Ο Chamath Palihapitiya, πρώην αντιπρόεδρος του Facebook στο κομμάτι του «user growth», δήλωσε πως τα social media «διαβρώνουν τα βασικά θεμέλια του τρόπου συμπεριφοράς των ανθρώπων» και ότι αισθάνεται «τεράστια ενοχή» για τη δημιουργία εργαλείων που «διαλύουν τον κοινωνικό ιστό». Κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας του τον Νοέμβριο στο «Graduate School of Business» του Στάνφορντ, ο Palihapitiya επισήμανε μεταξύ άλλων: «Δεν το συνειδητοποιείτε, αλλά σας προγραμματίζουν… Όμως τώρα πρέπει να αποφασίσετε πόσα είστε διατεθειμένοι να παραχωρήσετε, πόση από τη διανοητική σας ανεξαρτησία».
Ακόμη, τόνισε ότι ο ίδιος δεν θέλει να πέσει θύμα προγραμματισμού και γι’ αυτό «δεν χρησιμοποιεί αυτή τη μαλακία» και πως ούτε τα παιδιά του επιτρέπεται να χρησιμοποιούν «αυτή τη μαλακία». Επίσης, συνέστησε σε όλους να κάνουν «ένα μεγάλο διάλειμμα» από τα social media.
Ο Palihapitiya μπήκε στην ομάδα του Facebook το 2007 και σήμερα είναι ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών Social Capital που ίδρυσε το 2011.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Οι TOP αναζητήσεις των Κυπρίων στο Google για το 2017
Ο φόβος του Palihapitiya είναι ότι κακοί παράγοντες μπορούν να χειραγωγήσουν μεγάλες ομάδες ατόμων και πως, ως χρήστες, εμείς επιδεινώνουμε το πρόβλημα στην προσπάθειά μας να δημιουργήσουμε μια εξιδανικευμένη εκδοχή του εαυτού μας: «Οργανώνουμε τις ζωές μας γύρω από αυτή τη θεωρούμενη αίσθηση της τελειότητας, επειδή παίρνουμε ως ανταμοιβή αυτά τα πρόσκαιρα σήματα –καρδούλες και likes– και το ταυτίζουμε αυτό με κάποια αξία, και το ταυτίζουμε με την αλήθεια. Και, αντιθέτως, στην πραγματικότητα είναι κάτι ψεύτικο, μία εύθραυστη δημοφιλία που είναι βραχυπρόθεσμη και που σας αφήνει ακόμη περισσότερο κενούς και άδειους από ό,τι πριν το κάνετε, γιατί στη συνέχεια σάς βάζει σε αυτόν τον φαύλο κύκλο όπου αναρωτιέστε “Ποιο είναι το επόμενο πράγμα που πρέπει να κάνω τώρα, γιατί το χρειάζομαι ξανά;”».
Ο Sean Parker, ιδρυτικός πρόεδρος του Facebook, είχε μιλήσει επίσης τον περασμένο μήνα για τον τρόπο με τον οποίο η πλατφόρμα εκμεταλλεύεται την ανθρώπινη ψυχολογία, λέγοντας ότι οι ιδρυτές της εταιρείας «ήξεραν, συνειδητά» τι κάνουν. Ο Palihapitiya συμφώνησε ότι «στο πίσω, πίσω, πίσω μέρος του μυαλού μας», ήξεραν ότι «κάτι κακό θα μπορούσε να συμβεί».
Οι Κύπριοι ψυχολόγοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου
Η συνέντευξη του πρώην στελέχους του FB έκανε τον γύρο του κόσμου μέσω του διαδικτύου και μάλιστα η αναγνωσιμότητά του ήταν ιδιαίτερα ψηλή. Τα γεγονός ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γενικά, έχουν «εισβάλει» στον εγκέφαλο των ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο είναι αδιαμφισβήτητο και ήδη οι ειδικοί άρχισαν να προειδοποιούν για τις κακές επιδράσεις της χρήσης τους.
