο Πρόεδρος, είναι σημαντική λόγω και του ενδιαφέροντος από άλλα γειτονικά κράτη ως προς το περιεχόμενο, τη μορφή της λύσης.
Είναι, όμως, η Τουρκία έτοιμη να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων; Διαχρονικά η Άγκυρα εφαρμόζει παρελκυστική πολιτική αρνούμενη συζήτηση επί της ουσίας του προβλήματος που είναι ο τερματισμός της κατοχής, η κατάργηση των εγγυήσεων και η αποχώρηση των εποίκων. Χρησιμοποιεί δε τις συνομιλίες για να επιτύχει περαιτέρω παραχωρήσεις και προκαλεί αδιέξοδο επιρρίπτοντας την ευθύνη στην Ελληνοκυπριακή πλευρά. Για να προχωρήσει με την παγίωση των τετελεσμένων της εισβολής.
Για την Άγκυρα και τον υπουργό της των Εξωτερικών, πρώην αρχικατάσκοπο Χακάν Φιντάν, η ρεαλιστική λύση είναι η «ειρηνική συνύπαρξη δύο κρατών δίπλα-δίπλα». Τα οποία θα ασχολούνται με μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Στην παρούσα χρονική συγκυρία η Άγκυρα εμφανίζεται σφόδρα ενοχλημένη από τις ενέργειες της Κυπριακής Δημοκρατίας για την ενίσχυση της κρατικής οντότητας, με τη σύναψη συμφωνιών με γειτονικές χώρες στρατηγικής σημασίας, όπως η συμφωνία με τον Λίβανο για καθορισμό θαλασσίων ζωνών, η συμφωνία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τώρα με τα αποτελέσματα της 10ης Τριμερούς Συνόδου Κορυφής, Ελλάδος-Ισραήλ-Κύπρου με ευρύτερο γεωπολιτικό αποτύπωμα. Η αναβάθμιση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας στρατιωτικού χαρακτήρα αποτελεί σημαντικό στοιχείο των αποφάσεων των τριών ηγετών. Όπως και η συνεργασία σε ενεργειακά θέματα περιλαμβανομένης και της προστασίας της θαλάσσιας ασφάλειας έναντι αναδυομένων απειλών. Όπως αυτών που εκτοξεύει η Τουρκία.
*Πρέσβης ε.τ.