Η Κύπρος δεν μένει ανέπαφη. Οι Κύπριοι ψυχολόγοι επίσης κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, αφού ήδη άνθρωποι όλων των ηλικιών παρουσιάζουν τάσεις εθισμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στις μικρότερες ηλικίες, φαίνεται ότι τα μεγαλύτερα προβλήματα θα παρουσιαστούν τα επόμενα χρόνια, αφού οι σημερινοί ανήλικοι/έφηβοι γνωρίζουν να επικοινωνούν μόνο μέσω των ηλεκτρονικών συσκευών που επί 24ώρου βάσεως κουβαλούν μαζί τους.
«Συχνά, οι ψυχολόγοι στην Κύπρο, συναντάμε ανθρώπους εθισμένους σε αυτό που λέμε κοινωνική δικτύωση», αναφέρει μιλώντας στον «Φ» ο πρόεδρος του Παγκύπριου Συλλόγου Ψυχολόγων Κυριάκος Πλατρίτης και προσθέτει: «Δυστυχώς καταλήγουμε στο συμπέρασμα, και αυτό έχει λεχθεί και σε πρόσφατο συνέδριο που είχαμε στην Κύπρο, ότι σε μερικά χρόνια θα έρθουμε αντιμέτωποι με μια νέα μορφή ψυχικής αναπηρίας».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Πρώτοι στην ΕΕ οι Κύπριοι στα social media
Οι επόμενες γενιές, εξήγησε, «δηλαδή τα σημερινά παιδιά που από τη νηπιακή ηλικία αρχίζουν να χρησιμοποιούν τα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας, θα αντιμετωπίζουν στο μέλλον σημαντική δυσκολία να προσαρμοστούν στο πραγματικό περιβάλλον, διότι γνωρίζουν να αλληλεπιδρούν σε ένα εικονικό περιβάλλον διαβίωσης και δεν έρχονται σε τόσο μεγάλη επαφή με την πραγματική ζωή».
Ήδη, είπε ο κ. Πλατρίτης, «πέραν των εθιστικών τάσεων, παρατηρούνται και τάσεις εσωστρέφειας, κοινωνικής απομόνωσης, σεξουαλικών δυσλειτουργιών που συνδέονται με την επίμονη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, ενώ αρχίσαμε να παρατηρούμε και σημαντικές ενδείξεις ότι η αυτοεικόνα και η αυτοεκτίμηση των ανθρώπων καθορίζεται από τη δραστηριότητά τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
Στην Κύπρο, «παρατηρούμε να έχουμε και μεγάλο αριθμό ηλικιωμένων οι οποίοι είναι εθισμένοι στο διαδίκτυο και στην χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης». Ιδιαίτερα τα μονήρη άτομα, εξήγησε, «έχουν εθιστεί σε ανησυχητικό βαθμό».
Το πρόβλημα «δεν είναι η δυνατότητα να έρθει κάποιος σε επαφή με παλιούς φίλους. Το πρόβλημα βρίσκεται στο μέγεθος της χρήσης. Αρχίζει με το κίνητρο ότι υπάρχει μια ελάχιστου κόστους δυνατότητα επικοινωνίας, αλλά στο τέλος αυτές οι σχέσεις καταλήγουν σε μια εικονική επικοινωνία και δεν έχουν καμία σχέση με την ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων».
«Μια τάση που δεν θα ξεφτίσει»
Πίσω από κάθε μέσο κοινωνικής δικτύωσης βρίσκεται μια οικονομική επιχείρηση η οποία «σίγουρα δεν πρόκειται να αφήσει τα κέρδη της να ξεφτίσουν. Άρα και το φαινόμενο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι κάτι που θα αποτελέσει “μόδα” και στη συνέχεια θα εξαφανιστεί. Θα παίρνει διάφορες παραλλαγές στην πορεία ώστε να διατηρεί τα κέρδη της επιχείρησης». Αυτό, μπορούμε, κατέληξε ο κ. Πλατρίτης, «να το παραλληλίσουμε με τα ναρκωτικά, όπου οι εξαρτημένοι άνθρωποι θεωρούνται άτομα που πάσχουν από κάποια ψυχική πάθηση με τη διαφορά ότι θεωρούνται δύσκολες περιπτώσεις, διότι η εξάρτηση εμπεριέχει και το στοιχείο του κέρδους από την εμπορία ναρκωτικών. Άρα, όταν υπάρχει στη μέση και το χρήμα σε ένα φαινόμενο, είναι πολύ πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί».
